دوفصلنامۀ علمی مطالعات و سیاست‌های اقتصادی

تورم به گونه‌های متفاوت رفاه اقتصادی را خدشه‌دار و یا به عبارت دیگر زیان رفاهی برای جامعه ایحاد می‌نماید. مطالعات متعدد نشان داده است که رابطه مثبت و معناداری بین سیاست‌های پولی و تورم به ویژه در کشورهای ... بیشتر تورم به گونه‌های متفاوت رفاه اقتصادی را خدشه‌دار و یا به عبارت دیگر زیان رفاهی برای جامعه ایحاد می‌نماید. مطالعات متعدد نشان داده است که رابطه مثبت و معناداری بین سیاست‌های پولی و تورم به ویژه در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران وجود دارد و بحث در هزینه‌های رفاهی تورم و برآورد آن به سیاست‌گذاران کشور، به ویژه مقامات پولی کمک می‌کند تا اثرات رفاهی سیاست‌های خود را بدانند و بر اساس آن تصمیم‌گیری نمایند.در این مقاله یک تابع تقاضای پول برای بازار پول ایران تعریف و سپس با استفاده از آن به برآورد هزینه‌های رفاهی تورم در دوره (1386-1338) پرداخته می‌شود. در این بررسی ابتدا با استفاده از آزمون ریشه واحد دیکی فولر تعمیم یافته و روش هم‌جمعی یوهانسن به بررسی رابطه بلند‌مدت هزینه فرصت نگهداری پول و نسبت حجم نقدینگی به در آمد پرداخته شده و سپس هزینه رفاهی تورم بر اساس معکوس تابع تقاضای پول و بر مبنای الگوی لگاریتمی لوکاس[1] (2000) و الگوی نیمه لگاریتمی کاگان[2] (1956) تخمین زده شده است. نتایج تخمین نشان می‌دهد که اگر نرخ تورم از 3 درصد به 15 درصد افزایش یابد هزینه رفاهی تورم در مدل لگاریتمی از 14/0 در صد GDP به 7/1 درصد GDP ودر مدل نیمه لگاریتمی از 12/0 درصد GDP به 3/2 درصد GDP افزایش خواهد یافت.با توجه بررسی‌های انجام شده، به نظر می‌رسد که مدل نیمه لگاریتمی جهت محاسبه هزینه رفاهی تورم در ایران مناسب‌تر است.[1]. Lucas[2]. Cagon

مقاله پژوهشی

عوامل ایجاد ادوار تجاری در اقتصاد ایران طی سالهای (1387-1349)

سیدکمیل طیبی؛ مجید دشتبان فاروجی؛ امیر جباری؛ محمد مهدی مجاهدی مؤخر

دوره 0، شماره 19 ، تیر 1390، صفحه 17-36

چکیده

این مقاله با استفاده از الگوی عرضه - تقاضای کل و تجزیه واریانس به دست آمده از آن، به علل و شناخت متغیرهای مهم در ایجاد و شکل‌گیری ادوار تجاری در ایران طی سال‌های (1387-1349) پرداخته است. نتایج حاصل از تجزیه ... بیشتر

مقاله پژوهشی

تأثیر نوسان‌پذیری نرخ ارز واقعی بر صادرات غیرنفتی در ایران

بهزاد سلمانی؛ علی رضازاده

دوره 0، شماره 19 ، تیر 1390، صفحه 37-58

چکیده

سهم ایران از صادرات جهانی طی سال‌های گذشته چشمگیر نبوده و این امر توسعه صادرات غیرنفتی را در راستای کاهش وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی ضروری ساخته است. نرخ واقعی ارز یکی از متغیرهای مهم مؤثر بر ... بیشتر سهم ایران از صادرات جهانی طی سال‌های گذشته چشمگیر نبوده و این امر توسعه صادرات غیرنفتی را در راستای کاهش وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی ضروری ساخته است. نرخ واقعی ارز یکی از متغیرهای مهم مؤثر بر صادرات غیرنفتی است. در این چارچوب بررسی تأثیر رفتار نرخ واقعی ارز بر متغیرهای مختلف اقتصادی از جمله صادرات اهمیت می‌یابد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی تأثیر نوسان‌پذیری نرخ واقعی ارز بر صادرات غیرنفتی در ایران طی سال‌های (1385-1350) می‌باشد. در این راستا، مدل تحقیق با استفاده از تکنیک هم‌انباشتگی جوهانسن و مدل تصحیح خطا برآورد شد. باتوجه به نتایج تخمین، در بلند‌مدت متغیرهای تولید ناخالص داخلی ایران و خارج تأثیر مثبت و قوی بر صادرات واقعی دارند. متغیر رابطه مبادله تأثیر منفی ولی نسبتاً ضعیف بر صادرات دارد. شاخص نااطمینانی نرخ ارز واقعی طی دوره زمانی مورد بررسی تأثیر منفی و نسبتاً قوی بر صادرات داشته است. این نتیجه با مبانی تئوریکی تحقیق و بیشتر مطالعات تجربی صورت گرفته در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته سازگار است. توابع عکس‌العمل آنی نیز نتایج فوق را مورد تأیید قرار دادند. بر اساس نتایج به دست آمده توصیه می‌شود که سیاست‌گذاران اقتصادی با اجرای سیاست‌های مناسب اقتصادی بی‌ثباتی نرخ ارز واقعی را کاهش دهند.

مقاله پژوهشی

تحلیلی بر نظریة‌ صادرات منجر به رشد در ایران

آرش هادی‌زاده؛ جعفر عباسی؛ شهریار زروکی

دوره 0، شماره 19 ، تیر 1390، صفحه 59-74

چکیده

هدف این مقاله بررسی تجربی نظریة‌ صادرات منجر به رشد با استفاده از الگوی نئو‌کلاسیکی فِدِر در ایران است. به‌این منظور از داده‌های سری زمانی منتشر شده توسط بانک مرکزی ایران برای سال‌های (1386-1338) استفاده ... بیشتر هدف این مقاله بررسی تجربی نظریة‌ صادرات منجر به رشد با استفاده از الگوی نئو‌کلاسیکی فِدِر در ایران است. به‌این منظور از داده‌های سری زمانی منتشر شده توسط بانک مرکزی ایران برای سال‌های (1386-1338) استفاده شده است.پس از آزمون مانایی متغیرها جهت بررسی رابطة هم‌جمعی بین دو متغیر کلان اقتصادی - صادرات و تولید ناخالص داخلی - از دو روش انگل - گرنجر و یوهانسون استفاده گردید. سپس اثر علّی رشد صادرات بر رشد تولید ناخالص داخلی و رشد سرمایه‌گذاری آزمون شد. سرانجام با برآورد الگوی خود توضیح برداری (VAR) و استفاده از تابع عکس العمل آنی (IRF) و تجزیه واریانس به بررسی چگونگی عکس‌العمل متغیرها به شوک‌‌ها پرداخته شد.نتایج حاصل از تحقیق از روش انگل - گرنجر وجود هم‌انباشتگی بین متغیرهای مدل را تأیید نکرد در حالی که روش یوهانسون وجود یک بردار هم‌جمعی را تأیید کرد. علاوه بر این، وجود رابطه علّی از صادرات به GDP تأیید و از صادرات به سرمایه‌گذاری تأیید نشد. توابع عکس‌العمل آنی نشان دادند که عکس‌العمل GDP وصادرات نسبت به یک انحراف معیار تکانه دارای روندی مشابه است و پس از هفده دوره به روند بلند‌‌مدت خود میل می‌کنند. سرمایه‌گذاری نیز پس از دوره هشتم به روندی دائمی می‌رسد. نتایج تجزیه واریانس حاکی از آن است که در دوره اول صد در صد تغییرات GDP ناشی از خود متغیر و در دوره دوم حدود نود و یک در صد تغییرات GDP از طریق خود متغیر و یک و سه دهم درصد از طریق سرمایه‌گذاری توضیح داده می‌شود.

مقاله پژوهشی

بررسی و تحلیل رابطه میان نابرابری درآمدی و نرخ انواع جرم در ایران

مجید مداح

دوره 0، شماره 19 ، تیر 1390، صفحه 75-90

چکیده

بر مبنای مطالعات نظری و تجربی انجام شده در حوزه اقتصاد جرم، نابرابری درآمدی یکی از عوامل مؤثر بر جرم است. در این مقاله رابطه میان نابرابری درآمدی و سایر عوامل مانند فقر، جمعیت جوان تراکم جمعیت با جرائم ... بیشتر بر مبنای مطالعات نظری و تجربی انجام شده در حوزه اقتصاد جرم، نابرابری درآمدی یکی از عوامل مؤثر بر جرم است. در این مقاله رابطه میان نابرابری درآمدی و سایر عوامل مانند فقر، جمعیت جوان تراکم جمعیت با جرائم قتل عمد، خشونت و سرقت وسایل نقلیه با استفاده از الگوی داده‌های تلفیقی( ترکیب داده‌های مقطعی - سری زمانی) در سطح استان‌های کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج حاصل از تخمین مدل‌های جرم رابطه مستقیم میان نابرابری درآمدی و جرائم قتل عمد و سرقت وسایل نقلیه را با ضرایب (084/0) و (332/1) تصدیق می‌کند. این یافته نشان می‌دهد اولاً، بالا بودن نابرابری درآمدی منجر به جرم بیشتر در سطح استان‌های کشور شده است. ثانیاً، نابرابری درآمدی اثر قوی‌تری بر جرم سرقت نسبت به قتل عمد دارد. در میان مدل‌های تخمینی اثر مثبت و معنی‌دار فقر نیز بر جرم خشونت با ضریب (034/0) تأیید می‌شود، یعنی گسترش فقر، نرخ ارتکاب جرم خشونت شامل قتل غیرعمد، تظاهر به چاقوکشی و اجبار را در سطح استان‌های کشور تحت تأثیر قرار داده است. علاوه بر آن اثر مثبت و معنی‌دار تراکم جمعیت با ضریب (381/3) بر جرم سرقت، درصد جمعیت (19-15) سال با ضرایب (35/0) و (858/5) بر جرائم قتل عمد و سرقت و درصد جمعیت (24-20) سال با ضرایب (239/0) و (736/1) بر جرائم قتل عمد و خشونت تأیید می‌شود که این یافته بیانگر اثر خصوصیات جمعیتی بر نرخ جرم است. نتایج این مقاله تببین کننده سیاست‌هایی است که در مبارزه با جرم در ایران می‌تواند به کار گرفته شود.

مقاله پژوهشی

شناسایی فرایند همگرایی درآمد سرانه ایران با کمک آزمون‏های ریشه واحد با شکست‏های ساختاری درون‌زا

امید رنجبر؛ زهرا (میلا) علمی

دوره 0، شماره 19 ، تیر 1390، صفحه 91-110

چکیده

یکی از دغدغه‏های اصلی دولت‏ها و سیاست‌گذاران، افزایش رشد اقتصادی و ارتقاء سطح رفاه ملت‏ها است و فرایند همگرایی درآمد سرانه کشورها به نوعی حاکی از تحولات سطح رفاه آن‌ها است. بدین دلیل، در این مقاله، ... بیشتر یکی از دغدغه‏های اصلی دولت‏ها و سیاست‌گذاران، افزایش رشد اقتصادی و ارتقاء سطح رفاه ملت‏ها است و فرایند همگرایی درآمد سرانه کشورها به نوعی حاکی از تحولات سطح رفاه آن‌ها است. بدین دلیل، در این مقاله، جهت شناسایی فرایند همگرایی درآمد سرانه ایران با 129 کشور دنیا در قالب مدل سری زمانی فرضیه همگرایی درآمد سرانه و با استفاده آزمون‏های ریشه واحد نوع دیکی فولر با لحاظ شکست‏های ساختاری درون‌زا بررسی نمودیم. نتایج این بررسی نشان می‏دهد که اول، مهم‏ترین شوک‏های وارده بر اقتصاد ایران در سال‏های 1345، 1352، 1357-1356، 1364 و 1376 اتفاق افتاده ‏است. دوم، درآمد سرانه ایران به خاطر تحمل شوک‏های مختلف، به سمت سطح پایدار مشخصی همگرا نشده ‏است. سوم آنکه، ایران، طی دوره زمانی (2006-1950) موفق نشده‏ که از مدارهای توسعه نیافتگی خارج شده و به سمت کشورهای توسعه یافته ارتقاء یابد، به ‏طوری‏ که تحولات درآمد سرانه ایران طی این دوره نشان از ورود ایران به باشگاه کشورهای عقب مانده نسبت به کشورهای هم گروهش در سال 1950 دارد. اگر چه شوک نفتی اول، سطح درآمد سرانه ایران را افزایش داده ‏است اما شوک‏های دهه‏های بعد منجر به کاهش سطح درآمد سرانه و حتی انحراف درآمد سرانه ایران از برابری با درآمد سرانه کشورهای ثروتمند شده ‏است.

مقاله پژوهشی

تأثیر اقتصـاد دانش محـور بر بهـره‌وری نیروی کار کشورهای درحال توسعه

ابوالفضل شاه‌آبادی؛ بهزاد امیری

دوره 0، شماره 19 ، تیر 1390، صفحه 111-130

چکیده

افزایش ظرفیت تولیدی از طریق افزایش بهره‌وری عوامل تولید همواره مورد توجه اقتصاددانان بوده است. یکی از عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی کار، دانش است. هدف این مطالعه بررسی تأثیر دانش (در چارچوب اقتصاد دانایی ... بیشتر

مقاله پژوهشی

نقش سرمایه فکری در عملکرد شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران

حمید سپهردوست؛ شبیر مطیعی

دوره 0، شماره 19 ، تیر 1390، صفحه 131-144

چکیده

این مقاله سعی دارد به بررسی ارتباط میان سرمایه فکری با جریان‌های نقدی عملیاتی و ارزش افزوده خالص به عنوان شاخص‌های ارزیابی عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های (1386-1383) ... بیشتر

دوفصلنامۀ علمی مطالعات و سیاست‌های اقتصادی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 9 (1401)

دوره 8 (1400)

دوره 7 (1399)

دوره 6 (1398)

دوره 5 (1397)

دوره 4 (1396)

دوره 3 (1395)

دوره 2 (1394)

دوره 1 (1393)

دوره 0 (1380-1392)

دوره و شماره: دوره 0، شماره 19 - شماره پیاپی 84، تیر 1390، صفحه 1-152

برآوردی از هزینه رفاهی تورم در اقتصاد ایران

چکیده

عوامل ایجاد ادوار تجاری در اقتصاد ایران طی سالهای (1387-1349)

چکیده

تأثیر نوسان‌پذیری نرخ ارز واقعی بر صادرات غیرنفتی در ایران

چکیده

تحلیلی بر نظریة‌ صادرات منجر به رشد در ایران

چکیده

بررسی و تحلیل رابطه میان نابرابری درآمدی و نرخ انواع جرم در ایران

چکیده

شناسایی فرایند همگرایی درآمد سرانه ایران با کمک آزمون‏های ریشه واحد با شکست‏های ساختاری درون‌زا

چکیده

تأثیر اقتصـاد دانش محـور بر بهـره‌وری نیروی کار کشورهای درحال توسعه

چکیده

نقش سرمایه فکری در عملکرد شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران

چکیده