نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

2 دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، گروه علم اطلاعات و دانش‏شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

3 استاد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، گروه علم اطلاعات و دانش‏شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش تحلیل محتوای بروندادهای علمی سیاست‌های پولی بانک مرکزی، با نگاهی به «عملیات بازار باز» جهت آگاهی از سیر تکاملی ساختار علمی و سیاست‌گذاری بهتر برای آینده است. پژوهش حاضر مطالعه کاربردی از نوع توصیفی است که با فنون علم‌سنجی، به روش تحلیل محتوای کمّی در برون‌دادهای علمی نمایه‌شده در پایگاه وب‌آوساینس، در قلمرو سیاست پولی و عملیات بازار باز بین سال‌های ۱۹۸۱ تا ۲۰۲۰ انجام شد. نتایج نشان داد طی چهار دهه، روند رشد تولیدات علمی قلمرو مورد بررسی صعودی بوده است. Federal Reserve System USA، فعال‌ترین مؤسسه و ایالات‌متحده و انگلستان، فعال‌ترین کشورهای قلمرو مذکور می‌باشند. پربسامدترین موضوعات مشترک چهار دهه، «سیاست پولی» و «تورم» بوده و همچنین در سه دهه اخیر موضوعات «نرخ ارز»، «نرخ بهره»، «هدف‌گذاری تورم»، «بانک مرکزی»، «سیاست پولی بهینه»، «چرخه کسب‌وکار» و «سیاست مالی» مورد توجه پژوهشگران بوده‌اند؛ درحالی‌که توجه چندانی به «عملیات بازار باز» نشده است. فنون علم‌سنجی تصویری جامع از سیر مطالعاتی و شناسایی موضوعات پژوهشی قلمرو سیاست‌های پولی و عملیات بازار باز و همچنین تأثیر رویدادهای مهم اقتصادی بر روند تحقیقات ارائه نمود. در حوزه عملیات بازار باز، شکاف عمیقی بین پژوهش‌ها با سیاست اجرایی بانک‌های مرکزی کشورها وجود دارد. تصمیم‌گیرندگان باید به پژوهش در زمینه سیاست پولی و ابزارهای اجرای آن توجه بیشتری نشان دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Four Decades Content Analysis of Research on Central Bank Monetary Policy: Looking at “Open Market Operations” (Based on the Documents Indexed in the Web of Science Database in the Period 1981-2020)

نویسندگان [English]

  • Elham Askarian Kakh 1
  • Somayeh Ghavidel 2
  • Nosrat Riahinia 3

1 Ph.D. Student of Information Science, Kharazmi University, Tehran, Iran.

2 Ph.D. in Knowledge and Information Science, Department of knowledge and Information Science, Kharazmi University, Tehran, Iran.

3 Full Professor of Knowledge and Information Science, Kharazmi University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The purpose of the study is to analyze the content of the monetary policy research outputs with a look at OMO, to understand the evolution of the scientific structure and better planning and policy-making for the future. The study is an applied descriptive study performed with Scientometrics techniques by quantitative content analysis on scientific outputs indexed in WOS in the field of Monetary Policy and OMO between 1981 to 2020. During the Four decades, the growth trend of scientific productions in the studied area has been upward. The "Federal Reserve System" is the most active institution, and "USA" and "England" are the most active countries. The most common topics in all decades are "Monetary Policy" and "Inflation", and in the last three decades, are "exchange rate", "interest rate", "inflation targeting", "central bank", "optimal monetary policy", "Business cycle" and "fiscal policy", while little attention has been paid to tools of monetary policy, such as OMO. Scientometrics provided a clear picture of the course of study and identification of research topics in the field of monetary policy and OMO as well as the impact of economic events on the research process. In the field of OMO, there is a gap between research and the policy of the central banks. Decision-makers should pay attention to research on monetary policy and its tools.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Monetary Policy
  • Central Bank
  • Open Market Operation
  • Scientometrics
  • Content Analysis

سیاهه منابع

الف- منابع فارسی:

احمدی، حمید، و فریده عصاره. «مروری بر کارکردهای تحلیل هم‌واژگانی»، فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات ۲۸، شماره ۱ (بهار ۱۳۹۶): ۱۲۵-۱۴۵.
اصغرپور، حسین، بهزاد سلمانی، و علیرضا جلیلی مرند. «تأثیر هدف‌گذاری تورم بر نرخ رشد اقتصادی در کشورهای غیرصنعتی»، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی ۲۱، شماره ۶۵ (۱۳۹۲): ۵-۳۲.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. «آغاز به کار اجرای عملیات بازار باز در بانک مرکزی»، قابل دسترس در 21/10/1398، https://cbi.ir/showitem/19800.aspx
بیات، سعید، و پویا جبل عاملی. «الزامات سیاست‌گذاری تحت شرایط مختلف اقتصادی کلان: کاربردی از داده‌های خرد قیمتی»، پژوهش‌های پولی-بانکی ۱۲، شماره ۳۹ (مهر ۱۳۹۸): ۱-۲۲.
تقوی، مهدی، و علی‌اصغر لطفی. «بررسی اثرات سیاست پولی بر حجم سپرده‌ها، تسهیلات اعطایی و نقدینگی نظام بانکی کشور (طی سال‌های ۱۳۸۲- ۱۳۷۴)»، پژوهشنامه اقتصادی ۶، شماره ۲۰ (فروردین ۱۳۸۵): ۱۳۱-۱۶۵.
تقی‌ملایی، سعید. «سیاست‌های پولی: تحولات، اهداف و چالش‌ها»، تجارت فردا، قابل دسترس در ۳/۴/۱۴۰۰، https://www.tejaratefarda.com
تیرگر، آرام، و زهرا آقالری. «برونداد علمی مجلات علوم انسانی در خصوص اقتصاد مقاومتی»، نشریه علم‌سنجی کاسپین ۲، شماره ۲ (۱۳۹۴): ۱۶-۲۳.
جعفری هرندی، رضا، احمدرضا نصر، و سید ابراهیم میرشاه جعفری. «تحلیل محتوا روشی پرکاربرد در مطالعات علوم اجتماعی، رفتاری و انسانی، با تأکید بر تحلیل محتوای کتاب‌های درسی»، روش‌شناسی علوم انسانی (حوزه و دانشگاه) ۱۴، شماره ۵۵ (۱۳۸۷): ۳۳- ۵۸.
حاضری، افسانه، فاطمه مکی‌زاده، و الهام مباشری. «تحلیل موضوعی مقالات مرتبط با اعتیاد در پایگاه مدلاین به روش خوشه‌بندی سلسله مراتبی»، مدیریت سلامت ۱۹، شماره ۶۶ (۱۳۹۵): ۴۷-۶۰.
حقانی، نادر، و مجید نژاد معصوم. «تحلیل زبانی و موضوعی مجلۀ رشد آموزش زبان از بدو انتشار تاکنون»، رشد آموزش زبان ۲۴ (پاییز ۱۳۸۶): ۱-۱۱.
خاصه، علی‌اکبر، و مریم سلامی. «تحلیل محتوای دو دهه پژوهش در حوزه بازیابی اطلاعات»، فصلنامه مدیریت اطلاعات و دانش‌شناسی ۱، شماره ۴ (۱۳۹۳): ۶۳-۷۸.
دهقان هراتی، علی، حسین مهرابی بشرآبادی و علیرضا رهبر دهقان. «بررسی تأثیر سیاست‌های مالی و مالیاتی بر تجارت بخش کشاورزی در ایران»، برنامه‌ریزی و بودجه ۱۹، شماره ۱ (۱۳۹۳): ۱۱۱-۱۲۸.
رسولی‌نژاد، احسان. «اثرسنجی سیاست پولی بانک مرکزی ایران بر توسعه درآمدی بانک‌ها»، تحقیقات توسعه اقتصادی ۱۶ (۱۳۹۳): ۴۳-۸۰.
رشیدی آشتیانی، اعظم، و حسن لاریجانی. «تحلیل محتوای نشریه‌های علمی-پژوهشی در حوزه موضوعی اقتصاد در سال‌های ۱۳۸۵- ۱۳۸۹»، فصلنامه علمی- پژوهشی برنامه و بودجه ۱۶، شماره ۳، (۱۳۹۰): ۱۳۳-۱۵۷.
سالم، بهنام. «تاریخچه سیاست پولی»، مجله اقتصادی ۱۲، شماره ۶ و ۷ (۱۳۹۱): ۸۱-۹۱.
شاه‌آبادی، ابوالفضل، و صبا سلیمی. «تأثیر حکمرانی خوب بر شدت تحقیق و توسعه کشورهای منتخب توسعه‌یافته و درحال‌توسعه»، سیاست علم و فناوری ۷، شماره ۲ (۱۳۹۴): ۳۵-۴۶.
شمسی‌نژاد، سعید، و حسین بریهی. «صندوق سرمایه‌گذاری مشترک بازار پول در بازار بین‌بانکی ریالی ایران»، جستارهای اقتصادی ۱۶، شماره ۳۱ (۱۳۹۸): ۲۴۵-۲۷۰.
شورای عالی انقلاب فرهنگی، «نقشه جامع علمی کشور». قابل دسترس در ۱۴/۳/۱۳۹۰، https://www.msrt.ir/file/download/page/1488284345-m01.pdf
عصاره، فریده، غلامرضا حیدری، فیروزه زارع فراشبندی و محسن حاجی‌زین‌العابدینی. از کتاب‌سنجی تا وب‌سنجی. تهران: چاپار، ۱۳۸۸.
عطاپور، هاشم، عبدالرضا نوروزی چاکلی، و محمد حسن‌زاده. «بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر ضریب تأثیر نشریات حوزه اقتصاد مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری»، سیاست علم و فناوری ۲، شماره ۱ (۱۳۸۸): ۵۳-۶۶.
علیجانی، رحیم، و نورالله کرمی. مطالعات سنجش کمی: کتاب‌سنجی، علم‌سنجی، اطلاع‌سنجی، وب‌سنجی. تهران: چاپار، ۱۳۸۸.
قائدی، محمدرضا، و علیرضا گلشنی. «روش تحلیل محتوا، از کمی‌گرایی تا کیفی‌گرایی»، روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی ۲۳ (اردیبهشت ۱۳۹۵): ۵۷-۸۲.
مجتهد، احمد. «بررسی ابزارها و سیاست‌های پولی بانک مرکزی ایران»، پژوهش‌های پولی-بانکی ۱، شماره ۱ (۱۳۸۸): ۱-۲۴.
مصطفوی، اسماعیل، فریده عصاره، و محمد توکلی‌زاده راوری. «شناسایی ساختار محتوایی مطالعات علم اطلاعات و دانش‌شناسی بر اساس واژگان و مفاهیم مقالات آن در پایگاه اطلاعاتی وب‌آوساینس (۲۰۰۹-۲۰۱۳)»، پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات ۳۳، شماره ۳ (۱۳۹۷): ۱۲۷۱-۱۳۰۰.
مقدم، وحید، محمد واعظ، و نعمت‌الله اکبری. «ارزیابی میزان انطباق مطالعات اقتصاد کلان ایران با اولویت‌های پژوهشی اقتصاد ایران به روش تحلیل محتوا»، راهبرد اقتصادی ۱، شماره ۱ (۱۳۹۱): ۴۷-۶۹.
میثمی، حسین، و کامران ندری. «عملیات بازار باز با اوراق بهادار دولت و بانک مرکزی»، تحقیقات مالی اسلامی ۱، شماره ۹ (۱۳۹۴): ۱۲۱-۱۵۶.
نظرپور، محمدنقی، و روح‌الله عبادی. «نقش بازار ثانویه اوراق بهادار اسلامی، در گسترش عملیات بازار باز»، اقتصاد و بانکداری اسلامی ۴، شماره ۱۲ (۱۳۹۴): ۷-۳۲.
نوبخت حقیقی، شهاب، و علی‌اکبر خاصه. «ساختار دانش در پژوهش‌های جغرافیای روستایی با استفاده از رویکردهای تحلیل شبکه و مصورسازی علم»، فصلنامه انجمن جغرافیای ایران ۱۴. شماره ۵۰ (۱۳۹۵): ۲۱۳-۲۴۰.

ب. منابع لاتین:

Adrian, Tobias, and Hyun Song Shin. “Prices and quantities in the monetary policy transmission mechanism.” Federal Reserve Bank of New York Staff Report 396 (2009): 131-142.
Berelson, Bernard. Content Analysis in communication Research. NewYork: Hafner, 1971.
Birkle, Caroline, David A. Pendlebury, Joshua Schnell and Jonathan Adams. “Web of Science as a data source for research of scientific and scholarly activity.” Quantitative Science Studies 1, no. 1 (2020): 363–376.
Britannica. “Monetary policy.” Last modified June 17, 2020. https://www.britannica.com/topic/monetary-policy
Cardoso, Ana, Paulo Guimarães, and Klaus Zimmermann. “Comparing the early research performance of PhD graduates in labor economics in Europe and the USA.” Scientometrics 84, no. 3 (2010): 621-637.
Chunlin, Jiang, Du Weibin, and Li Jiangbo. “Economy Papers Map of Co-occurrence Analysis Based on CSSCI.” Journal of Information 27, no. 9 (2008): 78-80.
Clarivate. “Clarivate Analytics” Last modified June 19, 2020. https://clarivate.com/webofsciencegroup/essays/impact-factor/
Coupé, Tom. “Revealed performances: Worldwide rankings of economists and economics departments, 1990–2000.” Journal of the European Economic association 1, no. 6 (2003): 1309-1345.
Ding, Ying, Ronald Rousseau, and Dietmar Wolfram. “Visualizing bibliometric networks.” Measuring Scholarly Impact: Methods and Practice. London: Springer International Pu, 2016: 285-320.
Eigenfactor. “Eigenfactor.” Last modified June 19, 2020.  http://www.eigenfactor.org
Friedman, Milton. “The Role of Monetary Policy.” The American Economic Review58 (1968): 1-17.
Hanafizadeh, Payam, and Seyedali Marjaie. “Trends and turning points of banking: a timespan view.” Review of Managerial Science 14, no. 6 (2020): 1183-1219.
Hirsch, Jorge E. “An index to quantify an individual’s scientific research output that takes into account the effect of multiple coauthorship.” Scientometrics 85, no. 3 (2010): 741-754.
Hofer, Katharina, Angela Elisabeth Smejkal, Zeynep Bilgin, and Gerhard A. Wuehrer. “Conference proceedings as a matter of bibliometric studies: the Academy of International Business 2006–2008.” scientometrics 84, no. 3 (2010): 845-862.
Mayes, David G., and Jan Toporowski. Open market operations and financial markets. NewYork: Routledge, 2007.
Moraga-González, José Luis, Marco J. van der Leij, and Sanjeev Goyal. “Economics: An Emerging Small World.” Journal of political economy 114, no. 2 (2004): 403-412.
Nederhof, Anton. “Policy impact of bibliometric rankings of research performance of departments and individuals in economics.” Scientometrics 74, no. 1 (2008): 163-174.
Pasquariello, Paolo, Jennifer Roush, and Clara Vega. “Government intervention and strategic trading in the US treasury market.” Journal of Financial and Quantitative Analysis 55, no. 1 (2020): 117-157.
Phelps, Edmund S. “Phillips curves, expectations of inflation and optimal unemployment over time.” Economica 34, no. 135 (1967): 254-281.
Qiao, Zheng, and Yangshu Liu. “Open market operation effectiveness in China.” Emerging Markets Finance and Trade 53, no. 8 (2017): 1706-1719.
Ramos, Raúl, Vicente Royuela, and Jordi Suriñach. “An analysis of the determinants in Economics and Business publications by Spanish universities between 1994 and 2004.” Scientometrics 71, no. 1 (2007): 117-144.
Vogel, Rick, Fabian Hattke, and Jessica Petersen. “Journal rankings in management and business studies: What rules do we play by?” Research Policy 46, no. 10 (2017): 1707-1722.
Walizer, Michael H., and Paul L. Wienir. Research methods and analysis. New York: Harper & Row, 1978.
Wang, Xiaoguang, and Mitsuyuki Inaba. “Analyzing structures and evolution of digital humanities based on correspondence analysis and co-word analysis.” Art research 9 (2009): 123-134.
 
 
CAPTCHA Image