دوفصلنامۀ علمی مطالعات و سیاست‌های اقتصادی

شماره جاری

شماره های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

فایل های مرتبط

راهنمای داوران

داوران سال جاری

فقدان استقلال در سیاست پولی و نقش نوسانات قیمت نفت بر سیاست‌های پولی و مالی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

2 دکتری اقتصاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

3 دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

چکیده

دراین مقاله سعی شده است ضمن بررسی استقلال سیاست پولی، علل ضعف آن و نقش عوامل مؤثر برآن معرفی شوند. به نظر می‌رسد که به علت تثبیت نرخ سود بانکی در اقتصاد ایران و عدم واکنش آن به نوسانات متغیرهای اسمی، نقش بانک مرکزی از شکل یک عنصر فعال[1] منحرف و در عمل به سمت یک عنصر غیرفعال[2] مبدل شده است. برای این منظور بر اساس داده‌های فصلی، قاعده پولی تیلور برای اقتصاد ایران مورد آزمون قرار گرفت. بر اساس نتایج، اگرچه ضریب واکنش نرخ سود به انحرافات تورم از مقدار هدف آن، از لحاظ آماری معنی‌دار می‌باشد اما مقدار عددی آن نزدیک به صفر بوده و بر اساس ادبیات، می‌توان نتیجه گرفت که نرخ سود عملاً واکنشی به این انحرافات تورمی از خود نشان نداده است. با توجه به مشکلات ساختاری بودجه عمومی ایران و اثرپذیری شدید آن از نوسانات قیمت‌های نفت، لذا، درآمدهای نفتی عملا سیاست‌های مالی را تحت تأثیر قرار داده و در راستای آن بانک مرکزی و سیاست‌های پولی نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرند. بر اساس نتایج این مقاله، جزء سیکلی متغیرهای پولی، اجزای پایه پولی و سطوح قیمت‌ها همگی به طور قوی تحت تأثیر جزء سیکلی نوسانات درآمدهای نفتی دولت قرار می‌گیرند و بخشی از این متغیرها به طور همزمان و بقیه با یک وقفه یک ساله به نوسانات درآمدهای نفتی واکنش نشان می‌دهند. برای بررسی این موضوع در بلند مدت نیز از رهیافت هم‌انباشتگی استفاده شد. بر اساس این رهیافت مشخص شد که در بلند مدت، سطح قیمت‌‌ها به شدت تحت تأثیر کسری‌بودجه دولت و خالص حساب دارایی‌های خارجی بانک مرکزی قرار داشته و دو متغیر اخیر در بلند مدت نه تنها در خلاف جهت یکدیگر حرکت می‌کنند، بلکه هر دو به طور مستقیم و غیر مستقیم تحت تأثیر قیمت‌های نفت می‌باشند. همچنین نتایج مربوط به توابع عکس‌العمل آنی متغیرهای خالص دارایی‌های خارجی، کسری بودجه دولت، نقدینگی و شاخص ضمنی تولید در واکنش به یک شوک مثبت نفتی، تطابق زیادی با شواهد آشکار شده در اقتصاد ایران دارند.



[1]. Active


[2]. Passive

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Lack of Independency in Monetary Policy and the Role of Oil Price in Monetary and Fiscal Policy: The Case of Iran

نویسندگان [English]

  • Akbar Komijani 1
  • Hossein Kavand 2
  • Hossein Abbasinejad 3

1 Professor, Faculty of Economics, University of Tehran

2 PhD in Economics, Faculty of Economics, University of Tehran

3 Associate Professor, Faculty of Economics, University of Tehran

چکیده [English]

This paper investigates monetary policy independency, as well as its weakness and the role of factors affecting it. It seems that because of interest rate determination in Iran's Economy which is irresponsive to nominal variable fluctuations, the role of central bank has been deviated from an active institute toward a passive one. For this purpose, Taylor rule was investigated for Iran's Economy using quarterly data. Based on the results, although the coefficient of interest rate is statistically significant, it is very small and close to zero. This shows that interest rate does not respond to the deviations of inflation. Considering the complexity in the structure of Iranian budget constraint and its severe dependency to oil revenue fluctuations, it is clear that the oil revenues have considerable impacts on fiscal policies and hence central bank and monetary policy are substantially influenced. Based on the results of this paper, the cyclical component of nominal money, monetary base components and prices are strongly contemporaneously correlated with oil revenues and at most after one period they respond to the oil revenues fluctuations. In the long run, based on co-integration analysis, price levels are substantially affected by budget deficit and net of central bank's foreign asset and both of them are correlated negatively in the  long run, as well as both of them are affected by oil prices. In addition, IRF shows that the responses of net of central bank's foreign asset, budget deficit, liquidity and price level to a positive oil shock are so similar to the realized fact in Iran's Economy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oil Price Fluctuations
  • Active Fiscal Policy
  • Passive Monetary Policy
  • Cyclical Co-Movement
  • Cointegration Analysis
مراجع

منابع

الف- فارسی

1-       تقی‌پور انوشیروان، «بررسی ارتباط بین کسری بودجه دولت، رشد پول و تورم در ایران: به روش معادلات همزمان»، مجله برنامه و بودجه، شهریور و مهر 1382، ش 66 و 65.
2-       جلالی نائینی، سید احمد رضا و رضا شیوا،«سیاست پولی، انتظارات عقلائی، تولید و تورم»، سومین سمینار سیاست‌های پولی و ارزی، 1372.
3-       ختائی، محمود و دانه کار،«آثار رشد پولی قابل انتظار و غیر قابل انتظار بر محصول کل (مطالعه موردی: اقتصاد ایران طی سال‌های 69-1350)»، چهارمین کنفرانس سیاست‌های پولی و ارزی، 1373.
4-       شاهمرادی، کاوند و ندری، «برآورد نرخ بهرۀ تعادلی در اقتصاد ایران (1386:4-1368:4) در قالب یک مدل تعادل عمومی»، مجله تحقیقات اقتصادی، شمارﺓ 90، بهار 1389.
5-       عباسی‌نژاد، حسین ، افسانه شفیعی، «آیا در اقتصاد ایران پول واقعاً خنثی است؟»، تحقیقات اقتصادی، بهار‌، ش 68.
6-       عباسی نژاد حسین، کاوند حسین، «محاسبة معیاری برای بهره‌وری در ایران با استفاده از رهیافت کالمن فیلتر»، فصل‌نامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 1386،ش31.
7-       کاوند حسین، باقری فریده، «محاسبه شکاف تولید ناخالص داخلی با استفاده از یک مدل فضا - حالت»، مجله دانش و توسعه، 1386، ش21.
8-       کمیجانی، اکبر و منجذب،«آزمون توهم پولی بر اساس انتظارات عقلائی در اقتصاد ایران»، ششمین کنفرانس سیاست‌های پولی و ارزی، صفحات 107-83
9-       مهرآرا، محسن، «تعامل میان بخش پولی و حقیقی در اقتصاد ایران»، مجله تحقیقات اقتصادی، 1377، شماره53.
10-   مومنی وصالیان، هوشنگ، «تحلیل رابطه کسری بودجه دولت و حساب جاری در ایران»، مجله برنامه و بودجه، 1378، شماره 42.
11-   هژبر کیانی کامبیز، حلافی حمیدرضا، «بررسی رابطه بین کسری بودجه و تقاضای پول در اقتصاد ایران: کاربرد روش‌های یوهانسن - جوسیلیوس و خودبازگشتی با قفه‌های توزیعی»، مجله برنامه و بودجه، 1380، شماره 60 و 61.

ب- لاتین

12-     Benhabib, Jess, Stephanie Schmitt-Grohre and Martin Uribe (1998), "The perils of the Taylor rules", C.V. Star Center for Applied Economics,NYU, working paper..
13-    Demopoulos G. and Katsimbris M. and Miller S, (1987), "Monetary Policy and Central-Bank Financing of Government Boudget Deficits: A Cross- Country Comparison", European Economic Review 31, P 1023-1050.
14-     Fair, Ray C. (1999),"Estimated, simple and optimal interest rate rules", mimeo.
15-     Ireland, NBER Dec. 2005  THE MONETARY TRANSMISSION MECHANISM
16-    Joines D., (1985), "Deficits and Money Grwoth in the United States 1872-1983", Journal of Monetary Economics 16, 329-351.
17-    King, Robert, and Charles Plosser, "Money, Deficits, and Inflation",Carnegie-Rochester conference Series on Public Policy, 22, Spring 1985, pp.147-96.
18-    Kozicki, Sharon (1999), "How useful are Taylor rules for monetary policy?", Federal Reserve Bank of Kansas City, Economic Review, SecondQuarter, 1999.
19-     Orphanides, A. and D. Wilcox (1996), "The Opportunistic Approach to Disination", Finance Economic Discussion Paper Series, 96-24, Federal Reserve Board
20-    Svensson (2003), "What is wrong with Taylor rules? Using judgement in monetary policy through targeting rules", Journal of Economic Literature, Vol. 41, No. 2 (Jun., 2003), pp. 426-477
21-    Taylor, John B. "Discretion Versus Policy Rules in Practice", Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy39 (December 1993): 195-214.
22-    Semmler W. and Zhang W, (2004), "Monetary and Fiscal Policy Interactions in the Euro Area", Empirica, Springer, vol. 31(2), pages 205-227.
23-    Serletis A, Shahmoradi A., 2005, Business Cycles and Natural Gas Prices, OPEC Review 2005; 29(1); 75-84.

جدول (1): طرف منابع پایه پولی

 
متوسط نرخ رشد پایه پولی و سهم اجزای طرف منابع پایه پولی در نرخ رشد آن
 
دهه 50
دهه 60
دهه 70
86-81
متوسط نرخ رشد پایه پولی
39.9%
16.9%
23.4%
22%
متوسط سهم منابع پایه پولی در رشد پایه پولی:
 
 
 
 
الف) خالص دارایی‌های خارجی
33.9%
0.7- %
0.5- %
46.3%
ب) خالص بدهی بخش دولتی
20.8%
18.6%
16.2%
6.3- %
ج) بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی
6.3%
0.8%
5.1%
9.6%
د) خالص سایر
21.2- %
1.8- %
3.3- %
26.5- %
 
 
 

جدول (3): آزمون ریشه واحد

 
 
 
 
A.Log Level
 
B.Logged Differences
 
 
Variables
ADF
DFGLS(ERS)*
pp
KPSS**
 
ADF
DFGLS(ERS)*
pp
KPSS**
Decision
Log of CPI
0.79
-1.52
0.65
0.11
 
0.01
-3.48
0.02
0.15
I(1)
Log of GDP Deflator
0.84
-2.12
0.74
0.14
 
0.06
-1.67
0.00
0.08
I(1)
Log of Base Money
0.03
-2.07
0.03
0.12
 
0.04
-0.63
0.00
0.30
I(1)
Log of M1
0.07
-1.92
0.10
0.08
 
0.12
-1.15
0.00
0.23
I(1)
Log of M2
0.64
-1.55
0.36
0.12
 
0.09
-1.07
0.00
0.14
I(1)
Delta Gov Debt to GDP
0.83
-1.09
0.00
0.41
 
0.00
-10.33
0.00
0.21
I(1)
Deficit to GDP
0.79
-1.12
0.00
0.40
 
0.00
-10.28
0.00
0.21
I(1)
Net of Foreign Asset to GDP
0.38
-1.73
0.60
0.23
 
0.00
-3.25
0.00
0.20
I(1)
Oil Revenues to GDP
0.57
-2.06
0.49
0.13
 
0.00
-0.64
0.00
0.06
I(1)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
* 5% critical value= -3.19
** 5% critical value= 0.146
 
 
 
* 5% critical value= -1.95
**5% critical value= 0.463

جدول (4) : آزمون‌های مربوط به تعداد بردار‌های هم‌انباشته

Selected (0.05 level*) Number of Cointegrating Relations by Model
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Data Trend:
None
None
Linear
Linear
Quadratic
Test Type
No Intercept
Intercept
Intercept
Intercept
Intercept
 
No Trend
No Trend
No Trend
Trend
Trend
Trace
2
4
3
4
5
Max-Eig
3
4
3
4
5
 *Critical values based on MacKinnon-Haug-Michelis (1999)

 

جدول (5): تجزیه واریانس

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Period
S.E.
ORY
FASSY
GDY
M2
GDPDEF
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
0.033574
100.0000
0.000000
0.000000
0.000000
0.000000
2
0.043885
95.37396
1.297221
0.283072
0.994356
2.051395
3
0.050346
92.29697
2.463952
1.234344
1.042747
2.961991
4
0.057923
87.80062
7.131073
1.133889
1.613160
2.321253
5
0.064611
81.75861
9.098561
1.720809
3.856299
3.565721
6
0.070826
77.51374
9.536153
1.698115
8.120314
3.131675
7
0.074609
75.20781
9.822294
2.081282
9.838471
3.050147
8
0.079211
72.14248
9.257961
2.839092
11.77728
3.983191
9
0.082440
69.88618
9.145713
3.177714
13.89836
3.892034
10
0.084686
68.10285
9.105138
3.871618
15.05137
3.869016
11
0.087613
66.29127
8.915713
4.429362
16.01237
4.351282
12
0.090036
64.75205
8.940522
4.805066
17.02010
4.482263
13
0.092150
63.59280
8.947113
5.210564
17.77472
4.474802
14
0.094504
62.68342
8.929286
5.515960
18.22259
4.648742
15
0.096839
61.82372
8.941338
5.768752
18.68209
4.784107
16
0.098996
61.17629
8.976261
5.963152
19.13215
4.752148
Cholesky Ordering: ORYT FASSY GDY M2 GDPDEF
 

نمودار (1): هم‌حرکتی متغیرهای پولی، قیمتی و درآمد نفتی

 
 

نمودار(2): واکنش متغیرهای پولی و مالی به یک واحد (انحراف معیار) شوک به درآمد نفتی دولت

 
 
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
دوفصلنامۀ علمی مطالعات و سیاست‌های اقتصادی
دوره 0، شماره 17 - شماره پیاپی 78
تیر 1389
صفحه 3-32
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار