نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار/ دانشگاه بوعلی سینا

2 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تویسرکان، ایران

3 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی

چکیده

چکیده
گر چه فراوانی‌منابع ‌طبیعی به طور بالقوه تأثیر مثبتی بر توسعه متغیرهای کلان اقتصادی از جمله صادرات ‌غیرنفتی دارد، اما تجارب اقتصادی بیانگر این واقعیت که عمده کشورهای صادرکنندة منابع ‌طبیعی با مشکلات اقتصادی متعددی مواجه هستند، از این رو با توجه به نقش کلیدی منابع ‌طبیعی، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر فراوانی ‌منابع ‌طبیعی از کانال شاخص آزادی اقتصادی بر روی صادرات ‌غیرنفتی کشورهای برگزیده در حال توسعه و توسعه‌یافته با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM) طی دورة 2000-2012 است. در این راستا متغیرهای تولید‌ناخالص‌داخلی، نرخ ارز ‌واقعی و تأثیر متقابل شاخص آزادی اقتصادی با فراوانی‌ منابع ‌طبیعی به عنوان مؤلفه‌های اثر‌گذار بر روی صادرات ‌غیرنفتی در نظر گرفته‌شده‌اند. شواهد آماری مستحکم حاکی از وجود رابطة مستقیم و معنادار بین تأثیر متقابل شاخص آزادی اقتصادی با فراوانی‌ منابع ‌طبیعی و صادرات‌ غیرنفتی در هر دو گروه از کشورهای مورد مطالعه است. به علاوه، رابطه تولید ‌ناخالص ‌داخلی و نرخ ارز واقعی و متغیر وابسته‌برای هر دو گروه از کشورهای مورد مطالعه، مستقیم برآورد شده ‌است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Abundance of Natural Resources and Non-Oil Exports: GMM Approach

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Shahabadi 1
  • Eshagh Torkashvand 2
  • Hanie Samari 3

1 Professor, Faculty of Economics and Social Science, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

2 M.A. in Economic, Department of Accounting, Islamic Azad University Tuyserkan Branch, Iran,

3 Ph.D. Candidate of Economics, Faculty of Social Science, Razi University, Kermanshah, Iran,

چکیده [English]

Abundance of Natural Resources and Non-Oil Exports: GMM Approach
 Although the abundance of natural resources potentially has a positive impact on the development of macroeconomic variables, including non-oil exports, but also economic experiences reflect the fact that major exporters of natural resources face numerous economic problems. The main purpose of the present research is an investigation of the effect of abundance of natural resources by the index of economic freedom on non-oil exports in the selected developing and developed countries over the period 2000-2012 by using GMM approach. In this regard, these variables: GDP, real exchange rate and interaction of index of economic freedom and abundance of natural resources are selected such as independent variables. As a result of analysis, in both groups, interaction of economic freedom index and abundance of natural resources has a significant positive effect on non-oil exports. In addition, as expected, there exists a positive relationship between the gross national production and real exchange rate and non-oil exports for both groups.
JEL Classification: F18,Q37, Q38, Q56, Q58,E30.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Natural Resource Abundance
  • Non-oil Exports
  • Economic Freedom
  • GMM
  1. الف- فارسی

    1. ابریشمی، حمید؛ مهرآرا، محسن و محسنی، رضا؛ «تأثیر آزادسازی تجاری بر رشد صادرات و واردات»، فصل‌نامه پژوهش‌نامه بازرگانی، 1385، سال یازدهم، شماره 40.
    2. اشرف‌زاده، سید حمیدرضا و عسگری، منصور؛ «آثار سیاست‌های تجاری و ارزی بر تجارت کالاهای صنعتی در ایران»، فصل‌نامه پژوهش‌نامه بازرگانی، 1385، سال یازدهم، شماره 39.
    3. پورجوان، عبدالله؛ شاه‌آبادی، ابوالفضل؛ قربان‌نژاد، مجتبی و امیری، حسین؛ «تأثیر وفور ‌منابع‌طبیعی بر عملکرد حمکرانی کشورهای برگزیده نفتی و توسعه‌یافته: رویکرد پانل «GMM، فصل‌نامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 1392، سال چهارم، شماره 16.
    4. تقوی، مهدی؛ و نعمتی‌زاده، سینا؛ اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر صادرات ‌غیرنفتی در اقتصاد ایران، پژوهش‌نامه اقتصادی، 1383، سال چهاردهم، شماره 14.
    5. حسین‌زاده بحرینی، محمدحسین، فلاحی، محمدعلی و عرفانی جهانشاهی، فاطمه؛ «تأثیر مقررات کسب وکار بر رشد اقتصادی (منتخبی از کشورهای توسعه‌یافته و در ‌حال‌ توسعه)»، مجله اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، 1391، سال نوزدهم، شماره 3.
    6. حسینی، سید مهدی؛ عبدی، علیرضا؛ غیبی، علیرضا و فدایی، ایمان؛(1387). ترکیب مخارج دولت و تأثیر آن بر رشد اقتصادی با تأکید بر امور و فصول بودجه عمومی دولت، فصل‌نامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 1387، سال شانزدهم، شماره 48.
    7. حیدری، حسن؛ پروین، سهیلا و فاضلی، محمد؛ «رابطة بین اندازة دولت و رشد اقتصادی: مطالعة موردی کشورهای عضو اوپک حاشیة خلیج فارس»، فصل‌نامة اقتصاد مقداری، 1389، سال هفتم، شمارة 3.
    8. رفیعی، هادی و زیبایی، منصور؛ «اندازه دولت، رشد اقتصادی و بهره‌وری نیروی کار در بخش کشاورزی»، اقتصاد کشاورزی و توسعه، 1382، سال یازدهم، شماره 43 و44.
    9. سالم، بهنام و یوسف‌پور، نفیسه؛ (1391). بررسی آزادسازی تجاری در کشورهای در حال توسعه، ماهنامة بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، 1391، سال دوازدهم، شماره 1.
    10. سامتی، مرتضی؛ صامتی، مجید و ملا اسماعیلی دهشیری، حسن؛ «تحلیل نقش ساختار قانونی و امنیت حقوق مالکیت در جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با رویکرد(P-VAR) مورد کشورهای صادرکننده نفت»، مجله علمی - پژوهشی سیاست‌گذاری اقتصادی، 1393، سال ششم، شماره 12.
    11. شاه‌آبادی، ابوالفضل؛ «بررسی اثر بهره‌‌وری کل عوامل بر قدرت رقابت‌پذیری (مورد مطالعه ایران)»، نامه مفید، 1383، سال دهم (اقتصاد)، شماره 45.
    12. شاه‌آبادی، ابوالفضل و صادقی، حامد؛ «مقایسه اثر وفور ‌منابع‌طبیعی بر رشد اقتصادی ایران و نروژ»، فصل‌نامه مدل‌سازی اقتصادی، 1392، سال هفتم، شماره 2(پیاپی 22)،
    13. شاه‌آبادی، ابوالفضل؛ دهقانی احمدآباد، هانی و میرزابابازاده، سهیلا؛ «تأثیر عوامل نهادی بر صادرات غیرنفتی کشورهای اسلامی عضو گروه «D8، فصل‌نامه اقتصاد و تجارت نوین، 1388، سال هشتم، شماره‌های 17 و 18.
    14. شاه‌آبادی، ابوالفضل و رحیمی، فریماه؛ «بررسی تأثیر حقوق مالکیت فردی بر صادرات»، فصل‌نامه تخصصی پارک‌ها و مراکز رشد، 1390، سال هشتم، شماره 32.
    15. شاه‌آبادی، ابوالفضل؛ نظیری، محمد کاظم و نعمتی، مرتضی؛ «تأثیر نابرابری درآمد بر واردات کالا و خدمات کشورهای منتخب توسعه‌یافته و در‌ حال ‌توسعه»، فصل‌نامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 1392، سال چهارم، شماره 12.
    16. صامتی، مجید؛ شهنازی، روح‌الله و دهقان شبانی، زهرا؛ «امنیت حقوق مالکیت، قوانین و مقررات بر رشد اقتصادی»، فصل‌نامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 1389، سال پانزدهم، شماره 44.
    17. صامتی، مجید و اسمعیل درجانی، نجمه؛ «تأثیر وفور ‌منابع‌طبیعی بر سیاست‌های مالی دولت در ایران طی دوره (1357-1387) با تأکید بر فرضیه نفرین منابع‌طبیعی»، فصل‌نامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، 1392، سال اول، شماره 3.
    18. طارم‌سری، مسعود؛ «نقش حمایت از حقوق مالکیت فکری در توسعه صادرات با رویکرد زنجیرة تأمین»، فصل‌نامه اقتصاد و تجارت نوین، 1385، سال پنجم، شماره 6.
      1. Asiedu, E; 2002, "On the determinants of foreign direct investment to developing countries: Is Africa different?", Journal of World Development, No. 30(1).
      2. Baltagi, B. H; 2008, Econometric analysis of panel data, Chi Chester: John Wiley & Sons Ltd.
      3. Crabbe, K. & Beine, M; 2009, "Trade, institutions and export specialization", LICOS, Discussion Paper Series.
      4. Dong, Y.Ishikawa, M. & Hagiwara, T; 2015, "Economic and environmental impact analysis of carbon tariffs on Chinese exports", Energy Economics, No. 50.
      5. Farhadi, M., & Rabiul, I. MD. & Moslehi, S; 2015, "Economic freedom and productivity growth in resource-rich economies", World development, No. 72.
      6. Gregoriou, A. & Ghosh, S; 2009, "The Impact of government expenditure on growth: Empirical evidence from a heterogeneous panel", Bulletin of Economic Research, No. 61(1).
      7. Gylfason, Th; 2004, "Natural resources and economic growth: from dependence to diversification", CEPR discussion papers. No. 4804.
      8. __________ ; 2008, "Development and growth in mineral-rich countries", CEPR discussion papers, No. 7031.
      9. Hooy, C. W., & Law, S. H., & Chan, T. H; 2015, "The impact of the Renminbi real exchange rate on ASEAN disaggregated exports to China", Economic Modelling, No. 42.
      10. Hsiao, C; 2003, Analysis of panel data, 2nd edition, Cambridge University Press.
      11. Greene, W. H; 2008, "Econometric analysis", sixth edition, New Jersey, Upper Saddle River: Pearson International.
      12. Khaleghi, L., & Shoukat Fadaei, M; 2015, "A study on the effects of exchange rate and foreign policies on Iranians dates export", Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences.
      13. Law, S. H; 2010, "Foreign direct investment, economic freedom and economic growth: International evidence", Economic Modelling, No. 44.
      14. Lederman, D., & Maloney, W; 2003, "Open questions about the link between natural resources and economic growth: Sachs and Warner Revisited", Central Bank of Chile Working Papers, No. 141.
      15. Loizides, J. & Vamvoukas, G; 2005, "Government expenditure and economic growth: Evidence from trivariate causality testing", Journal of Applied Economics, No. 8(1).
      16. Minsoo, L. & Donghyun, P; 2013, "Intellectual property rights, quality of institutions, and foreign direct investment into developing Asia", Paper Provided by Asian Development Bank in its Series ADB Economics Working Paper Series with Number 354.
      17. Papyrakis, E., & Gerlagh, R; 2004, "The resource curse hypothesis and its transmission channels", Journal of Comparative Economics, No. 32.
      18. Paudel, R. P., & Burke, P. J; 2015, "Exchange rate policy and export performance in a land locked developing country: The case of Nepal", Journal of Asian Economics, No. 38.
      19. Prasanna, N; 2010, "Impact of foreign direct investment on export performance in India", Journal of Social Science, No. 24(1).
      20. Sachs, JD. & Warner, A. M; 2001, "Natural resources and economic development: The curse of natural resource", European Economic Review, No. 45.
      21. Sonara. R; 2008, "On the impacts of economic freedom on international trade flows: Asymmetries and freedom components", International Journal of Business and Economics, No. 4(2).
      22. Sung, B; 2015,"Public policy supports and export performance of bioenergy technologies: A dynamic panel approach", Renewable and Sustainable Energy Reviews, No. 3(42).
      23. Tanaka, H. & Iwaisako, T; 2013, "Intellectual property rights and foreign direct investment: A welfare analysis", Paper Provided by Osaka University, Graduate School of Economics and Osaka School of International Public Policy (OSIPP) in its series Discussion Papers in Economics and Business with Number 13-15.
      24. Zhang, Y., & Roelfsema, H; 2014, "Unravelling the complex motivations behind China’s FDI", Journal of the Asia Pacific Economy, No. 19(1).

     

CAPTCHA Image