نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد دانشگاه شیراز

2 کارشناس ارشد اقتصاد

10.22096/esp.2013.26168

چکیده

مطالعات متعددی در اقتصاد ایران وجود دارد که به بررسی تأثیر اندازة دولت بر رشد اقتصادی پرداخته و به نتایج متفاوتی دست یافته‌اند. برخی از این مطالعات به تأثیر مثبت و برخی دیگر به تأثیر منفی اندازة دولت بر رشد اقتصادی ایران اشاره می‌کنند. در کلیه این مطالعات تنها به تأثیر سمت تقاضا توجه شده و آثار سمت عرضه‌ای آن مورد غفلت قرار گرفته است. هدف مطالعة حاضر پر کردن این شکاف بوده و به دنبال بررسی آثار سمت تقاضا و سمت عرضه‌ای به طور همزمان (و بنابراین بررسی اثر کل) تغییر در اندازة دولت بر نرخ رشد اقتصادی است. برای رسیدن به این هدف از داده‌های اقتصاد ایران برای دوره زمانی 1345-1386 استفاده شده است. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که اندازة دولت از سمت عرضه  (از طریق بهره‌وری عوامل تولید و نسبت سرمایه‌گذاری خصوصی به تولید) بر نرخ رشد اقتصادی تأثیر منفی داشته و از سمت تقاضا دارای تأثیر مثبت می‌باشد. همچنین این نتیجه حاصل شده است که آثار منفی سمت عرضه بر آثار مثبت سمت تقاضا غلبه کرده و باعث شده است که اثر کل اندازة دولت بر نرخ رشد اقتصادی منفی باشد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effects of Demand-side and Supply- side of Government Size: The Case of Iran (1966-2007)

نویسندگان [English]

  • Ali Hussein Samadi 1
  • Leila Karimi 2

1 Assistant Professor of Economics, Shiraz University

2 Master of Economics

چکیده [English]

There  are  a lot of  studies  about  Iran's  economy  that  consider  the  effect  of  government  size  on  the economic  growth  and  come to different  conclusions.  Some of  these  studies  point  to the  positive  effects  and  others  point  to the  negative effects  of  government  size  on Iran's economic  growth. All of these studies  only  focus  on the  effects  of  demand-side  and  so  the effects  of  supply-side are  neglected. The  main aim  of this paper  is  filling  this  gap  and  considering  the  effects  of  demand-side  and  supply-side  simultaneously (and  so  review  of  total  effect) effects  of  government  size  change  on  economic  growth. In order to achieve this goal Iran's economy data during 1966­­ - 2007 have been used. The  results  shows  that  government  size  from  supply- side (by  way of putting  into productivity  factors  and  share of private investment in GDP)  has  negative  effect  on economic  growth  and  from  demand- side  has  positive  effect. Also, this  result has been achieved  that  the negative  effects  of supply- side  overcome  the  positive  effects  of  demand- side   and  so  the  total  effect  of  government  size  on  economic  growth  will  be  negative.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Government Size
  • economic growth
  • Supply-Side
  • Demand- Side
  1. الف- فارسی

    1. ابریشمی‏، حمید؛ هادیان، محمد؛ «رانت‌جویی و رشد اقتصادی (شواهد تجربی از ایران)»، مجله تحقیقات اقتصادی، 1383، شماره67.‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏
    2. انصاری، احمد؛ «مخارج دولت و رشد اقتصادی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 1381.
    3. اقبالی، علیرضا؛ حلافی، حمیدرضا و گسکری، ریحانه؛ «بررسی رابطه میان مخارج دولتی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی مطالعه موردی ایران»، فصلنامه پژوهش‌نامه اقتصادی، 1383، شماره 1.
    4. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، حساب‌های ملی ایران و ترازنامه، اداره حساب‌های اقتصادی، سال‌های مختلف.
    5. برگستروم، ویلی؛ دولت و رشد، ترجمه علی حیاتی، سازمان برنامه و بودجه، تهران، 1378.
    6. برومند، شهزاد؛ «فساد، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و رشد اقتصادی (مطالعه موردی: ایران)»، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، 1387، شماره 2.
    7. پورفرج، علیرضا؛ «مخارج دولت برای سرمایه انسانی و نقش آن در رشد اقتصادی ایران»، مجله تحقیقات اقتصادی، 1384، شماره 69.
    8. پورمقیم، سید جواد؛ «آزمون و تحلیل اثر هزینه‌های دولت بر درآمد ملی: رویکرد نئوکلاسیک»، فصلنامة پژوهش‌نامة اقتصادی، 1383، شماره 15.
    9. خدارحمی، روح الله؛ «تأثیر اندازه دولت بر رشد اقتصادی 1339-1369»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی، 1372.
    10. دژپسند، فرهاد و گودرزی، حسین؛ «اندازه دولت و رشد اقتصادی در ایران: روش رگرسیون آستانه‌ای»، فصلنامة پژوهش‌های اقتصادی ایران، 1389، شمارة 42.
    11. رحیمی بروجردی، علیرضا؛ «بررسی مدل‌های کاربردی پیرامون رابطه میان رشد اقتصادی و آزادسازی تجاری»، پژوهش‌نامه علوم انسانی و اجتماعی، سال پنجم، 1384، شماره 17.
    12. رفیعی، هادی و زیبائی، منصور؛ «اندازه دولت، رشد اقتصادی و بهره‌وری نیروی کار در بخش کشاورزی». فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، 1382، شماره 43و 44.
    13. زیبایی، منصور و مظاهری، زهرا؛ «اندازه دولت و رشد اقتصادی در ایران با تأکید بر رشد بخش کشاورزی: رهیافت رگرسیون آستانه‌ای»، مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی، جلد 23، 1388، شماره 1.
    14. سامتی‏‏‏‏، مرتضی، صامتی، مجید؛ شاهچرا‏‏‏‏، مهشید؛ «جهت‌گیری مناسب هزینه‌های جاری و عمرانی دولت به منظور دستیابی به رشد بهینه اقتصادی در ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 1382، شماره 15.
    15. سعادت، رحمان؛ «برآورد روند سرمایه اجتماعی در ایران (با استفاده از روش فازی)»، مجله تحقیقات اقتصادی، 1387، شماره 83.
    16. سوری، علی؛ کیهانی حکمت، رضا؛ «متغیرهای جمعیتی، اندازه دولت و رشد اقتصادی در ایران»، فصلنامة پژوهش‌های اقتصادی، 1382، شماره 9و10.
    17. شفیعی، افسانه؛ برومند، شهزاد؛ تشکینی، احمد؛ «آزمون تأثیرگذاری سیاست مالی بر رشد اقتصادی»، فصلنامة پژوهش‌نامة اقتصادی، 1385، شماره 23.
    18. صیادزاده، علی؛ جعفری صمیمی، احمد؛ کریمی پتانلار، سعید؛ «مجله پیک نور - علوم انسانی»، 1386، شماره 4.
    19. طاهری فرد، احسان‏‏‏‏ و مجدزاده طباطبایی،‏‏‏ شراره؛ «تأثیر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و دولتی بر رشد اقتصادی»‏‏‏‏ مجله دانشکده علوم اداری و اقتصاد ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏دانشگاه اصفهان، 1382، شماره 3.
    20. عرب مازار، علی اکبر و چالاک، فرشته؛ (1389).«تحلیل پویای اثر مخارج دولت بر رشد اقتصادی در ایران»، مجله تحقیقات اقتصادی، 1389، شماره 91.
    21. عسلی‏‏‏‏، مهدی؛ «تأثیر افزایش مخارج جاری دولت بر رشد اقتصادی کشور در یک مدل اقتصادی ساده»، مجله برنامه و بودجه، 1383، شماره 85.
    22. عسلی، مهدی و ولدخانی، عباس و ابراهیمی‌فر، یداله؛ «رشد اقتصادی، الزامات سیاسی و ثبات سیاست‌های اقتصادی: مطالعه‌ای براساس شاخص‌های کلان اقتصادی گروه کشورهای منتخب»، مجله برنامه و بودجه، 1377، شماره 34 و 35.
    23. عمید‏‏‏‏، احسان؛ «بررسی اثر سیاست‌های مالی دولت بر رشد اقتصادی»،‏‏‏‏ مجله برنامه و بودجه، 1379، شماره54 و55.
    24. کمیجانی، اکبر و نظری، روح‌اله؛ «تأثیر اندازه دولت بر رشد اقتصادی در ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، 1388، شماره 3.
    25. گسکری، ریحانه و اقبالی، علیرضا؛ «مخارج دولت و رشد اقتصادی در ایران»، مجله تحقیقات اقتصادی، 1386، شماره 81.
    26. گرجی‏‏‏‏، ابراهیم؛ «مقایسه تأثیر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و دولتی در رشد اقتصادی همراه با تجربه‌ای از اقتصاد ایران»، مجله تحقیقات اقتصادی،‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ 1378، شماره 4 .
    27. مصلحی، سولماز؛ «بررسی اثر فعالیت‌های دولت بر رشد اقتصادی در ایران و کشورهای نفتی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه صنعتی شریف، 1384.
    28. منجذب، محمدرضا و محمدی، حسین و حسینی سهی، عباس؛ «کارکرد دولت و بازار در فرآیند رشد اقتصادی ایران»، پژوهش‌های اقتصادی، 1385، شماره 22.
    29. نادران، الیاس و فولادی، معصومه؛ «ارائة یک الگوی تعادل عمومی برای بررسی آثار مخارج دولت بر تولید، اشتغال و درآمد خانوار»، فصلنامة پژوهش‌نامة اقتصادی، 1384، شماره 19.
    30. نیکومرام، هاشم؛ «تحلیلمتغیرهایاثرگذاربررشداقتصادی»، پژوهش‌نامه اقتصادی، 1382، شماره 10 و 11.
    31. هاشمی، میرجلال؛ «تأثیر اندازه دولت بر رشد بخش‌های اقتصادی در ایران 1339-1371»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، 1374.

    ب- لاتین

    1. Anaman, Kwabena A; 2004, "Determinants of Economics Growth in Brunei Darussalam", Journal of Asian Economics, PP 777-796.

    2. Atul A. Dar. Sal AmirKhalkhali; 2002, "Government Size, Factor Accumulation, and Economic GrowthEvidence from OECD Countries", Journal of Policy Modeling. PP 679-692.

    3. Barro, R. J; 1991, "Economic Growth in a Cross Section of Countries", Quarterly Journal of Economics, PP 407-444.

    4. Bergh, Andreas and Martin Karlsson; 2007, "Government Size and Growth: Accounting for Economic Fredom and Globalization", http://www.ratio.se /pdf /wp /ab-mk-governmentsize .pdf.

    5. Chen. Sheng-Tung and Chien-Chiang Lee; 2005, "Government Size and Economic Growth in Taiwan: A Threshold Regression Approach", Journal of Policy Modeling, Vol 27. PP1051-1066.

    6. Corsetti, G. and N. Roubini; 1996, "Optimal Government Spending Taxation: NBEA", Working Paper, No 5851.

    7. Das, Sutapa and Arpita Ghose; 2009, "Government Size and Economic in Emerging Market Economics: A Panel Cointegration Approach", http://www.igidr.ac.in/~money/government %20size-sutapa%20das-arpita%20ghose.pdf.

    8. Folster,S and M. Henrekson; 2006, "Growth Effects of Government Expenditure and Taxation in Rich Countries", European Economic Review, Vol 50, PP 219-221.

    9. Grossman, P; 1990, "Government and Growth: Cross-Sectional Evidence", Public Choice, Vol. 63, PP 217-227.

    10. Hung Mo, Pak; 2008, "The Supply –Side and Demand –Side Effects of Government Size and Investment", International Journal of Economic Perspectives. 2,3 , PP 150-167.

    11. Landau, Daniel; 1986, "Government and Economic Growth in the Less Developed Countries: An Empricial Study for 1960-80", Economic Development and Cultural Change, Vol 35, PP 34-75.

    12. Ram, R; 1986, "Government Size and Economic Growth: A New Framework and Some Evidence from Cross Section and Time-Series Data", The American Economic Growth, Vol 76, PP 191-203.

    13. Ramayandi, Arief; 2003, "Economic Growth and Government Size in Indonesia: Some Lessons for the Local Authorities", http://www.equitablepolicy.org /wpaper/200302.pdf.

    14. Rao, V. V. Bhanoji; 1989, "Government Size and Economic Growth: A New Framework and Some Evidence from Cross Section and Time-Series Data: Comment", The American Economic Association. Vol 79, No 1, PP 272-280.

    15. Song Lee, Bun and Shuanglin Lin; 1994, "Government Size, Demographic Chance, and Economic Growth", International Economic Journal, Vol 8, pp 91-107.

    16. Wing Yuk; 2005, "Government Size and Economic Growth: Time- Series Evidence for United Kingdem, 1830-1993",<http://web.uvic.ac /econ/research/papers/ ewp0501 .pdf>.

    17. Wu, Shih-Ying, Jenn-Hong Tang and Eric S. Lin; 2010, "The Impact of Governmevt Expenditure on Economic Growth: How Sensitive to the Level of Development? ", Journal of Policy Modeling.

CAPTCHA Image