دوفصلنامۀ علمی مطالعات و سیاست‌های اقتصادی

شماره جاری

شماره های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

فایل های مرتبط

راهنمای داوران

داوران سال جاری

بررسی تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات و رشد اقتصادی بر آلودگی محیط زیست: مطالعه موردی کشورهای حوزه خلیج فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه اقتصاد، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

3 دانشجوی دکترای اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران

چکیده

امروزه مسئله فناوری اطلاعات و ارتباطات و نقش آن در کاهش آلودگی محیط زیست از مباحث مهم در اقتصاد محیط زیست است، چراکه فناوری اطلاعات و ارتباطات به افزایش آلودگی محیط زیست از طریق تولید ماشینآلات و دستگاه-های فناوری اطلاعات و ارتباطات، مصرف انرژی و بازیافت زبالههای الکترونیکی کمک میکند. درحالی‌که انتظار میرود فناوری اطلاعات و ارتباطات از طریق توسعۀ شهرهای هوشمند، سیستمهای حمل‌ونقل، شبکههای برقی، فرآیندهای صنعتی و صرفهجویی در مصرف انرژی، میزان انتشار آلایندهها را کاهش دهد. بنابراین هدف این تحقیق بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات و رشد اقتصادی بر انتشار دیاکسید کربن در کشورهای حوزه خلیج فارس طی دوره 2015-2000 با استفاده از روش پانل دیتا است. نتایج نشان داد که فناوری اطلاعات و ارتباطات تأثیر مستقیم و مجذور آن تأثیر منفی و معنادار بر انتشار دیاکسید کربن دارد. نتیجه حاکی از وجود رابطهای به شکل U وارون بین فناوری اطلاعات و ارتباطات و انتشار دیاکسید کربن بود. رشد اقتصادی تأثیر مستقیم و توان دوم آن بر انتشار دی‌اکسید کربن تأثیر منفی دارد که حاکی از تأیید فرضیه کوزنتس است. همچنین مصرف سرانه انرژی و تجارت تأثیر مستقیم و معنادار بر انتشار دیاکسید کربن داشته است. بنابراین کشورهای حوزه خلیج فارس با توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات میتوانند به کاهش انتشار دی‌اکسید کربن و آلودگی زیست‌محیطی خود کمک کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of ICT and Economic Growth on Environmental Pollution: Case Study of Persian Gulf Countries

نویسندگان [English]

  • Karam Jafariparvizkhanlou 1
  • Seyed Ali Paytkhati Oskoei 2
  • Robab Azali 3

1 Ph.D Student of Economy, Azad Islamic University, Tehran Jonoub Branch, Tehran, Iran.

2 Associate Professor, Department of Economy, Azad Islamic University, Tabriz Branch, Tabriz, Iran

3 Ph.D Student of Economy, Azad Islamic University, Tabriz Branch, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Today, the issue of information and communication technology (ICT) and its role in reducing environmental pollutants is one of the most important issues in environmental economy. In fact, ICT help to increase environmental pollution through the production of ICT machines, energy consumption, and electronic waste recycling. While ICT is expected to reduce emissions of carbon dioxide by developing smart cities, transportation systems, power grids, industrial processes and energy savings. Therefore, the purpose of this study is to investigate the impact of ICT on carbon dioxide emission in the Persian Gulf countries by panel data method during the period 2000-2015. The results showed that ICT had a direct effect on carbon dioxide emissions. Also square of ICT has a negative and significant effect on carbon dioxide emissions. Therefor results indicated an inverted U-shaped relationship between ICT and carbon dioxide emissions. Also, economic growth has a direct effect and square of economic growth has a negative effect on carbon dioxide emissions, which confirms the EKC hypothesis. Also, per capita energy consumption and trade have had a direct and significant effect on carbon dioxide emission. According to the results, the Gulf countries can help reduce carbon dioxide emissions and environmental pollution by developing information and communication technology.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Information and Communication Technology
  • Environmental Pollution
  • Economic Growth
  • Persian Gulf countries
مراجع

1. فارسی

اشرف‌زاده، سید حمیدرضا و نادر مهرگان (1389)، اقتصادسنجی پانل دیتا، چاپ دوم، تهران: مؤسسه تحقیقات تعاون دانشگاه تهران.
بابایـی، سلمان؛ امیـن رشتـی، نارسیس و رویا سیفی‌پـور (1395)، «تأثیر ساختار سرمایه‌گذاری بر شاخص عملکرد زیست‌محیطی در کشورهای نفتی»، فصلنامه علمی-پژوهشی مجلس و راهبرد، دوره 23، شماره 85، صص 169-198.
بهرامی، الهام، بهبودی، داود؛ سلمانی بیشک، محمدرضا ومرتضی شکری (1398)، «نقش توسعه مالی و آزادسازی تجاری بر انتشار دی‌اکسید کربن در ایران»، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، دوره 7، شماره 25، صص 124-140.
بهلولی، پریسا (1392)، «بررسی تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی روی آلودگی محیط زیست در ایران»، مطالعات کمی در مدیریت، دوره 4، شماره 4، صص 193-210.
تمیزی، علیرضا (1394)، «عوامل مؤثر بر انتشار دی‌اکسید کربن در کشورهای درحال‌توسعه با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی بیزینی»، فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، دوره 2، شماره 4، صص 145-168.
داربیدی، مریم؛ دل انگیزان، سهراب؛ فتاحی، شهرام و محمد شریف کریمی (1399)، «تاثیر نوآوری بر انتشار آلودگی استان­های ایران در چارچوب منحنی زیست محیطی کوزنتس (رهیافت اقتصادسنجی فضایی)»، فصلنامه نظریه­های کاربردی اقتصادی، دوره 7، شماره 3، صص 71-98.
رسولی‌زاده، منیراحمد و سامان ضیایی (1398)، «بررسی عوامل مؤثر بر انتشار دی‌اکسید کربن در کشورهای منتخب OECD با استفاده از الگوی پانل دیتا»، مجله محیط زیست، منابع طبیعی ایران، دوره 72، شماره3، صص 339-352.
شهبازی، کیومرث؛ حمیدی‌رزی،‌ داوود و مجید فشاری (1394)، «بررسی عوامل مؤثر در انتشار آلودگی هوا در کشورهای حوزه دریای خزر: رهیافت مدل دوربین فضایی تابلویی»، محیط‌شناسی، دوره 41، شماره 1، صص 107-127.
 صادقی، زین‌العابدین؛ حری، حمیدرضا و آزاده محمدمیرزایی (1393)، «تحلیل تجزیۀ ساختاری آلودگی در ایران: رهیافت داده-ستانده»، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، دوره 3، شماره 10، صص 145-175.
عاقلی، لطفعلی؛ صادقی، حسین و آرش اسوار (1393)، «تأثیر دموکراسی بر آلودگی محیط‌زیست: شواهدی از کشورهای منتخب صادر‌کننده نفت»، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، دوره 11، شماره 2، صص 21-40.
علوی‌پور، فاطمه‌سادات؛ احسانی، امیر هوشنگ؛ ثالثی، مرضیه و فائزه چهر آذر (1392)، «تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه پایدار محیط‌زیست»، فصلنامه آموزش محیط‌زیست و توسعه پایدار، دوره 2، شماره 5، صص 5-22.
فطرس، محمدحسن؛ نجارزاده، ابوالفضل و فهیمه پیروزمحمدی (1391)، «بررسی رابطه میان آلودگی هوا، شدت انرژی و باز بودن اقتصاد ایران»، مجله اقتصادی-دوماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، دوره 12، شماره 11 و 12، صص 59-77.
فلاحی، فیروز؛ سجودی، سکینه و سیاب ممی‌پور (1391)، «بررسی تأثیر تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات (ICT) بر کیفیت محیط‌زیست ایران»، فصلنامه اقتصاد محیط‌زیست و انرژی، دوره 1، شماره 2، صص 149- 171.
کهن‌سال، محمدرضا و سمیرا شایان فر (1395)، «آثار متقابل مصرف انرژی، رشد اقتصادی و آلودگی محیط‌زیست: کاربرد الگوی معادلات هم‌زمان فضایی داده‌های تابلویی»، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، دوره 5، شماره 19، صص 179-216.
محمدی، حسین و سمانه حیدرزاده (1392)، «بررسی عوامل منتخب بر آلودگی محیط زیست با تاکید بر آزادسازی تجاری در کشورهای مختلف جهان (مطالعه موردی انتشار CO2)»، نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، دوره 28، شماره 2، صص 212-223.
مردادحاصل، نیلوفر و امیرحسین مزینی (1392)، «ارزیابی اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر محیط‌زیست»، پژوهش‌های محیط‌زیست، دوره 4، شماره 7، صص 103-114.
موسوی، سید کاظم؛ سلمان‌پور زنوز، علی وسیامک شکوهی‌فرد (1396)، «اثر رشد اقتصادی، مصرف انرژی و توسعه مالی بر آلودگی محیط ‌زیست در ایران طی دوره 1365-1395»، مطالعات علوم محیط‌ زیست، دوره 2، شماره 3، صص 454-463.
ناهیدی امیرخیز، محمدرضا؛ سلمانپور زنوز، علی و سیامک شکوهی­فرد (1397)، «تجزیه‌وتحلیل تئوریک و تجربی منحنی آلودگی محیط زیست کوزنتز در ایران طی دوره 1365-1395»، فصلنامه علمی ترویجی محیط زیست، شماره 59، صص29-46.

2. لاتین

Añón Higón, D; Gholami, R & F. Shirazi (2017). "ICT and Environment Sustainability: A Global Perspective", Telematics and Informatics, Vol. 34, No. 4, pp. 85-95.
Antle, J. M & G. Heidebrink (1995). "Environment and Development: Theory and International Evidence, Journal of Economic Development and Cultural Change, Vol. 43, No. 3, pp. 603-625.
Antweiler, W.; Copeland, B. R & M. S. Taylor (2001). "Is Free Trade Good for the Environment", American Economic Review, No. 4, pp. 877-908.
Asongu, S. A.; Le Roux, S & N. Biekpe (2017). "Environmental Degradation, ICT and Inclusive Development in Sub-Saharan Africa", Energy Policy, Vol. 111, pp. 353–361.
Asongu, S. A; Le Roux, S. & N. Biekpe (2018). "Enhancing ICT for Environmental Sustainability in sub-Saharan Africa", Technological Forecasting & Social Change, Vol. 127, No. C, pp. 209–216.
Avom, D.; Nkengfah, H.; Fotio, H. K. & Totoum (2020). "ICT and Environmental Quality in Sub-Saharan Africa: Effects and Transmission Channels", Technological Forecasting & Social Change, Vol. 155, No. C, pp. 1-12.
Baltagi, B. H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data, 3rd Edition, New York, USA: John Wiley & Sons Inc.
Bhagwati, J. (1993). "The Case for Free Trade: Environmentalists Are Wrong to Fear the Effects of Free Trade; Both Causes Can Be Advanced by Imaginative Solutions", Scientific American, pp. 42-49.
Copeland, B. R, & M.S. Taylor (2005). "Free Trade and Global Warming: a Trade Theory View of the Kyoto Protocol", Journal of Environmental Economics and Management, Vol. 49, No. 2, pp. 205-234.
Danish, N. K.; Baloch, M. A.; S. Suad & T. Fatima (2018). "The Effect of ICT on CO2 Emissions in Emerging Economies: Does the Level of Income Matters? " Environmental Science and Pollution Research, Vol. 25, No. 23, pp. 22850-22860.
Danish, N. K.; Zhang, J.; Wang, & Z. B. Latif (2019). "Towards Cross ‐ Regional Sustainable Development: the Nexus between Information and Communication Technology, Energy Consumption, and CO2 Emissions", Sustainable Development, Vol. 27, No. 13, pp. 990-1000.
Danish, N.K; Baloch, M. A & S. Suad (2018). "Modeling the Iimpact of Transport Energy Consumption on CO2 Emission in Pakistan: Evidence from ARDL approach", Environ. Sci. Pollut. Res, Vol. 25, No. 10, pp. 9461–9473.
Dinda, S. (2004). "Environmental Kuznets Curve Hypothesis: A Survey", Ecological Economics, Vol. 49, No. 4, 431-455.
Frankel, j. A. & A. Rose (2005). "Is Trade Good or Bad for the Environment? Sorting out the Casality", The Review of Economics and statistics, Vol. 87, Vol. 1, pp. 85-91.
Gallagher, P. Kevin (2004). Free Trade and the Environment: Mexico, NAFTA, and Beyond, California: Stanford University Press.
Grossman, G. M. & A. B. Krueger (1991). "Environmental Impacts of a North American Free Trade Agreement", In National Bureau of Economic Research NBER Working Paper, No. 3914, pp. 1-57.
Hargroves, Karldon. & Michael Harrison Smith (2005). The Natural Advantage of Nations: Business Opportunities, Innovation and Governance in the 21th Century, London: Routledge.
Kuznets, S. (1955). "Economic Growth and Income Inequality", The American Economic Review, Vol. 45, No. 1, pp-1-28.
Lennerfors, T. T.; Fors, P. & J. Rooijen (2015). "ICT and Environmental Sustainability in a Changing Society", Information Technology & People, Vol. 28, No. 4, pp. 758–774.
Ozcan, B. & N. Apergis (2018). "The Impact of Internet Use on Air Pollution: Evidence from Emerging Countries", Environmental Science and Pollution Research, Vol. 25, No. 12, pp. 4174-4189.
Park, Y.; Meng, F. & M. A. Baloch (2018). "The Effect of ICT, Financial Development, Growth, and Trade Openness on CO2 emissions: an Empirical Analysis", Environmental Science and Pollution Research, Vol. 25, No. 30, pp. 30708–30719.
Salahuddin, M.; Alam, K & I. Ozturk (2016). "The Effects of Internet Usage and Economic Growth on CO2 Emissions in OECD Countries: A Panel Investigation", Renewable and Sustainable Energy Reviews, Vol. 62, pp. 1226–1235.
Shabani, Z. D.; Shahnazi, R.; Dehghan Shabani, Z. & R. Shahnazi (2019). "Energy Consumption, Carbon Dioxide Emissions, Information and Communications Technology, and Gross Domestic Product in Iranian Economic Sectors: A Panel Causality Analysis", Energy, Vol. 169, No. C, pp. 1064–1078.
Shahnazi, R. & Z. D. Shabani (2019). "The Effects of Spatial Spillover Information and Communications Technology on Carbon Dioxide Emissions in Iran", Environmental Science and Pollution Research, Vol. 26, No. 23, pp. 24198-24212.
Stern, D. I. & C. I. Cleveland (2004). "Energy and Economic Growth", Rensselaer Working Paper in Economics, No. 0410, pp. 1-41.
Wheeler, D. (2001). "Racing to the Bottom? Foreign Investment and Air Quality in Developing Countries", Policy Research Working Paper Series 2524, World Bank, pp. 1-26.
Yi, L. & H. R. Tomas (2007). "A Review of Research on the Environment Impact of E-Business and ICT", Environment International, Vol. 33, No. 6, pp. 841-849.
Zhang, C. & C. Liu (2015). "The Impact of ICT Industry on CO2 Emissions: A Regional Analysis in China", Renewable and Sustainable Energy Reviews, Vol. 44, No. C, pp. 12–19.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
دوفصلنامۀ علمی مطالعات و سیاست‌های اقتصادی
دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15
بهار و تابستان 1400
شهریور 1400
صفحه 111-138
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار