نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد لشکری ¹
• عباس عرب مازار ²

¹ استادیار دانشگاه پیام نور

² دانشیار دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

جانشینی پول به پدیده ای گفته می شود که مردم یک کشور ترجیح می دهند در پرتفوی دارایی خود به جای پول داخلی پول خارجی نگهداری کنند. این امر دلایل متعددی دارد که مهمترین آنها کاهش مداوم ارزش پول ملی، تداوم تورم شدید داخلی، بی ثباتی اقتصادی، منفی بودن نرخ های واقعی بهره، خروج سرمایه به علت مهاجرت های قانونی و غیر قانونی و گسترش فعالیت های قاچاق کالا است. این پدیده هم در کشورهای پیشرفته و هم در کشورهای در حال توسعه مشاهده شده است. در کشورهای پیشرفته جانشینی پول به صورت متقارن و دوطرفه است، ولی در کشورهای در حال توسعه به صورت یک طرفه است و با اثرگذاری بر سیاست های پولی این کشورها اثر بخشی سیاست های پولی را کاهش داده است. مقاله حاضر درجه جانشینی پول در ایران را با درجه جانشینی پول 26 کشور دیگر مقایسه نموده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در میان 27 کشور بررسی شده بولیوی با 83.5 درصد درجه جانشینی رتبه اول، ایران با 38.4 درصد درجه جانشینی رتبه دوازدهم و آنگولا با 6.3 درصد درجه جانشینی رتبه بیست و هفتم را دارا می باشند. برای جلوگیری از گسترش این پدیده پیشنهاد می شود: 1- سیاست مهار تورم در اولویت قرار گیرد. 2- فرصت های مناسب تری برای سرمایه گذاری ایجاد شود تا پول های مازاد، به جای تبدیل شدن به دلار و سایر پول های خارجی در بخش های اقتصادی سودآور سرمایه گذاری شوند. 3- تا حد امکان نوسانات نرخ ارز کاهش یابد تا انگیزه جانشینی پول خارجی به جای پول داخلی کاهش یابد. 4- تدابیری اندیشیده شود که نرخ سود در سیستم بانکی با توجه به نرخ تورم مثبت باشد

کلیدواژه‌ها

• جانشینی پول
• ‌دلاری شدن
• ‌درجه جانشینی پول
• ‌رتبه درجه جانشینی پول
• ‌ایران

عنوان مقاله [English]

Iran's Rank in the degree of currency substitution among 27 countries

نویسندگان [English]

• Mohammad Lashkary ¹
• Abbas Arab Mazar ²

¹ Assistant Professor of Payame Noor University

² Associate Professor of Shahid Beheshti University

چکیده [English]

Currency substitution refers to a situation where a nation' citizens prefer to hold foreign currency, instead of domestic currency, in their asset portfolio. There are snotty reasons for the occurrence of currency substitutions. The major reasons are: persistent national currency depreciation, the continuation of high inflation, economic instability, a negative real iniceest rate capital flight due to legal and illegal migrations, and rise in the goods smuggling activities. This phenomenon is seen in both developed and developing countries. In developed countries currency substitution occurs asymmetrically and bilaterally. However, in developing countries currency substitution exists unilaterally reducing the eflecm of monetary. policies. This paper compares the degree of Iran's currency substitution with degree of currency substitution in other 26 countries. The findings show that among 27 countries under investigation scoring 83.5 percent of substitution Bolivia ranks top. Iran with 38.4 percent ranks 12^th among 27 nations. And Angola with 6.3 percent ranks 27^th in the degree of currency substitution. in order to prevent a expansion of this phenomenon following measure arc proposed: 1-inflation controlling policy should he give priority 2-more appropriate investment opportunities should be created to mobilize the surplus money (savings) to be invested in economy's profitable sectors instead of being convwrted into  dollar and other foreign currencies 3- to a possible extent exchange rate volatilities should be minimized to reduce the incentives for substituting domestic cunrncy with n foreign currency. 4- Certain measures should be adopted to help official interest rate m the banking system exceed the inflation rate.

کلیدواژه‌ها [English]

• currency substitution
• nollarization
• degree of currency substitution
• currency deprecation ranking
• Iran