دوفصلنامۀ علمی مطالعات و سیاست‌های اقتصادی

شماره جاری

شماره های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

فایل های مرتبط

راهنمای داوران

داوران سال جاری

برآورد تابع تقاضای مواد غذایی مشمول یارانه، در برنامه‌های دوم و سوم توسعه اقتصادی: مطالعه موردی مناطق شهری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه مازندران

2 کارشناس ارشد اقتصاد

چکیده

یارانه مواد غذایی روشی جهت باز توزیع درآمد، به سمت منافع گروه‌های کم درآمد می‌باشد، که در این زمینه کالاهای اساسی نقش مهمی را ایفاء می‌کنند. به علت محدودیت بودجه‌ای دولت و همچنین تخصیص بهینه منابع، اولویت‌بندی کالاهای مشمول یارانه از اهمیت بسزایی برخوردار است.
در مقاله حاضر به برآورد تابع تقاضای مواد غذایی منتخب مشمول یارانه (نان، شیر، گوشت، روغن و قند و شکر) از طریق داده‌های بودجه‌های خانوارهای شهری ایران طی سال‌های 1363الی1384، با استفاده از سیستم تقاضای تقریباً ایده‌آل AIDS))، می‌پردازیم. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد به علت ویژگی بی کشش بودن اقلام یارانه‌ای ذکرشده، هر گونه کاهش در میزان پرداخت یارانه‌ها موجب افزایش قیمت کالاهای مشمول یارانه شده و فشار زیادی را به مصرف کنندگان فقیر و تهی دست وارد می‌سازد. به علاوه از مقایسه یارانه‌های پرداختی دولت در برنامه دوم و سوم توسعه و کشش‌های درآمدی و قیمتی برآورد شده می‌توان نتیجه گرفت میزان یارانه‌های پرداختی به موادغذایی در برنامه سوم نسبت به برنامه دوم مناسب‌تر بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Government Subsidies for Staple Foods in the Second and Third Economic Development Plans (Case Study: Urban Regions of Iran)

نویسندگان [English]

  • Saeed Karimi 1
  • Saeed Rasekhi 1
  • ‌ Mojtaba Ehsani 2

1 Faculty member of Mazandaran University

2 Master of Economics

چکیده [English]

Food subsidy is a method of income redistribution to the benefit of low income households. In this regard the staple foods play an important role. Due to government budget constraint as well as optimum resource allocation the priorities of selected goods to be subsidized is a very crucial point.
The purpose of the present paper is to estimate demand for selected subsidized staple food items (i.e. sugar, cooking oil, bread, meat and milk) using Almost Ideal Demand system (AIDS) model  based on the Urban  Iranian households budget data during  1984- 2005.
Our findings indicate that due to the inelastic features of the subsidized items under consideration any reduction in subsidy causes an increase in price and consequently increase burden on poor consumers. Moreover, comparing government subsidies during the Second and the Third Economic Development plan and the estimated income and price elasticity it can be concluded that performance in the Third Economic Development Plan has been more suitable in terms of food subsidies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Government
  • Subsidy
  • Food Income Elasticity
  • Price Elasticity
مراجع

منابع

الف- فارسی

1-       اسفندیاری، نادر، بررسی تقاضای گندم و برخی کالاهای خوراکی دیگر در ایران: تقریب خطی سیستم تقاضای تقریباً ایده‌ال، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، 1375.
2-       بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، گزارشات مربوط به شاخص کالاها و خدمات شهری سال‌های (1384-1363).
3-       بخشوده، محمد، (1375)، بررسی تقاضای انواع گوشت در ایران، مجموعه مقالات اولین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زابل، 1375.
4-       پناهی، علیرضا، بررسی یک دستگاه معادلات تقاضای تقریباً ایده‌ال برای مناطق شهری: مورد ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، 1375.
5-       خسروی‌نژاد، علی اکبر، برآورد سیستم مخارج خطی در مناطق شهری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بهشتی، 1369.
6-       رحیمی، عباس، سوبسید و نقش آن در اقتصاد ایران، تهران، جهادسازندگی، 1368.
7-       شکیبائیان، مریم، برآورد کشش‌های درآمدی و قیمتی برای محصولات لبنیات و تخم مرغ: کاربرد سیستم تقاضای تقریباً ایده‌ال، مورد ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی شیراز، 1376.
8-       عزیزی، جعفر و جواد ترکمانی، (تابستان 1380) ، تخمین توابع تقاضای انواع گوشت در ایران،" اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال اول،1380، ش34.
9-       فرج زاده، زکریا و بهاء‌الدین نجفی، رفتار مصرف کنندگان شهری و روستایی ایران: مطالعه موردی کالاهای اساسی مشمول یارانه، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال دوازدهم، 1383، ش 47.
10-   فلاح، حاجیه، الگوی مصرف و درآمد خانوارهای شهری و روستایی، گزیده مطالب آماری، سال نهم، 1372، ش 34.
11-   قادری، حسین، بررسی تقاضای مواد عمده خوراکی در ایران با استفاده از یک روش سیستمی  AIDS و یک روش دو مرحله‌ای، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، 1377.
12-   ماهنامه اقتصاد ایران، دلایل هدفمند شدن یارانه‌هاو مشکلات و پیامدهای آن بر اقتصاد ملی، ش 95.
13-   محسن پور، اصغر، بررسی تقاضای اقلام یارانه‌ایی برای خانوارهای شهری در ایران با استفاده از مدل AIDS، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران، 1382.
14-    مجتهد، احمد، بررسی اثرات پرداخت یارانه نان در ایران و کاهش آن در اقتصاد، اقتصاد گندم از تولید تا مصرف، مجموعه مقالات پژوهشی، مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی، تهران، 1378.
15-   مرکز آمار ایران، نتایج تفصیلی از هزینه و درآمد خانوارهای شهری، سال‌های (83-1363).
16-   معاونت طرح و برنامه دفتر تحقیقات روستایی و مطالعات اقتصادی و اجتماعی، سوبسید و نقش آن در اقتصاد ایران، 1368.
17-   نوفرستی، محمد، ریشه واحد و همجمعی در اقتصادسنجی، انتشارات فرهنگی رسا، 1378.
18-   هاشمی، ابولقاسم و علی اکبر خسروی‌نژاد، مخارج خطی الگوی تقاضای خانوارهای شهری، اقتصاد، مجله علمی - پژوهشی دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی، 1374، ش 40.
19-   وزارت امور اقتصاد و دارایی،سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان، گزارش بررسی سهم وآثار یارانه کالاهای اساسی در سبد مصرفی خانوار، 1385.
 

ب- لاتین

20-    Alston, J. M., Smith, V. H.,Acquaye, A. and Hosseini, S. (1991). Least-Cost Cheap Food Policies: Some Implications of International Food Aid, Agricultural Economics, 20, 1991, PP. 107-119.
21-    Attfied, C.L.F, Homogenity and Endogenity in System of Demand Equation journal of Economic, 27, 1985,197-209.
22-    Balanciforti,L. and Green, R, An Almost Ideal demand System Incorporation Habit, Review of Economics and Statistics, Vol.LXV, No .3, 1983, pp. 511-21.
23-    Deaton,A. and Muellboure, J, An Almost Ideal Demand System, American  Economics Review, Vol. 70, No.3, 1980, pp. 312–326.
24-    Dunne, P and Edkins, B, The Demand for Food in South Africa, Economics Society South Africa Conference. Durban, 2005.
25-    Henderson J.M and Richard E, Quant,"Micro Economic Theoty.A Mathematical Approach, Mc.Graw-Hill Company, 1929.
26-    Hutasuhut, M and Shung, Hui, The Demand for Beef in Indonesia:Implications for Australian Agribusiness Australian Agribusiness, review of Economics and Statistics, Vol.12, 2004.
27-    Karagiannis,G. and Mergos, G.J, Estimating Theoreticolly Consistent Demand System Using Cointegration Techniques with Application to Greek Food Data, Economic Letters, Vol.74, 2002, pp.137-143.
28-    Kara giannis, G. and Katranidis, S. and Velentzas, K, An Error Correction Almost Ideal System for Meat in Greece, Agricultural Economics, Vol.22, 2000, pp.29-35.
29-    Kremer,J. and Ericsson,N. and Dolado, J, The Power of Cointegration Tests, Oxf.Bull.Econ.Stat.54, 1992, pp.325-48.
30-    Layard, P.R.G, Walters.A.A, Micro Economic Theory,Graw, Hill, p.142, 1978.
31-    Lofgrean, H and Moartaz, E, Food Subsidies in Egypt: Reform Options, Distributions and Welfare. Food Policy, 26(1), 2001, PP. 65-83
32-    Molina, Jose, "Food Demand in Spain: An Application of Almost Ideal System, Agricultural Economics, Vol. 45, No. 2, 1994, PP.252-258.
33-    Ray , R, "Analysis of A Time Series of  Household Expending Surveys for  India, Review of Economics and Statics, vol.62, 1980, pp. 595-602.
 
 
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
دوفصلنامۀ علمی مطالعات و سیاست‌های اقتصادی
دوره 0، شماره 16 - شماره پیاپی 75
دی 1388
صفحه 107-128
فایل ها
اشتراک گذاری
ارجاع به این مقاله
آمار