نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار اقتصاد دانشگاه مفید
2 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه مفید
چکیده
دستیابی به رشد اقتصادی بالاتر، یکی از اهداف مهم همۀ کشورها است که تحقق آن موجب افزایش رفاه جامعه، کاهش فقر و نابرابری می‌شود و نیروی انسانی یکی از مهم‌ترین عوامل رشد اقتصادی است. از آن‌جا که نیمی از جمعیت جهان را زنان تشکیل می‌دهند، پس زنان می‌توانند از عوامل مؤثر در تحقق این هدف باشند. اما از گذشته تاکنون همواره اختلاف‌های جنسیتی در زمینه‌های مختلف از جمله آموزش، اشتغال، دستمزد، سلامت و در سرتاسر جهان وجود داشته است که هم می‌تواند بر رشد اقتصادی اثری منفی داشته باشد و هم باعث کاهش رفاه اقتصادی شود. بر این اساس، تلاش برای رفع اختلاف‌های جنسیتی در این موارد، علاوه بر یک ارزش اخلاقی، سیاستی ضروری در دستیابی به اهداف توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و انسانی و از مهم‌ترین مسائل کشورها است. این مطالعه در صدد بررسی تأثیر اختلاف‌های جنسیتی شامل اختلاف در سطح دستمزد، سطح آموزش و شاخص امید به زندگی زنان و مردان بر رشد اقتصادی در کشورهای با ردۀ توسعۀ انسانی بسیار بالا، بالا، متوسط و پایین برای دورۀ زمانی 2004ـ2012 با استفاده از مدل گشتاور تعمیم‌یافته است. نتایج مقاله نشان می‌دهد که برای کشورهای با ردۀ توسعۀ انسانی بسیار بالا، رابطۀ رشد اقتصادی با امید به زندگی، اختلاف در سطح دستمزد زنان و مردان و اختلاف در سطح آموزش زنان و مردان منفی است و بر اساس نظریۀ بوزروپ، در مراحل اولیۀ توسعۀ اقتصادی، شکاف جنسیتی افزایش می‌یابد؛ ولی پس از آن‌که کشور مرحلۀ مشخصی از توسعه را پشت سر گذاشت، این رابطه معکوس می‌شود که از وقفۀ متغیر وابسته در هر دو گروه و برای متغیر اختلاف در سطح دستمزد زنان و مردان در کشورهای با شاخص توسعۀ انسانی متوسط و پایین استنباط می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Effect of Difference in Human Development Indices between Men and Women on Economic Growth
نویسندگان [English]
- Seyed Zia-Adin Kia-Alhoseini 1
- Farshid Salimi 2
1 Assistant Professor of Economics, Mofid University
2 Ph.D. Student in Economics, Mofid University
چکیده [English]
Achieving higher economic growth is one of the main objectives of all economies and countries around the world which will lead to an increase of social welfare, poverty alleviation, and inequality. Man power is one of the most important factors for economic growth. Since women make up half of the world’s population, they can be an effective factor for achieving this purpose; however, so far there has always been gender differences in various areas including training, wage, health, and so on all around the world which can both have negative effect on economic growth and reduce economic welfare. Accordingly, any effort to remove gender differences in these areas, in addition to being an ethical value, is an essential policy to achieve goals regarding economic, social, and human development and is among the important issues of the nations. This paper seeks to explore the impact of gender differences such as those at the level of wages, education, and the indices of life expectancy of women and men upon economic growth in economies holding very high, high, medium, and low levels in human development during 2004-2012, by means of GMM model. The results of the paper show that for those countries with a very high level of human development, there is a negative relationship between economic growth and life expectancy, difference in the wage levels of women and men, and difference in education levels of women and men. According to Boserup's theory, at the preliminary stages of economic growth, the gender gap will increase, but when a country goes through a distinct stage of development, this relation reverses, which is inferred from dependent variable interval of both groups and the variable concerning the difference in wages level of women and men in countries with low and medium human development index.
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords: Income Gap
- Education Gap
- Health Gap
- Economic Growth
- GMM Model JEL Classification: D3
- O15
- O19
الف ـ فارسی
- افشاری، زهرا؛ و سمیرا کاکاوند (1395)، «اثر نابرابری جنسیتی بر رشد، بهره‌وری و باروری در ایران»، فصلنامۀ مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، دورۀ 14، شمارۀ 2 ـ شمارۀ پیاپی 47، تابستان، صص 7ـ33
- آذربایجانی، کریم؛ و هاجر مصطفایی (1390)، «اثر نابرابری جنسیتی بر رشد اقتصادی و بهره‌وری کل عوامل تولید در کشورهای منتخب (1993ـ2006)»، فصلنامۀ تحقیقات اقتصادی راه اندیشه.
- آمارتیا سن (1381)، توسعهبهمثابۀآزادی، ترجمه: دکتر وحید محمودی، انتشارات دستان.
- پرتوی، بامداد؛ صفیار امینی؛ و امیر گوردزی (1390)، «بررسی اثر نابرابری جنسیتی بر رشد اقتصادی ایران»، فصلنامۀ مدل‌سازی اقتصادی، سال سوم، شمارۀ 3، ص 51-76.
- خمسه، اکرم (1383)، «بررسی طرح‌واره‌های نقش جنسیتی و کلیشه‌های فرهنگی در دانشجویان دختر»، مطالعات اجتماعی ـ روان‌شناختی زنان، شمارۀ 6، علمی ـ پژوهشی، صفحه 115ـ134.
- زنگی‌آبادی، علی؛ و میرنجف موسوی (1388)، «تحلیل فضایی نابرابری جنسیتی و شاخص‌های مربوط به آن در کشورهای خاورمیانه»، فصلنامۀ جغرافیایی آمایش، شمارۀ 7.
- شیبانی، ابراهیم؛ و زهرا افشاری (1382)،«نابرابریجنسیتیوتوسعۀاقتصادیدرایران»، مجلۀ تحقیقاتاقتصادی، شمارۀ 62، بهار و تابستان.
- صالحی، محمدجواد؛ جعفر عبادی و گشتاسب مظفری (1392)، «اثر نابرابری سرمایۀ انسانی در زنان و مردان بر رشد اقتصادی به تفکیک مناطق مختلف جهان»، فصلنامۀ پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شمارۀ 69.
- عبادی، جعفر؛ و محمدجواد صالحی (1389)، «اثر نابرابری سرمایۀ انسانی در زنان و مردان بر امید به زندگی»، مجلۀ پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، تابستان، شمارۀ 5.
- مجمع، شهره؛ و فاطمه عزلتی مقدم (1391)، «توسعۀ انسانی، جنسیت و آموزش عالی در کشورهای اسلامی (با تأکید بر جامعة ایران)»، رهیافت، تابستان، شمارۀ 51.
- نوروزی، لادن (1380)، «ﺗأﺛﻴﺮ ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺮ ﻧﺮخ ﻣﺸــﺎرﻛﺖ و ﻋﺮﺿـۀ ﻧـﻴﺮوی ﻛـﺎر زﻧـﺎن و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺗﺤﻮﻻت آن در آﻳﻨﺪه»، مؤسسۀ پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، طرح پژوهشی شمارۀ 26.
- واعظ برزانی،1 محمد؛ و راضیه حاتمی (1389)، «اثر برابری جنسیتی آموزشی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب درحال‌توسعه 2000ـ2006، مدل سیستم همزمان»، فصلنامۀ اقتصاد مقداری، دورۀ 7، شمارۀ 1.
- Ahn, S & Schmidt, P. (1995), “Efficient estimation of models for dynamic panel data”, journal of econometrics, 68, pp. 5-27
- Arellano, M & Bond, S. (1991), “some test of specification for panel data: Montecarlo evidence and application to employment equations”, Review of economic studies, 58, pp. 277-279
- Arellano, M & Bover, O (1995), “Another look at the instrumental variable estimation of error components models”, journal of econometrics, 68, pp. 29-52
- Baliamoune-Lutz, M. (2007), “Globalisation and Gender Inequality: Is Africa Different?” Journal of African Economies, 16 (2): 301-348.
- Baltagi, Badi H. (2005), Econometric Analysis of Panel Data, John Wiley & Sons Ltd
- Becker, G. S., & Lewis, H.G. (1973), “On the interaction between thequantity and quality of children”, Journal of Political Economy, 81, S279–S288.
- Bergman, B.R. (1971), “The effect on white incomes of discrimination in employment”, Journal of Political Economy, vol 79, no 2, pp. 294-313
- Blanchard, O. (1998), Employment Protection and Unemployment, Draft, Harvard University, Cambridge, MA.
- Blundell, R & Bond, S & Windmeijer, f (2000), “Estimation in dynamic panel data models: improving on the performance of the standard GMM estimator” Institute for Fiscal Studies, IFS Working Papers W00/12
- Bond, S (2002), “Dynamic panel data models: Dynamic panel data models: a guide to micro data methods and practice” working paper.
- Brown, C., J. Pagan, and E. Rodríguez-Oreggia, (1999), “Occupational Attainment and Gender Earnings Differentials in Mexico,” Industrial and Labor Relations Review, 53 (1), 123-35.
- Castello, A., & Domenech, R. (2006), “Human capital inequality, life expectancy and economic growth”, Economic Journal, 218, 187-200.
- Dollar, D. and R. Gatti. (1999), “Gender Inequality, Income, and Growth: Are Good Times good for Women?”, Mimeographed, Washington DC: The World Bank
- Edwards, R. Reich, M. and Gordon, D.M. (1975), Labor Market Segmentation, Lexington, Mass: Heath.
- England, P. V. (1983), “The failure of human capital theory to explain occupational sex segregation”, Journal of Human Resources, 17, pp. 358- 71
- Gary S. Becker (1981, Enlarged ed., (1991), A Treatise on the Family, Cambridge, MA: Harvard University Press.
- Hakura, Dalia; Hussain Mumtaz, Newiak Monique, Thakoor Vimal, Yang Fan, Hakura Dalia S, Hussain Mumtaz, Newiak Monique, Thakoor Vimal, and Yang Fan (2016), “Inequality, Gender Gaps and Economic Growth: Comparative Evidence for Sub-Saharan Africa”, IMF Working Paper
- Hansen, L.P. (2008) “Generalized Method of Moments Estimation” The New Palgrave Dictionary of Economics, Second Edition.
- Hartman, (1981), “The Family as the Locus of Gender, Class, and Political Struggle: The Example of Housework”, Signs 6 (3), 366-394.
- Imbens, G. W. (1997), “One-step estimators for over-identified generalized method of moment models”, Review of Economic Studies, 64, pp. 359–383
- Klasen, S. & F. Lamanna. (2008), “The Impact of Gender inequality in Eeducation and Employment on Economic Growth in Developing Countries: Update and Extensions. Ibero America Institute for Economic”, Research (IAI), Discussion Papers 175.
- Lagerlof, N. (2003), “Gender equality and long run growth”, Journal ofEconomic Growth, 8, 403-426.
- Marks, G. and McMillan, J (2003), “Declining Inequality?, the British Journal of Sociology”, Vol. 54, n 4
- Seguino, S. (1998), Gender Inequality and Economic Growth: A Cross-Country Analysis, Mimeographed, University of Vermont.
- Seguino, S., (2000), “Gender Inequality and Economic Growth: A Cross-Country Analysis”, World Development, vol. 28, issue 7.
- Sen, A. (1990), Gender and Cooperative Conflicts, in Tinker, I. (ed.)Persistent Inequalities, Oxford University Press: New York.
- Smith, R. J. (1997), “Alternative semi-parametric likelihood approaches to generalized method of moment’s estimation” Economic Journal 107, pp. 503–519
- U.N., Human Development Report (2006), U. N. Washington, D. C.
- United Nation Development Program, Development Report (2015).
- World Bank, (2006), Annual Meeting Report
)
ارسال نظر در مورد این مقاله