نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار اقتصاد دانشگاه یزد
2 کارشناس ارشد برنامه ریزی سیستم‌های اقتصادی دانشگاه ولی عصر رفسنجان
چکیده
سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با نماد اختصاری(FDI)عبارت است از سرمایه‌گذاری که یک شرکت یا شخص حقیقی در کشوری دیگر جهت تجارت یا تولید انجام می‌دهد، این نوع سرمایه‌گذاری از جمله منابع باثبات و پایدار برای تأمین مالی خارجی است که نه تنها مشکلات استقراض خارجی را ندارد بلکه عاملی برای جبران کمبود سرمایه کشورها به حساب می‌آید. این نوع سرمایه‌گذاری، عامل مهمی در رشد و توسعه اقتصادی، رفع شکاف پس‌انداز – سرمایه‌گذاری، انتقال دانش فنی و شیوه‌های نوین مدیریتی است. اما سرمایه‌گذاران خارجی در صورتی سرمایه‌گذاری در کشوری را به کشور خود ترجیح می‌دهند که بازدهی مناسب و باثباتی را برای آن پیش بینی کنند که به عوامل متعددی بستگی دارد یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر بازده و امنیت سرمایه‌گذاری‌خارجی، ثبات است. بنابراین در این مطالعه به بررسی تأثیر سه نوع ریسک اقتصادی، مالی و سیاسی بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی طی دوره 2000-2014 برای هفده کشور در حال توسعه و با استفاده از Panel ECM از طریق تخمین‌زنندة حداقل مربعات کاملاً اصلاح شده پانلی می‌پردازد. متغیرهای مورد بررسی در این پژوهش عبارت‌اند از: سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، نرخ ارز واقعی، باز بودن تجاری، نرخ رشد تورم، تولید ناخالص داخلی واقعی و ریسک سیاسی، مالی و اقتصادی. نتایج نشان‌دهنده اثر بلندمدت منفی و معنادار هر سه ریسک مالی، اقتصادی و سیاسی بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است. ریسک سیاسی و مالی در کوتاه‌مدت اثر معنی‌داری بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی ندارند، با این وجود بیشترین اثر بلندمدت، مربوط به ریسک سیاسی است. ضریب متغیرهای باز بودن تجاری، نرخ رشد تورم و تولید ناخالص داخلی واقعی مثبت و معنی‌دار و ضریب نرخ ارز واقعی منفی و معنی‌دار شده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Relationship between Risk and Foreign Direct Investment in Selected Developing Countries (Dynamic Panel Data Approach)
نویسندگان [English]
- Habib Ansari Samani 1
- Zahra Mahmudi 2
- Simin Namdari 2
1 Department of Economics, Faculty of Economics Management and Accounting Yazd University
2 Master of Science in Economics Planning, University of vali Asr
چکیده [English]
Foreign Direct Investment (FDI) is one of the most stable sources of foreign financing that not only does not have foreign borrowing problems, but also is one of important factors of economic growth and development, the removal of the investment-saving gap, the transfer of technology and new managerial methods. Foreign investors prefer to invest in their country if they expect high and stable returns on foreign investment. It depends on many factors and, most importantly, on stability. Therefore, this study examines the effects of three types of economic, financial, and political risks on FDIs for the period 2000-2014 for 17 developing countries and uses Panel ECM through the FMOLS method. The results show the long-run negative and significant effect of all three financial, economic, and political risks on FDI. Political and financial risks do not have a significant effect on foreign direct investment in the short term. The coefficient of trade openness variables, inflation rate and real GDP are positive and significant and the real exchange rate coefficient is negative and significant.
کلیدواژه‌ها [English]
- Foreign Direct Investment
- Economic Risk
- Financial Risk
- Political Risk
- FMOLS
الف- فارسی
- آل‌بوسویلم، مسلم؛ کریمی‌هسنیجه، حسین و نوری‌بخش، محمد؛ «تأثیر ریسک‌های سیاسی بر رابطه میان توسعه نظام تأمین مالی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی»، دو فصلنامه اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، 1390، سال هجدهم، شماره 2.
- آهنگری، عبدالمجید و سعادت مهر، مسعود؛ «رابطه ریسک و سرمایه‌گذاری خصوصی در ایران»، پژوهش‌نامه علوم انسانی و اجتماعی علوم اقتصادی، 1387، سال هشتم، شماره 3.
- ابزری، مهدی؛ صمدی، سعید؛ تیموری، هادی؛ «بررسی عوامل مؤثر بر ریسک و بازده سرمایه‌گذاری در محصولات مالی»، مجله روند، 1386، شماره 54 و 55.
- ترکی سمائی، رقیه؛ احمدی، لیلا؛«اثر نا اطمینانی تورم بر سرمایه‌گذاری ثابت خصوصی واقعی در بخش صنعت اقتصاد ایران»، فصلنامه پژوهش‌نامه بازرگانی، 1393، شماره 70.
- جهانگرد، فاطمه و شیر مرد، روح‌الله؛ «بررسی اثر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر تولید ناخالص داخلی در ایران»، اولین همایش الکترونیکی ملی چشم‌انداز اقتصاد ایران با رویکرد حمایت از تولید ملی، 1392.
- حسینی نسب، سید ابراهیم؛ ایزانلو، قاسم؛ «تأثیر ریسک سیاسی بر نوسان بازدهی سهام در ایران»، پژوهش‌نامه اقتصادی، 1387، شماره 2 (ویژه‌نامه بازار سرمایه).
- درگاهی، حسن؛ «عوامل مؤثر بر توسعه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، درس‌هایی برای اقتصاد ایران»، فصلنامه علمی و پژوهشی شریف، 1385، شماره 36.
- ذوالقدر، مالک؛ «مبانی نظری سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی. فصلنامه سیاست»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 1386، دوره 39، شماره 2.
- راعی، رضا، فاضلیان، سید محسن؛ «بررسی و عرضه مدل رابطه بین ریسک کشوری و جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای در حال توسعه (با تأکید بر جمهوری اسلامی ایران)»، اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)، 1391، شماره 2 (پیاپی 12).
- رئوفی، حمیدرضا و قلم زن نیکو، کاملیا؛ «عوامل تأثیرگذار بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در 27 کشور منتخب (پیشرفته و در حال توسعه) از جمله ایران»، فصلنامه علوم اقتصادی، 1390، سال چهارم، شماره 14.
- سلمانی، بهزاد؛ پناهی، حسین؛ جمشیدی، عذرا؛ «بررسی اثر شوک‌های تروریسم بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای منطقه منا»، اقتصاد و توسعه منطقه‌ای (دانش و توسعه)»، 1393، شماره 8.
- شاه‌آبادی، ابوالفضل و محمودی، عبدالله؛ «تعیین‌کننده‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران»، مجله جستارهای اقتصادی، 1385، شماره 5.
- طیبی، سید کمیل؛ آذربایجانی، کریم و رفعت، بتول؛ «بررسی رابطه جریان تجاری و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 1386، سال هشتم، شماره 4.
- طیبی، سید کمیل؛ پور شهابی، فرشید؛ خانی زاده امیری، مجتبی و کاظمی ،الهام؛ «اثرسرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و درجه باز بودن تجاری برسرمایه‌گذاری داخلی و رشداقتصادی»، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 1392، شماره 67.
- علیزاده، محمد؛ بابایی، مجید؛ جعفری، محمد و خدایی، مهدی؛ «اثر متقابل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی درکشورهایعضو D-8 (مدل معادلات همزمان)»، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، 1393، سال دوم، شماره 6.
- فطرس، محمدحسن و امامی، معصومه؛ «بررسی عوامل مؤثر بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی درایران با تأکید بر اثر حق ثبت اختراع»، مجله اقتصادی ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، 1390، شماره 12.
- گوگردچیان، احمد؛ فتحی، سعید؛ امیری، هادی و سعیدی ورنامخواستی، نسرین؛ «تحلیل مقایسه‌ای تأثیر ریسک سیاسی بر توسعه بازار سهام کشورهای منتخب»، فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه‌گذاری، 1394، سال چهارم، شماره 15.
- مشیری، سعید و کیان‌پور، سعید؛ «عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)»، 1391، دوره 9، شماره 2.
- ملکی، مهران؛ «بررسی تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی باتاکید بر کشورهای صادرکننده نفت»، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، 1382.
- نجارزاده، رضا و شقاقی‌شهری، وحید؛ «رتبه‌بندی کشورهای OIC بر اساس عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی»، دوفصلنامه جستارهای اقتصادی، 1383، شماره 2.
- نجارزاده، رضا؛ صباغ‌کرمانی، مجید و شقاقی‌شهری، وحید؛ «تخمین تابع عرضه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی رتبه‌بندی در کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی (OIC)»، فصلنامه پژوهش‌نامه بازرگانی، 1384، شماره 35.
- نیلی، مسعود؛ استراتژی توسعه صنعتی کشور،دانشگاه صنعتی شریف، تهران، مؤسسه انتشارات علمی، 1382.
ب- لاتین
-
Abdel-Rahman, M., 2002, The Determinants of FDI in the Kingdom of Saudi Arabia, Department of Economics, King Saudi University.
-
Buckley, P. J., Chen, L., Clegg, L. J., & Voss, H., 2016, "Experience and FDI Risk-taking: A Microfoundational Reconceptualization", Journal of International Management, No. 22(2).
-
Chenaf-Nicet, D., & Rougier, E., 2016, "The effect of macroeconomic instability on FDI flows: A gravity estimation of the impact of regional integration in the case of Euro-Mediterranean agreements", International Economics, No. 145.
-
Chen, F, Zhong, F and Chen, Y., 2014, "Outward foreign direct investment and sovereign risks in developing host country", Economic Modelling No. 41.
-
Chunlai, C., 1997, "The location Determinants of FDI inDeveloping Countries", CIES Discussion Paper Series.
-
Dotsey, M. and Sarte, P.D., 2000, Inflation uncertainty and growth in a cash-in-advance.
-
Economy, Journal of Monetary Economics, No. 45.
-
Engle, R. F and Granger, C. W., 1987, "Co-integration and error correction: representation, estimation, and testin"g, Econometrica: journal of the Econometric Society.
-
Fry, M.J., 1988, Money, Interest, and Banking in Economic Development, the Johns Hopkins University Press, Baltimore.
-
Hayakawa, K., Kimura, F., & Lee, H. H., 2013, "How does country risk matter for foreign direct investment? ", The Developing Economies, No. 51(1).
-
Hauser, F., 2005, "Country risk and foreign direct investment in transition countries", Doctoral dissertation, Ludwig Maximilians Universitat Munchen, Munich, Germany.
-
Halmos, K., 2011, "The Effect of FDI, Exports and GDP on Income Inequality in 15 Eastern European Countries", Acta Polytechnica Hungarica Vol. 8, No. 1.
-
Helpman, E., Melitz, M. J., & Yeaple, S. R., 2004, "Export versus FDI (No. w9439) ", National Bureau of Economic Research.
-
Hoti, S., & McLeer, M., 2002, "Country risk ratings: an international comparison", Working Paper, University of Western Australia, Perth, Australia.
-
Iloie, R-E., 2015, "Connections between FDI, Corruption Index and Country Risk Assessments in Central and Eastern Europe", Procedia Economics and Finance, No. 32.
-
Im, K. S, Pesaran, M. H., and Shin, Y., 2003, "Testing for unit roots in heterogeneous panels", Journal of econometrics, No. 115(1).
-
Bulltin, F. R., International Financial Statistics.
-
Johansen, S., 1988, "Statistical analysis of cointegration vectors", Journal of economic dynamics and control, No. 12(2).
-
Knack, S. nd, "IRIS-3 File of International Country Risk Guide (ICRG) Data", College Park, MD, University of Maryland IRIS Center.
-
Marsoberagha, J. P., 2004, D"eterminants of Foreign Direct Investment", A Survey, Weltwirtschaftliches Archive, Vol. 116, No. 6.
-
Mateev, M., & Stoyanov, I., 2014, "Country Risk And Its Impact On Foreign Direct Investment Decision Making Process", A Bulgarian Perspective, Oxford Journal, An International Journal of Business & Economics, No. 6(1).
-
Meon, P.G and Sekkat, K., 2008, "Institutional quality and trade, Which institutions? Which trade? ", Economic Inquiry, No. 46(2).
-
Park, J. Y and Phillips, P. C., 1988, "Statistical inference in regressions with integrated processes", Part 1, Econometric Theory, No. 4(03).
-
Pedroni, p., 2000, "Full modified OLS for heterogeneous co-integratedpanels", Non-stationary Panels Panel Co-integration and Dynamic Panels, Advances in Econometrics.
-
_________., 2004, "Panel cointegration: asymptotic and finite sample properties of pooled time series tests with an application to the PPP hypothesis", Econometric theory, No. 20(03).
-
_________., 1999, "Critical values for cointegration tests in heterogeneous panels with multiple regressors", Oxford Bulletin of Economics and Statistics No. 61.
-
Pesaran, M. H., and Yamagata, T., 2008, "Testing Slope Homogeneity in LargePanels", Journal of Econometrics, No. 142. 50(93).
-
Phillips, P. C and Hansen, B. E., 1990, "Statistical inference in instrumental variables regression with I (1) processes", The Review of Economic Studies, No. 57(1).
-
Peter, V. M and Kerr, I. A., 2001, The Determinants of FDI in China. University of Western Australia.
-
Sekkat, KH and Varoudakis, M., 2003, "Trade and Foreign Exchange Liberalization", lnvestment Climate, and FDl in the MENA Countries. Working Paper Series, No. 39.
-
Serven, L and Solimano, A., 1992, "Private Investment and Macroeconomic Adjustment", A Survey, The World Bank Research Observer, No. 7(1).
-
Swenson, D. L., 2004, Foreign investment and the mediation of trade flows.
-
Review of International Economics, No. 12 (4).
-
Wang, Y and Wang, L., 2010, "The Economic Growth Effect of Logistics Industry FDI Analysis", iBusiness, No. 2.
-
World Bank Group (Ed.), 2012, "World Development Indicators 2012", World Bank Publications.
-
Zhang, Y., 2009, "Unravelling the Complex Motivations behind China’sFDI", Discussion Paper Series.
-
ZHANG, J and HOU, L., 2014, "Financial structure, productivity, and risk of foreign direct investment", Journal of Comparative Economics, No, 42.
-
Yu, J., & Walsh, M. J. P., 2010, "Determinants of foreign direct investment, a sectoral and institutional approach", International Monetary Fund, No. 10-187.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله