نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا

2 مربی گروه حسابداری مؤسسه آموزش عالی امام جواد (ع)

3 مربی گروه مدیریت و حسابداری مؤسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی یزد

10.22096/esp.2012.26173

چکیده

رشد و توسعه صنعتی سهم مهم و مسلطی در تحقق رشد و توسعه اقتصادی پایدار بر عهده دارد. در تقسیم‌بندی‌هایی که در تولید و صادرات محصولات صنعتی مد‌نظر است، صنایع به چهار دسته صنایع منبع‌گرا، صنایع با فن‌آوری ساده، صنایع با فن‌آوری متوسط و صنایع با فن‌آوری برتر تقسیم می‌شوند. لذا، شناسایی منابع رشد در گروه‌های مختلف صنعتی می‌تواند نقش بسزایی را در رسیدن به رشد و توسعه صنایع با سطوح مختلف فن‌آوری داشته باشد. این مطالعه با استفاده از تلفیق داده‌های صنایع تولیدی ایران در سطح کدهای چهار رقمی ISIC طی سال‌های 1379-1386، از روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته به بررسی منابع رشد بخش‌های مذکور می‌پردازد. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که کشش تولیدی هر یک از عوامل تولید در گروه‌های چهارگانه مورد بررسی متفاوت است. لذا، جهت رشد تولید هر گروه سیاست‌های متفاوتی باید به کار گرفته شود. تأثیر بهره‌وری کل عوامل تولید بر رشد بخش صنعت در گروه‌های مورد بررسی در مقایسه با سایر متغیرها بیشتر است. اگر چه صادرات صنایع در تمام گروه‌ها دارای تأثیری مثبت بر رشد است اما واردات در گروه‌های صنایع با فن‌آوری متوسط و منبع‌گرا دارای تأثیری منفی و در گروه‌ صنایع با فن‌آوری برتر و صنایع با فن‌آوری پایین بر رشد آن‌ها تأثیر مثبتی را بر جای می‌گذارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Growth Resources of Iran’s Industry in Different Levels of Technology

نویسندگان [English]

  • mohammad hasan fotros 1
  • Mohammad Reza Dehghanpour 2
  • Babak Dehmoubed 3

1 Associate Professor, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu Ali Sina University

2 Instructor of Accounting Department of Imam Javad Higher Education Institute

چکیده [English]

Growth and development of industries have a dominant and significant share in achieving continuous, stable and rapid economic growth and economic development. In view of types of industrial production and their export, and regarding the level of technology, industries can be divided into four categories: resource base tech, low tech, medium tech and high tech. So, recognition of resources’ growth of different groups of industries might have a considerable role in gaining growth of that group. This research, using panel data methodology and by combining Iranian  industries data of four-digit ISIC codes covering the period of 2000-2007 and by employing GLS method, studies the sources of growth of these groups of industries. Results indicate that demands for factors of production of the four surveyed groups are different. So, production growth of each group requires different policies. Total factor productivity of Iran’s industries growth is more effective than other variables. Export has a positive impact on different groups, but import has a negative impact on resource base and medium tech industries and has a positive impact on high and low tech industries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Production Growth
  • Technology Level
  • Quality of Production Factors
  • International Trade
  1. الف- فارسی

    1. اشرف‌زاده، حمیدرضا؛ مهرگان، نادر؛ اقتصادسنجی پانل دیتا، مؤسسه تحقیقات تعاون، دانشگاه تهران، 1387.
    2. بزازان، فاطمه و نفیسه محمدی، «تعیین جایگاه راهبرد توسعه صادرات در رشد تولید صنعتی (با استفاده از روش داده ستانده)»، فصل­نامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، 1387، شماره 4.
    3. بهشتی، محمدباقر و رضا صدیق­نیا، «آزمون فرضیه موتور رشد کالدور در اقتصاد ایران در دوره 1338-1379»، فصل­نامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 1385، شماره 28.
    4. ربیعی، مهناز، «اثر نوآوری و سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در ایران»، مجله دانش و توسعه، 1388، شماره 26.
    5. شاه­آبادی، ابوالفضل، «منابع رشد اقتصاد ایران»، نامه اقتصادی، 1384، شماره 48.
    6. شاه­آبادی، ابوالفضل، «منابع رشد بخش صنایع و معادن اقتصاد ایران»، فصل­نامه علمی و پژوهشی جستارهای اقتصادی، 1384، شماره 2 (4).
    7. شجاعی، امیرسعید، «بررسی عوامل مؤثر بر رشد بخش صنعت به تفکیک رشد عوامل و رشد بهره‌وری کل عوامل تولید طی دوره 1350-1377»، پایان­نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه شیراز، 1380.
    8. کازرونی، علیرضا؛ سجوی، سکینه؛ «بررسی اثر بی‌ثباتی رابطة مبادله بر رشد اقتصادی ایران»، مجله تحقیقات اقتصادی، 1389، شماره 90.
    9. کریمی، فرزاد؛ راشدی، علی؛ «بررسی‌ اثرات متقابل تولید و صادرات در اقتصاد ایران با روش معادلات همزمان»، پژوهش­نامه بازرگانی، 1380، شماره 19.
    10. گجراتی، دومار، اقتصادسنجی، ترجمه حمید ابریشمی، چاپ دوم، دانشگاه تهران، 1378.
    11. محمودزاده، محمود؛ محسنی، رضا؛ «بررسی تأثیر تکنولوژی وارداتی بر رشد اقتصادی در ایران، بررسی تأثیر تکنولوژی وارداتی بر رشد اقتصادی در ایران»، فصل­نامه پژوهش‌های اقتصادی، 1384، شماره 16.
    12. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، اندازه‌گیری و تحلیل روند بهره‌وری عوامل تولید در بخش‌های اقتصادی ایران، 1387.
    13. معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور و مرکز آمار ایران،طبقه‌بندی محوری محصولات ایران(CPC)، جلد اول، تهران، مرکز آمار ایران، امور بین‌الملل و روابط عمومی دفتر ریاست مرکز آمار ایران، 1387.
    14. مهرآرا، محسن، احمدزاده، ابراهیم؛ «بررسی نقش بهره­وری کل عوامل تولید در رشد تولیدات بخش­های عمده اقتصادی ایران»، تحقیقات اقتصادی، 1388، شماره 87.

    ب- لاتین

    1. Anwar, Sajid; (2008), "Foreign investment, human capital and manufacturing sector growth in Singapore", Journal of Policy Modeling 30, Pp 447-453.

    2. Bucci, Alberto; (2001), "Human Capital and Technology in Growth", Working Paper n.18.2001-ottobre.

    3. Katharine, Wakelin; (2001), "Productivity growth and R&D expenditure in UK manufacturing firms", Research Policy, Volume 30, Issue 7, Pp 1079-1090.

    4. Ketteni, Elena and etal; (2006), "The Effect of Information Technology and Human Capital on Economic Growth", Working Paper 03-07.

    5. Khalil, TM; (2000), Management of Technology: The key to Competitiveness and Wealth, The Creation.

    6. Kaynor, R.S; (1973), Industrial Development, Praeger Publisher, NewYork.

    7. Lall, S; (2000), "Turkish Performance in Exporting Manufactures: A Comparative Structural Analysis", Working Paper Number 47.

    8. Lin J.Y. and Zhang, Pengfei; (2009), "Industrial Structure, Appropriate Technology and Economic Growth in Less Developed Countries", Policy Research Working Paper 4905.

    9. Mahadevan, R., Kim; S (2003), "Is output growth of Korean manufacturing firms productivity-driven?", Journal of Asian Economics 14, Pp 669–678.

    10. Mani, S; (2000), Exports of High Technology Products from Developing Countries: Is it Real or a Statistical Artifact?, The United Nations University (UNU).

    11. Metwally, M. M; (2002), "Sources of growth of Maltese manufacturing industries", World Development, Volume 5, Issue 8, Pages 747-752.

    12. Sinha, D; (2003), "Openness, Investment and Economic Growth in Asia", THE INDIAN ECONOMIC JOURNAL, Volume 49, No.4, 90-95.

    13. Solow, Robert; (1957), "Technical Change and the Aggregate Production Function", Review Of Economics and Statistics, Vol 39, Pp 312-320.

    14. UNIDO; (2007), Technology Foresight Summit 2007.

    15. UNSD; (2008), Classification: http://unstats.un.org/unsd/cr/registry/regdnld.asp.

    16. Van, C. L. and etal; (2009), "New Technology, Human Capital and Growth for Developing Country", Working Paper Series No. 2007/01.

    17. Webster, G; (1981), Third New International Dictionary, Merrian Webster-Inc, Massachusetts.

CAPTCHA Image