نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد بانکداری اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

موضوع ریسک اعتباری و مطالبات معوق بانکی یکی از موضوعات حساس و با اهمیت صنعت بانکداری می‌باشد، به گونه‌ای که می‌توان آن را عامل اصلی ورشکستگی بانک‌ها معرفی نمود. بحران اقتصادی (2008) در آمریکا که ریشه در افزایش ریسک اعتباری داشت، اهمیت توجه به ریسک اعتباری را بیش از پیش نمایان ساخت. در سال‌های اخیر بروز رکود اقتصادی همراه با تورم در ایران موجب افزایش مطالبات معوق بانکی شده است که می‌تواند نظام بانکی کشور را با مشکلات جدی مواجه سازد. لذا این پژوهش به تعیین عوامل مؤثر بر ریسک اعتباری در سیستم بانکی کشور می‌پردازد. بدین منظور از روش اقتصاد‌سنجی بیزینی استفاده شده است. داده‌های این پژوهش از چهارده بانک فعال در ایران جمع‌آوری شده است و دوره مورد مطالعه 1382-1392می‌باشد.
نتایج این تحقیق که به بررسی تأثیر عوامل کلان اقتصادی و عوامل درون‌بانکی بر ریسک اعتباری می‌پردازد، مؤید آن است که، متغیرهای ریسک نقدینگی، نسبت تسهیلات به سپرده، بازدهی دارایی، نسبت سرمایه به دارایی و اندازه بانک با احتمال100% و متغیر نسبت کارایی با احتمال 97%، مؤثرترین عوامل در الگوی ریسک اعتباری بانک‌های ایران هستند.
احتمال شمول سایر متغیرها از جمله حاشیه سود، ساختار تأمین مالی، نسبت سپرده‌ها و متغیرهای کلان اقتصادی در الگو کمتر از 25% بوده و لذا شواهد قوی برای مؤثر بودن آن‌ها بر ریسک اعتباری وجود ندارد. به نظر می‌رسد که این متغیرها به ویژه متغیرهای کلان اقتصادی تنها از کانال متغیرهای لحاظ شده در الگو یا همان عوامل داخلی می‌توانند بر ریسک اعتباری تأثیر‌گذار باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Factors Influencing Banks Credit Risk in Iran

نویسندگان [English]

  • mohsen mehr ara 1
  • Elahe Bohlool vand 2

1 Professor, Faculty of Economics, University of Tehran

2 Master of Islamic Banking, University of Tehran

چکیده [English]

The issues of bank’s credit risk as well as overdue receivable are among the critical concerns of banking industry, in a sense that they can be regarded as the main determinants of bankruptcy of banks in the world. The economic crisis of America rooted in the increasing of credit risk has revealed the significance of considering this notion more than ever. Recently, the enhancement of overdue receivable to banks resulted from the economic recession coupled with inflation has threaten banking system. To address this subject, this study aimed at investigating the influence of macro-economic as well as intra-banking factors on credit risk in Iran’s banking system, employing Bayesian method. The data were collected from 14 Iranian active banks in a period of 10 years (2003-2013). The result indicated that liquidity risk, loans to deposit ratio, return to asset, capital to asset ratio, and bank size with 100 percent, and efficiency ratio with that of 97 percent were respectively the best predictors of credit risks of banks in Iran. Having 25 percent, the rest of variables such as the net interest margin, the structured finance, deposit ratio, and macro-economic variables did not significantly impact the credit risk. It seems that these variables, especially the macro ones might affect the credit risk through intra-banking factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Credit Risk
  • Banking system
  • Bayesian Model Averaging
  • Weighted Average Least Squares (WALS)
الف- فارسی
1. تفضلی، فریدون؛ «اقتصاد کلان نظریه‌ها و سیاست‌های اقتصادی»، تهران، نشرنی، چاپ هفدهم، 1386.
2. حیدری، هادی؛ زواریان، زهرا؛ نوربخش، ایمان؛ «بررسی اثر شاخص‌های کلان اقتصادی بر مطالبات معوق بانک‌ها»، فصلنامه پول و اقتصاد، 1389، شماره 4.
3. شعری، صابر؛ نادری، محمد مهدی؛ «بررسی ارتباط عوامل کلان اقتصادی و ریسک اعتباری بانک‌ها»، فصلنامه تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 1391، شماره 16.
4. طالبی، محمد؛ شیرزادی، نازنین؛ «ریسک اعتباری (اندازه‌گیری و مدیریت)»، تهران، انتشارات سمت، 1390.
5. عرب مازار یزدی، محمد؛ باغومیان، رافیک؛ کاکه‌خانی، فرزانه؛ «بررسی رابطه میان ترکیب دارایی - بدهی و ریسک نقدینگی بانک‌ها در ایران»، دانش حسابرسی، 1392، شماره 52 .
6. قراچورلو نجف و انجمن‌آذری، ارسلان؛ «مدیریت ریسک، تکنیک‌ها و روش‌های کاربردی»، تبریز، انتشارات مهر ایمان، 1387.
7. کردبچه، حمید؛ پردل نوش‌آبادی، لیلا؛ «تبیین عوامل مؤثر بر مطالبات معوق در صنعت بانکداری ایران»، پژوهش‌های اقتصادی ایران، 1390، شماره 49.
8. کوپ، گری؛ مقدمه‌ای بر اقتصادسنجی (تحلیل سری زمانی و مدل‌های پانل دیتا)، ترجمه مجید مداح، دانشگاه سمنان، 1390.
9. گروه مطالعات و مدیریت ریسک بانک اقتصاد نوین، اندازه‌گیری و مدیریت ریسک عملیاتی در مؤسسات مالی، فراسخن، 1387.
10. گودرزی، آتوسا؛ فلاحتی، منیژه؛ «تأثیر تمرکز بازار بانکی بر ریسک اعتباری»، دفتر مطالعات اقتصادی و برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت بازرگانی، 1385.
11. مجتهد، احمد؛ حسن‌زاده، علی؛ «پول و بانکداری و نهادهای مالی»، تهران، پژوهشکده پول و بانکی - بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، 1384.
12. محبی‌نژاد، شادی؛ «اثر وضعیت کلان اقتصادی بر ریسک اعتباری بانک‌ها»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، 1386.
13. مهرگان، نادر؛ دانش خواه، علیرضا؛ چترآبگون، امید؛ تیشه‌کنی، فریبرز؛ احمدی، روح اله؛ «بررسی پدیدۀ بیماری هلندی و اثر شوک‌های نفتی در متغیرهای کلان اقتصادی ایران با استفاده از توابع مفصل دُمی»، مجله تحقیقات اقتصادی، 1393، شماره 2.
14. میشکین، فردریک؛ پول، ارز و بانکداری، ترجمه دکتر علی جهانخانی و دکتر علی پارسائیان، تهران، انتشارات سمت، 1386.
15. نوری، پیمان؛ قادری، امید؛ مدنی اصفهانی، محبوبه؛ «بررسی نقش بحران‌های مالی بر شاخص‌های کلیدی بانک‌ها»، مجموعه مقالات بیستمین همایش بانکداری اسلامی، 1388.
ب- لاتین

16. Ghatak, M. and T.W. Guinnane; 1999, "The economics of lending with joint liability: theory and practice", Journal of Development Economics, vol. 60.
17. Koop, Gary; 2003, Bayesian Econometrics, England, John Wiley & Sons Ltd.
18. Nor Hayati, Ahmad and Shahrul Nizam, Ahmad; 2004, "Key factors influencing credit risk of Islamic bank: A Malaysian case", The Journal of Muamalat and Islamic Finance Research.
19. Zellner, A; 1986, "On assessing prior distributions and Bayesian regression analysis with g-prior distributions", In Bayesian Inference and Decision Techniques: Essays in Honor of Bruno de Finetti, ed. P. K. Goel and A. Zellner.
20. Zribi, Nabila and Boujelbène, Younes; 2011, "The factors influencing bank credit risk: The case of Tunisia", Journal of Accounting and Taxation ،Vol. 3(4).
CAPTCHA Image