نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
2 پژوهشگر دانشگاه مفید
چکیده
یکی از ابزارهای مورد استفاده برای تصمیم به سرمایه‌گذاری در یک شرکت، مدل‌های پیش‌بینی ورشکستگی است. هدف از این تحقیق ارائه بهترین مدل احتمال شرطی پیش‌بینی‌کننده ورشکستگی اقتصادی شرکت‌ها در ایران است. براساس نتایج تحقیق، مدل‌های پروبیت و لاجیت چهار متغیره با متغیرهای توضیحی، و بیشترین قدرت پیش‌بینی را نسبت به ورشکستگی اقتصادی شرکت‌ها در ایران دارا می‌باشند. همچنین تحقیق حاضر نشان می‌دهد: اولاً، روند ورشکستگی اقتصادی شرکت‌ها در ایران، یک فرآیند تدریجی و دراز مدت نیست، بلکه شرکت‌ها تحت تأثیر نوسانات اقتصادی و متغیرهای سیاستی، در کوتاه مدت و در طی چند دورة مالی، دچار ورشکستگی میگردند. ثانیاً، بالا بودن هزینه تولید، هزینه بهره پرداختی و بوروکراسی تولید، از اهم دلایل درون سازمانی ورشکستگی شرکت‌ها در اقتصاد ایران به شمار می‌آید. ثالثاً، متغیرهای سودآوری و پوشش‌دهی سود شرکت نسبت به بدهی‌های آن بیشترین تأثیر را در جلوگیری از ورشکستگی اقتصادی شرکت‌ها در ایران دارا هستند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Determining the Optimum Conditional Probability Model for Predicting the Economic Bankruptcy of Corporations in Iran
نویسندگان [English]
- Akbar Komijani 1
- Javad Saadatfar 2
1 Professor, Faculty of Economics, University of Tehran
2 Mofid University Researcher
چکیده [English]
Bankruptcy prediction models" are one of the tools used for making a decision about investing in a corporation. The purpose of the research is to present the best "conditional probability model" with the ability to predict the economic bankruptcy of corporations in Iran. According to the research results, Four-variable probit & logit models have the most predictive power concerning the economic bankruptcy of corporations in Iran with their descriptive variables: , , .
Also, the present research indicates that; first, the trend of the economic bankruptcy of corporations in Iran is not a long-term and slow process, rather corporation’s go bankrupt as a result of the economic fluctuations and political variables during some financial periods.
Second, the high amounts of production cost, payable interest expense and production bureaucratic expense are considered as the most important intra-organization factors causing the economic bankruptcy of corporations in Iran.
Third, profitability variables and variables of covering the liabilities by corporation profit have the most effect in preventing the economic bankruptcy of corporations in Iran
کلیدواژه‌ها [English]
- Bankruptcy
- Bankruptcy prediction
- Conditional probability Models
- Probit
- legit
منابع
الف) فارسی و عربی
1- آشنایی با کارکردها و ساختار بورس اوراق بهادار تهران، ادارة مطالعات و بررسی‌های اقتصادی سازمان بورس اوراق بهادار تهران، آذرماه 1367.
2- اسماعیل پور، مجید، راهنمای سرمایه‌گذاری در بورس، چاپ اول، تهران: شرکت چاپ و نشر بازرگانی، اردیبهشت 1377.
3- اصغری آقمشهدی، فخرالدین، اعمال حقوقی تاجر ورشکسته در حقوق ایران و اسلام، چاپ اول، بابلسر: دانشگاه مازندران، پاییز 1379.
4- درخشان، مسعود، اقتصاد سنجی، جلد اول، چاپ اول، انتشارات سمت، پاییز 1374.
5- رسول زاده، مهدی، بررسی کاربرد مدل آلتمن برای پیش‌بینی ورشکستگی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بورس، شماره 30، ضمیمة پژوهشی 3، اسفند 1380، ص75 ـ 61.
6- سعادت‌فر، جواد، کاربرد مدل‌های آلتمن، احتمال شرطی و شبکه عصبی در پیش‌بینی ورشکستگی شرکت‌های بازار بورس، پایاننامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه مفید، به راهنمایی اکبر کمیجانی، شهریور 1383.
7- صدر ارحامی، مهدی، مفاهیم اساسی در مدیریت مالی، جلد اول، چاپ اول، تهران: نشر فرناز، مهر 1378.
8- صورتهای مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1380 –1368، تهران: سازمان بورس اوراق بهادار تهران.
9- گجراتی، دامودار، مبانی اقتصاد سنجی، جلد دوم، ترجمه حمید ابریشمی، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، بهار 1378.
10- گزارش عملکرد سال 1380، تهران: سازمان بورس اوراق بهادار تهران، 1381.
11- محقق حلّی، شرائع الاسلام، جلد 2، تهران: انتشارات استقلال. بیتا.
12- مدرس، احمد و فرهاد عبدالله زاده، مدیریت مالی، جلد اول، چاپ اول، تهران: شرکت چاپ و نشر بازرگانی، خرداد 1378.
13- ناصرزاده، هوشنگ، قانون تجارت، چاپ سوم، تهران: نشر دیدار، بهار 1374.
14- نوو، ریموند پی، مدیریت مالی، ترجمة علی جهانخانی و علی پارسائیان، جلد اول، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت، پاییز1373.
ب) انگلیسی
15- Altman, Edward I.; R.Haldman and P. Narayanan; Zeta Analysis: A New Model to Identify Bankruptcy Risk of Corporations; Journal of Banking and Finance, pp. 29-54, June 1977.
16- -------------; Predicting Financial Distress of Companies: Revisiting the Z-Score and Zeta Models; New YorkUniversity, July 2000.
17- -------------; Financial Ratios Discriminant Analysis and the Prediction of Bankruptcy; Journal of Finance, Vol. 23, No. 4, pp. 589-609, September 1968.
18- -------------; J. Hartzel and M. Peck; Emerging Markets Corporate Bonds: A Scoring System; Salomon Brothers Inc. NewYork, 1995.
19- Berdhardsen, Eivind; a Model of Bankruptcy Prediction, Financial Analysis and Structure Department, Oslo, Desember 2001.
20- Brian N., Gibson; Bankrupcty Prediction: the Hidden Impact of Derivaties; April 1998.
21- Eviews 4 User’s Guide; Quantitative Micro Software, LLC, June 2001.
22- Fulmer, John G.Jr and else; A Bankruptcy Classification Model for Smal Firms. Journal of Comercial Bank Lending, PP. 25-37, July 1984.
23- Green, William H.; Econometric Analysis, Fourth Edition, New York University, Prentic Hall International, Inc.
24- Grice, John Stephen; Reestimation of the Zemijewski and Ohlson Bankruptcy Prediction Models, TroyStateUniversity, Feb 2002.
25- Jhonston, J; Econometric Methods: Third Edition, Universiy of California, MCGrow – Hill Book Company.
26- Ohlson J; Financial Ratios and the Probabilistic Prediction of Bankruptcy, Journal of Accounting Research, Vol. 18, No. 1, PP. 109-131, 1980.
27- Stickney, Claude P; Financial Reporting and Statement Analysis, Third edition Ft. worth, TX: The Dryden Press, 1996.
28- Zmijewski, M.E; Methodological Issues Related to the Estimation of Financial Distress Prediction Models, Journal of Accounting Research, Supplement, PP. 59-82, , 1984.
)