نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد
2 کارشناس ارشد علوم اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
این نوشتار در پی آن است که میزان توفیق نظام تأمین اجتماعی کشور در کاهش جمعیت زیر خط فقر را در سالهای 80-62 بررسی نماید. برای این منظور، از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. به علاوه، یک مدل اقتصادسنجی نیز به منظور بررسی میزان و نحوة تأثیر هزینههای دولت در بخش تأمین اجتماعی روی کاهش درصد افراد فقیر جامعه مورد استفاده قرار گرفته است. نظام تأمین اجتماعی ایران شامل بخشهای بیمهای و حمایتی است. در بخش بیمهای، مشمولین حمایتهای بلندمدت تأمین اجتماعی با دریافت مستمری، زندگی بالاتری از خط فقر مطلق داشتهاند، اما مقدار مستمریهای دریافتی به قیمتهای ثابت سال 1369 طی دوره کاهش یافته است. مشمولین صندوق بازنشستگی کشوری نیز وضعیت مشابهی داشتهاند. در بخش حمایتی، مددجویان عادی تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره)، به رغم افزایش دریافت مستمری - به قیمتهای ثابت - از این نهاد، همچنان زیر خط فقر مطلق قرار داشتهاند. استفاده از روش همگرایی انگل - گرنجر نشان داد که افزایش هزینههای دولت در فصل تأمین اجتماعی و بهزیستی، موجب کاهش معنادار درصد خانوارهای زیر خط فقر مطلق میشود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Achievement of Iran's Social Security System in poverty reduction
نویسندگان [English]
- Mostafa Salimifar 1
- Javad Khazaei 2
1 Associate Professor, Ferdowsi University of Mashhad
2 Master of Economics, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
Establishment of a social security system can be accounted for as one of the methods of poverty reduction, which is utilized by most
governments. The purpose of this paper is to study Iran's Social Security System’s achievement regarding poverty reduction within 1367-80 period. The system includes insurance and supportive sections. In the insurance section, those who receive long-term supports in the forms of pensions and benefits enjoy a living standard beyond the absolute poverty line, but the amount, at constant 1369 prices, declined over the period under the study. It can be said that civil pensions have faced a similar situation. In the supportive section, poor people under the assistance of Imam Khomeini’s Committee, despite the increase in real pensions, received a level of living under the absolute poverty line in the period. The application of Engle-Granger method revealed that the increase of government expenditure on social security led to a significant reduction in the percentage of households who were living under absolute poverty line.
کلیدواژه‌ها [English]
- Absolute Poverty Declined
- Social Security System
- Pensions
- Unemployment
- Inflation
- stability
منابع:
1- ابوالفتحی قمی، ابوالفضل، درآمدی بر شناخت نابرابری درآمد و فقر، مرکز آمار ایران، تهران،1371.
2- اعتضادپور، ناهید و رجبیراد، فهیمه، تأمین اجتماعی در ایران، مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، تهران، 1375.
3- پژویان، جمشید، شناسایی و حمایت از اقشار آسیبپذیر، وزارت امور اقتصادی و دارایی- معاونت امور اقتصادی، تهران، 1374 .
4- پژویان، جمشید، مطالعه بررسی فقر و شرائط اقتصادی خانوارهای استان تهران، سازمان برنامه و بودجه استان تهران، معاونت هماهنگی و برنامهریزی، تهران، 1378.
5- پژویان، جمشید، نقش نظام تأمین اجتماعی در کاهش فقر، فقر در ایران، دانشکاه علوم بهزیستی و توان بخشی، تهران، 1379.
6- پناهی، بهرام، اصول و مبانی نظام تأمین اجتماعی، مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، تهران،1376.
7- حسن زاده علی، عوامل موثر بر فقر، نشریه پژوهشهای اقتصادی، شماره چهارم و پنجم، بهار و تابستان 1379، ص152.
8- رمضان پور، اسماعیل، نقش تأمین اجتماعی در کاهش فقر، مجله اقتصادی، سال اول، شماره نهم، صص12-3.
9- سازمان تأمین اجتماعی، برنامه و بودجه مصوب سال1380.
10- سازمان مدیریت و برنامهریزی، مجموعه مقالات گردهمایی بررسی مسئله فقر و فقرزدایی، تهران، 1375، ص 381.
11- شکری، علی، ارزیابی اقتصادی صندوقهای بازنشستگی در ایران، مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، اول، تهران، 1373.
12- طالب، مهدی، تأمین اجتماعی، بنیاد فرهنگی رضوی، مشهد، 1370.
13- طبیبیان، محمد و سوری، داوود، بررسی مقایسهای فقر و ارتباط آن با متغیرهای کلان اقتصادی، مؤسسه عالی پژوهش در برنامهریزی و توسعه، تهران، 1377.
14- عابدی، علی، اندازهگیری و تحلیل خط فقر و توزیع درآمد در استان آذربایجان شرقی، سازمان مدیریت و برنامهریزی آذربایجان شرقی، گروه مطالعات امور اقتصادی، 1381.
15- فراهانیفرد، سعید، نگاهی به فقر وفقرزادیی از دیدگاه اسلام، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، بهار 1378 .
16- کتابی، احمد، تورم، نشر اقبال، تهران، 1371.
17- کرباسیان، مهدی، نقش تأمین اجتماعی در فقرزدایی، مجموعه مقالات گردهمایی بررسی مسأله فقر و فقرزدایی، تهران، 1375.
18- گیلیس، مالکوم [ودیگران]، اقتصاد توسعه، ترجمه: غلامرضا آزادارمکی، نشر نی، تهران 1379.
19- مارک هنری پاول، فقر، پیشرفت و توسعه، ترجمه مسعود محمدی، وزارت امور خارجه، تهران، 1374، ص 80.
20- مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی (خلاصه گزارش)، شورای پژوهشی مؤسسه، تهران، 1378.
21- محقق حلی، المعتبر، جلد 2، ص 565، 1015 ه.ق.
22- محمدی، تیمور، [و دیگران]، بررسی رابطه نرخ ارز با برخی متغیرهای کلان اقتصادی در ایران (به روش انگل - گرنجر)، مجله برنامه و بودجه، سال اول، شماره (10) بهمن 1375.
23- مرکز آمار ایران، سالنامه آماری، سالهای مختلف.
24- مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، مجموعه گزارشهای مربوط به طرح مطالعاتی نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی (شمارههای 13-1)، معاونت پژوهشی دفتر بررسیهای اقتصادی، 1381.
25- معین، محمد، فرهنگ فارسی، دوم، انتشارات امیرکبیر، تهران 1375.
26- مهریار، امیرهوشنگ، فقر، تعریف و اندازهگیری آن، مجله برنامه و توسعه، دوره دوّم، شماره8 تابستان 1373.
27- نوفرستی، محمد، ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، ج اول, تهران، 1378.
28- نیلی، فرهاد، رشد اقتصادی، توزیع درآمد و رفاه اجتماعی در سالهای 72-61، مجله برنامه و بودجه، سال اول شماره اول، اردیبهشت 1375.
29- Boskin, Michael. J. kotlikoff, Laurence. J. puffert, Douglas. J. shoven, john. B. Social security: A financial Appraisal Across and within Generations. National Tax journal. Vol 40, 1987.
30- Georgishopov, Unemployment, pverty, social security: the Bulgarian Experience, center for the study of Democracy, 1998.
31- International Labour organization (ILO), extending social security and fighting poverty: A complex challenge Experiences from around the world, 2002.
32- Sohotu, Singh, Poverty theory and policy - a study of panama -.The johns Hopkins university press, 1990.
33- www.Worldbank.org/poverty.
|
|
)