نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد اقتصاد دانشگاه مازندران
2 دانشیار گروه اقتصاد دانشکده علوم اقتصادی دانشگاه مازندران
3 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه مازندران
چکیده
چکیده
مطالعه حاضر سعی در تبیین تأثیر نوسانات حق‌الضرب به عنوان یکی از منابع درآمدزایی دولت بر اقتصاد زیرزمینی با اتخاذ مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE) است. برای این منظور از اطلاعات دوره زمانی 1368-1394 مبتنی بر فراوانی داده‌های فصلی استفاده شده است. در سناریو اول این مطالعه، درآمد دولت متکی به درآمدهای مالیاتی بوده و از درآمد ناشی از مالیات تورمی یا حق‌الضرب به میزان 10 درصد استفاده می‌کند. در این سناریو، به دنبال شوک درآمد ناشی از حق‌الضرب، به صورت کاهش تولید بخش قابل تجارت، تقویت بخش غیرقابل تجارت، کاهش تورم بخش قابل تجارت، افزایش تورم بخش غیرقابل تجارت و کاهش نرخ ارز حقیقی است. همچنین نتایج نشان‌دهندة این بود که با شوک وارد شده از ناحیه حق‌الضرب مبتنی بر افزایش در پایه پولی و به تبع آن افزایش در حجم پول می‌باشد که بر این اساس شوک وارد شده از ناحیه حق‌الضرب منجر به افزایش در نرخ رشد حجم پول شده است. در سناریو دوم فرض می‌شود درآمد ناشی از حق‌الضرب 30 درصد از درآمدهای دولت باشد. نتایج توابع واکنش آنی حاصل از شوک حق‌الضرب دولت در این حالت نشان می‌دهد که تولید بخش قابل تجارت با کاهش مواجه شده و تولید بخش غیرقابل تجارت افزایش یافته است. در نهایت با استفاده از برآوردهای صورت گرفته مشخص گردید که میزان بهینه حق‌الضرب به منظور حداکثر کردن درآمدهای دولت در اقتصاد ایران معادل 6/8 می‌باشد که در آن نرخ رشد حجم پول معادل 8/10 می‌باشد. نتایج به دست آمده بیانگر این بود که افزایش نرخ رشد حق‌الضرب و مالیات تورمی بالاتر از این نرخ منجر به کاهش درآمدهای مالیات تورمی می‌شود. همچنین نتایج بیانگر این بود که شوک درآمدهای مالیاتی در کوتاه‌مدت منجر به افزایش در حجم اقتصاد زیرزمینی شده، اما در بلندمدت با بهبود ساختار نظام مالیاتی منجر به کاهش حجم اقتصاد زیرزمینی می‌شود.
طبقه‌بندی موضوعی: E31, H5, C01
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Impact of Seigniorage Volatility on Underground Economy in Iran: a DSGE Approach
نویسندگان [English]
- Ahmad Jafari Samimi 1
- Mohamadtaghi Gilak Hakimabadi 2
- sivash gheibi 3
1 Professor of Economics, University of Mazandaran
2 Associate Professor of Department of Economics, Faculty of Mazandaran University
3 Ph.D. student of Economics, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
چکیده [English]
This study investigates the impact of seigniorage volatility as a source of income on underground economy in Iran using a dynamic stochastic general equilibrium models .The first step is to estimate tax revenues from seigniorage and inflation in Iran. Then determine the size of underground economy in Iran. In addition, by considering the variables of the model, two scenarios were examined. The government relies on tax revenues and revenues from the inflation tax or seigniorage revenues by 10 percent. In this scenario, followed by shock of seigniorage income, a decrease in the production of tradable sector, strengthening the non-traded sector, reduce swelling tradable sector, rising inflation and falling real exchange rate in the non-traded sector. In the second scenario assuming 30 percent government revenue from seigniorage. Impulse response functions derived from seigniorage state of shock results in this case show that the tradable sector production decreased while production of non-traded sector will increase. Inflation and domestic production of tradable goods in response to the decline in production in this sector has increased. In money demand elasticity then the seigniorage income-maximizing rate of inflation is 8.6 percent and the money growth rate is 10.8. The results showed that the growth rate of seigniorage and inflation tax increase above the rate of inflation leads to lower tax revenues.
JEL Classification: E31, H5, C01, C22.
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords: Seigniorage
- Inflation Tax
- Underground Economy
- DSGE
منابع
الف- فارسی
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ترازنامه و گزارش اقتصادی بانک مرکزی، سال‌های مختلف.
پیرایی، خسرو و رجایی، حسینعلی؛ «اندازه‌گیری اقتصاد زیرزمینی در ایران و بررسی علل و آثار آن»، سیاست‌های راهبردی و کلان، 1394، شماره ۳ .
تقی‌نژاد عمران، وحید و نیکپور، معصومه؛ «اقتصاد زیرزمینی و علت‌های آن»، فصل‌نامه پژوهشی مطالعات اقتصادیِ کاربردی ایران، 1392، شماره 2.
جعفری صمیمی، احمد و احمدی، نوشین؛ «استقلال بانک مرکزی و عملکرد اقتصاد کلان در کشورهای در حال توسعه (از جمله ایران): یک تحلیل تجربی(1990-1998)»، پژوهش‌نامه علوم انسانی و اجتماعی، ۱۳۸۱، شماره 4.
جعفری صمیمی، احمد و شمخال، رشید؛ «بررسی اهمیت و عوامل‌مؤثر‌بر مالیات تورمی در ایران»، مجله تحقیقات اقتصادی، 1376، شماره 1.
خلعتبری، فیروزه؛ «اقتصاد زیرزمینی»، نشریه رونق، 1369، شماره 2.
رنانی، محسن و میرزایی، مجید؛ «بررسی ساختار اشتغال در بخش غیر رسمی (مطالعه موردی استان کهگیلویه و بویراحمد)»، سیاست‌گذاری اقتصادی، 1388، شماره 1.
عرب مازار یزدی، علی؛ (1380). «اقتصاد سیاه در ایران: اندازه، علل و آثار آن در سه دهه اخیر»، فصل‌نامه برنامه و بودجه، 1380، شماره 6.
عمادزاده، مصطفی و رفیعی طباطبایی، زهرا؛ «تحلیلی پیرامون اقتصاد زیرزمینی و عوامل مؤثر بر آن در منتخبی از کشورهای توسعه‌یافته»، مجله اقتصاد کلان، 1391، شماره 13.
شکیبایی علیرضا و رئیس‌پور، علی؛ «بررسی روند تحولات اقتصاد سایه‌ای در ایران»، 1386، شماره 7.
قربانی، پیمان و غروی، محمود؛ «برآورد رشد پول حداکثر‌کننده حق‌الضرب در ایران»، فصل‌نامه روند، 1392، شماره 20.
کمیجانی، اکبر و اسماعیل نیا، علی اصغر؛ «سنجش حق‌الضرب پول با استفاده از تخمین تابع تقاضای پول در اقتصاد ایران»، مجله تحقیقات اقتصادی، 1376، شماره 1.
Adolfson M Laséen, S., Lindé, J. & Villani, M; 2007, "Bayesian estimation of an open economy DSGE model with incomplete pass-through", Journal of International Economics, No. 72 (2).
Ahiabu, S. E; 2006, Inflation and the underground economy, MPRA Paper, No. 763.
Albu, L. L; 1995, Underground economy and fiscal policies modeling, ACE-Phare Project.
Chen, B. L., Hsu, M., & Lu, C. H; 2008, "The dynamic welfare cost of inflation tax and consumption tax in a cash-in-advance model", In Annual joint conference of Taiwan Economic Association and Chinese Economic Association in North America.
Damjanovic, T., & Nolan, C; 2008, "Seigniorage-maximizing inflation", Working Paper.
Fm Neumann, M; 1992, Seigniorage in the United How Much Does the US Government Make from Money Production?.
Jafari, S. A; 2001, "Seigniorage and Central BankIndependenc", In Developing Countries, Journal of Humanities, Further Empirical Evidence 17-28.
Koreshkova, Tatiana; 2003, "A Quantitative Analysis on Inflation as a Tax on the Underground Economy", WP.
Korosteleva, J; 2007, "Maximizing seigniorage and inflation tax: the case of Belarus", Eastern European Economics, No. 45(3).
Piñero, J. E. M Erosa, A., & Caballé, J; 2008, "Essays on Macroeconomic Theory: Technology Adoption, the Informal Economy and Monetary Policy", VDM Publishing.
Schneider, F& Enste, D; 2000, "Shadow Economies around the World Size, Causes and Consequences", XXXVIII.
Schneider, F & Klinglmair, R; 2004, Shadow economies around the world: what do we know.
Senbeta, S. R; 2011, How applicable are the new keynesian DSGE models to a typical low-incom e economy?.
Tedds, L. M., & Giles, D. E; 2000, "Modelling the underground economies in Canada and New Zealand: a comparative analysis", Department of Economics, University of Victoria, No. 0003.
Walsh, C; 2003, Labor market search and monetary shocks, Elements of Dynamic Macroeconomic Analysis.
Walsh, C. E; 2010, Monetary Theory and Policy, London, The MIT Press, Third Edition.
Yu, T. H. K., Wang, D. H. M., & Chen, S. J; 2006, A fuzzy logic approach to modeling the underground economy in Taiwan, Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, No. 362(2).
ب- لاتین
)