هندوستان کشوری است عظیم با مردمی خونگرم و سختکوش. تنوع فرهنگها، مذهبها، زبانها و نژادها، بافت خاصی در این سرزمین فراهم آورده است. اداره کارآمد نظام اقتصادی و سیاسی در چنین کشوری ساده به نظر ...
بیشتر
هندوستان کشوری است عظیم با مردمی خونگرم و سختکوش. تنوع فرهنگها، مذهبها، زبانها و نژادها، بافت خاصی در این سرزمین فراهم آورده است. اداره کارآمد نظام اقتصادی و سیاسی در چنین کشوری ساده به نظر نمیرسد. در هر حال، اجرای برنامههای توسعه و پیامدهای آن در این سرزمین پر از درس و تجربه است. مشهور است که یکی از کشورهای موفق در برنامه تعدیل اقتصادی هندوستان بوده است. در سالهای 1990 و 1991 نوعی برنامه اصلاحات اقتصادی در این کشور (مشابه آنچه که در همان سالها در ایران به عمل در آمد)، اجرا شد. حال در سال 2006، از یک طرف آثار آن برنامه توسط کارشناسان و محققان دولتی و خصوصی هند مورد مطالعه جدی است و از سوی دیگر در حال حاضر نظارت و اصلاح بعد از اصلاح ادامه دارد. این مقاله درصدد است تصویری از کارکرد این برنامه را مورد اشاره قرار داده تا از دست آورد آن بتوان برای سیاستگذاری در ایران پیامگیری کرد. در قسمت اول مسائل آغازین و معرفی کلی ذکر میشود. قسمتهای دوم و سوم به تجزیه و تحلیل مسئله و قسمت پایانی به جمعبندی میپردازد. علاوه بر استفاده از روشهای کتابنامهای در یک قسمت از مقاله با کمک دادهها و مطالعات CSO و RBI (که بیشترین اطلاعات را در اختیار محققان و هند شناسان قرار میدهند)، نوعی مطالعه تجربی صورت گرفته است. در قسمت دیگر از دستاورد یکی از مدلهای GES استفاده شده که نتایج آن مستقلاً ذکر میشود. علاوه بر این، چون تکمیل مقاله به طور اتفاقی با فراهم شدن زمینه مسافرت نویسنده به هندوستان همراه بود، از ملاحظه شواهد واقعی و همچنین انجام مصاحبه با برخی از دستاندرکاران مسائل هندوستان نیز بهره برده شد. یک یافته مقاله این است که کارکرد تئوری تعدیل در اصلاح اقتصاد هندوستان موفقیتآمیز بوده است اما به نظر میرسد موفقیت مربوطه بیشتر معلول فراهم بودن فضاهای فرااقتصادی مرتبط با اقتصاد (عوامل پسماند پیشرفت اقتصادی) در کنار تئوری مربوطه بوده است[1]. 1- برای پیشرفت اقتصادی فراهم شدن یک مجموعه عناصر غیر اقتصادی اما مرتبط با اقتصاد (فضاهای مطلوب سیاسی، فرهنگی و اجتماعی همانند امنیت اقتصادی، انظباط مدیریتی و مالی دولت، شفافیت قوانین و ...) ضروری است که معمولاً به عوامل پسماند توسعه مشهور هستند.
