1. بررسی اثرتمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی در استان های کشور با استفاده از اقتصادسنجی فضایی

فاتح حبیبی؛ سامان قادری؛ نادر سعیدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 فروردین 1399

چکیده

  در ادبیات اقتصادی تئوریهای تمرکززدایی مالی در جهت افزایش کارایی و بهره وری بخش عمومی و گـسترش تعادل و توازن منطقه‌ای مورد توجه قرار گرفته است. توجه به این نکته حائز اهمیت است که بدون توجه به ابعاد، ویژگی‌ها ...  بیشتر در ادبیات اقتصادی تئوریهای تمرکززدایی مالی در جهت افزایش کارایی و بهره وری بخش عمومی و گـسترش تعادل و توازن منطقه‌ای مورد توجه قرار گرفته است. توجه به این نکته حائز اهمیت است که بدون توجه به ابعاد، ویژگی‌ها و نتایج این سیاست، تمرکززدایی ممکن است نتایج زیان باری مانند عدم توازن در مناطق یک کشور و تشدید تنش‌های سیاسی را به همراه داشته باشد. با توجه به دو هدف عمده‌ی رشد و عدالت که مدنظر اقتصاددانان و برنامه ریزان است، چگونگی تأثیر تمرکززدایی مالی بر این دو متغیر حائز اهمیت است؛ بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی در استان‌های ایران طی دوره‌ی 1393-1385 است. به‌منظور دستیابی به این هدف با استفاده از روش اقتصادسنجی فضایی در چارچوب داده‌های تابلویی اثرات تمرکززدایی مالی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده از مدل‌ها حاکی از آن است که تمرکززدایی مالی از بعد شاخص درآمد بر رشد اقتصادی تأثیر مثبت و از بعد شاخص مخارج بر رشد اقتصادی استان‌های ایران تأثیر منفی داشته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 795.61 K

2. اثر آستانه‌ای بدهی‌های عمومی دولت بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (رهیافت انتقال ملایم لجستیکی در داده‌های تابلویی)

جعفر ژیلائی اقدم؛ علیرضا دقیق اصلی؛ مجید فشاری؛ مرجان دامن کشیده؛ علی اسملعیل زاده مقری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 اردیبهشت 1399

چکیده

  در ادبیات اقتصاد کلان تأثیر بدهی‌های عمومی دولت بر رشد اقتصادی از دیدگاه‌های مختلفی موردبررسی قرارگرفته و در سال‌های اخیر از نقطه نظر تجربی نیز نحوه ارتباط بین این دو متغیر مورد توجه پژوهشگران واقع ...  بیشتر در ادبیات اقتصاد کلان تأثیر بدهی‌های عمومی دولت بر رشد اقتصادی از دیدگاه‌های مختلفی موردبررسی قرارگرفته و در سال‌های اخیر از نقطه نظر تجربی نیز نحوه ارتباط بین این دو متغیر مورد توجه پژوهشگران واقع شده است. ازاین‌رو هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر آستانه‌ای بدهی‌های عمومی دولت بر رشد اقتصادی 20 کشور منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا طی دوره زمانی 2019-2000 می‌باشد. برای نیل به این هدف، مدل تجربی تحقیق با بهره‌گیری از الگوی رگرسیون انتقال ملایم در داده‌های تابلویی برآورد شده است. نتایج آزمون خطی بودن، قویاً وجود رابطه غیرخطی بین متغیرهای موردمطالعه را تأیید می‌کند. هم‌چنین لحاظ نمودن یک تابع انتقال با یک پارامتر آستانه‌ای که بیانگر یک مدل دو رژیمی است، برای تصریح رابطه غیرخطی میان متغیرهای موردبررسی کفایت می‌کند. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده حد آستانه‌ای برای کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا برابر 1/38 درصد و سرعت انتقال نیز 74/1 برآورد شده است. در کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا نسبت بدهی‌های عمومی دولت به تولید در نظام حدی اول تأثیر مثبت و در نظام حدی دوم تأثیر منفی بر رشد اقتصادی دارد. لذا درصورتی‌که نسبت بدهی‌های عمومی دولت به تولید از مقدار 1/38 درصد تجاوز کند، رشد اقتصادی کاهش‌یافته و اثر آستانه‌ای بدهی‌های عمومی دولت در کشورهای مورد بررسی تأیید می‌شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 481.42 K

3. نابرابری درآمدی و رشد اقتصادی در ایران؛یک تحلیل هم‌حرکتی زمان- مقیاسی

داریوش حسنوند؛ رامین خوچیانی

دوره 14، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1397، ، صفحه 77-104

چکیده

  بررسی رابطه میان رشد و توزیع درآمد در ادبیات اقتصادی هم به شکل نظری و هم تجربی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. بنابراین جهت علیت بین دو متغیر در کوتاه‌مدت و بلندمدت، مورد سوال سیاستگذاران و تحلیل‌گران ...  بیشتر بررسی رابطه میان رشد و توزیع درآمد در ادبیات اقتصادی هم به شکل نظری و هم تجربی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. بنابراین جهت علیت بین دو متغیر در کوتاه‌مدت و بلندمدت، مورد سوال سیاستگذاران و تحلیل‌گران اقتصادی است. ابزار موجک پیوسته و تحلیل هم‌حرکتی، توانایی پاسخگویی همزمان تأثیرگذاری متقابل دو متغیر در زمان و مقیاس‌های مختلف را دارد. در این پژوهش،این رابطه در اقتصاد ایران با دو معیار ضریب جینی و نسبت دهک‌ها و با استفاده از تحلیل همدوسی موجک طی دوره زمانی 1348 الی 1395 مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهند که بین شاخص‌های توزیع درآمد و رشد اقتصادی و در مقیاس‌های زمانی کوتاه‌مدت و میان‌مدت( تا 20 فصل و یا 5 سال) همدوسی مثبت برقرار است. به طور خلاصه در بازه زمانی 1357 تا 1364 و در افق زمانی کوتاه‌مدت و میان‌مدت رشد اقتصادی و شاخص‌های نابرابری در یک جهت حرکت کرده‌اند. همچنین در بلندمدت و در تمام بازه زمانی مورد مطالعه دو متغیر رشد اقتصادی و شاخص‌های توزیع درآمد هم فاز بوده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 5.64 MB

4. تأثیر همزمان حکمرانی خوب واجزای مخارج دولتی بر رشد اقتصادی در کشورهای حوزه منا

بهزاد ملکی حسنوند؛ محمد جعفری؛ شهرام فتاحی؛ هادی غفاری

دوره 14، شماره 1 ، بهار و تابستان 1397، ، صفحه 72-98

چکیده

  چکیده: هدف این پژوهش بررسی تأثیر هم‌زمان حکمرانی خوب و اجزای مخارج دولتی بر رشد اقتصادی در کشورهای حوزه منا است. برای تخمین الگو از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته(GMM) در دوره زمانی 2017-2002 استفاده‌شده است. نتایج ...  بیشتر چکیده: هدف این پژوهش بررسی تأثیر هم‌زمان حکمرانی خوب و اجزای مخارج دولتی بر رشد اقتصادی در کشورهای حوزه منا است. برای تخمین الگو از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته(GMM) در دوره زمانی 2017-2002 استفاده‌شده است. نتایج نشان می‌دهند که حکمرانی خوب (میانگین وزنی شش شاخص) و مخارج دولتی دارای تأثیر مثبت و معنی‌داری بر رشد اقتصادی هستند. تأثیر متغیرهای تولید ناخالص داخلی دوره گذشته و باز بودن تجارت بر رشد اقتصادی مثبت و معنی‌دار است. تأثیر متغیر مخارج امور اقتصادی و متغیر مخارج امور عمومی بر رشد اقتصادی منفی و معنی‌دار است. تأثیر متغیر مخارج اجتماعی(مخارج بهداشتی) بر رشد اقتصادی مثبت و معنی‌دار است . شاخص حکمرانی خوب که از ترکیب شش شاخص موجود به روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی به‌دست‌آمده است، در یک االگوی دیگر تخمین زده‌شده است که نشان‌دهنده رابطه‌ی مثبت با تأثیر بیشتر بر رشد اقتصادی است. کلیدواژگان:حکمرانی خوب،اجزای مخارج دولتی، رشد اقتصادی، کشورهای حوزه منا، روش گشتاورهای تعمیم‌یافته

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 4.84 MB

5. علل، آثـار و روند فسـاد مالی اقتصاد ایـران: رویکرد آثار عدیده - علل عدیده

مهدی زاهدغروی؛ سعید کریمی پتانلار؛ زهرا (میلا) علمی؛ محمدتقی گیلک حکیم آبادی

دوره 13، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1396، ، صفحه 101-126

چکیده

  این مقاله، شاخص فساد مالی اقتصاد ایران سال‌های 1358 تا 1393 را به مدد رویکرد الگوی آثار عدیده ـ علل عدید سنجیده است. بدین منظور، با توجه به مبانی نظری و نتایج مطالعات تجربی، متغیرهای رشد اندازۀ دولت، نوع ...  بیشتر این مقاله، شاخص فساد مالی اقتصاد ایران سال‌های 1358 تا 1393 را به مدد رویکرد الگوی آثار عدیده ـ علل عدید سنجیده است. بدین منظور، با توجه به مبانی نظری و نتایج مطالعات تجربی، متغیرهای رشد اندازۀ دولت، نوع نظام سیاسی، ثبات سیاسی، درجۀ بازبودن اقتصاد و رانت نفتی را به عنوان علل فساد مالی و متغیرهای نرخ رشد تولید ناخالص داخلی اسمی و درصد پس‌انداز ناخالص داخلی به تولید ناخالص داخلی را به عنوان آثار فساد مالی اقتصاد ایران بررسی کرده است. نتایج به‌دست‌آمده از الگوی پژوهش، نشان می‌دهد که روند فساد مالی اقتصاد ایران در این دوره، صعودی بوده است.  

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 708.76 K

6. اثـر اختلاف شاخص‌های توسعۀ انسانـی بین مردان و زنان بر رشد اقتصادی

سید ضیاءالدین کیاالحسینی؛ فرشید سلیمی

دوره 13، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1396، ، صفحه 3-26

چکیده

  دستیابی به رشد اقتصادی بالاتر، یکی از اهداف مهم همۀ کشورها است که تحقق آن موجب افزایش رفاه جامعه، کاهش فقر و نابرابری می‌شود و نیروی انسانی یکی از مهم‌ترین عوامل رشد اقتصادی است. از آن‌جا که نیمی ...  بیشتر دستیابی به رشد اقتصادی بالاتر، یکی از اهداف مهم همۀ کشورها است که تحقق آن موجب افزایش رفاه جامعه، کاهش فقر و نابرابری می‌شود و نیروی انسانی یکی از مهم‌ترین عوامل رشد اقتصادی است. از آن‌جا که نیمی از جمعیت جهان را زنان تشکیل می‌دهند، پ‍س زنان می‌توانند از عوامل مؤثر در تحقق این هدف باشند. اما از گذشته تاکنون همواره اختلاف‌های جنسیتی در زمینه‌های مختلف از جمله آموزش، اشتغال، دستمزد، سلامت و در سرتاسر جهان وجود داشته است که هم می‌تواند بر رشد اقتصادی اثری منفی داشته باشد و هم باعث کاهش رفاه اقتصادی شود. بر این اساس، تلاش برای رفع اختلاف‌های جنسیتی در این موارد، علاوه بر یک ارزش اخلاقی، سیاستی ضروری در دستیابی به اهداف توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و انسانی و از مهم‌ترین مسائل کشورها است. این مطالعه در صدد بررسی تأثیر اختلاف‌های جنسیتی شامل اختلاف در سطح دستمزد، سطح آموزش و شاخص امید به زندگی زنان و مردان بر رشد اقتصادی در کشورهای با ردۀ توسعۀ انسانی بسیار بالا، بالا، متوسط و پایین برای دورۀ زمانی 2004ـ2012 با استفاده از مدل گشتاور تعمیم‌یافته است. نتایج مقاله نشان می‌دهد که برای کشورهای با ردۀ توسعۀ انسانی بسیار بالا، رابطۀ رشد اقتصادی با امید به زندگی، اختلاف در سطح دستمزد زنان و مردان و اختلاف در سطح آموزش زنان و مردان منفی است و بر اساس نظریۀ بوزروپ، در مراحل اولیۀ توسعۀ اقتصادی، شکاف جنسیتی افزایش می‌یابد؛ ولی پس از آن‌که کشور مرحلۀ مشخصی از توسعه را پشت سر گذاشت، این رابطه معکوس می‌شود که از وقفۀ متغیر وابسته در هر دو گروه و برای متغیر اختلاف در سطح دستمزد زنان و مردان در کشورهای با شاخص توسعۀ انسانی متوسط و پایین استنباط می‌شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 519.25 K

7. پویایی‌های علّی بین تولید، تقاضای انرژی و انتشار دی‌اکسید‌کربن در ایران: یک تحلیل آستانه‌ای

اکبر کمیجانی؛ مسعود صالحی رزوه؛ محمد بخشی زاده

دوره 12، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1395، ، صفحه 3-34

چکیده

  این مقاله پویایی‌های علّی بین مصرف انرژی، تولید ناخالص داخلی حقیقی و انتشار دی‌اکسید‌کربن را در حضور تغییرات رژیم با استفاده از هم‌انباشتگی آستانه‌ای گرگوری و هانسن (1996a) و تکنیک علیت گرنجرِ تودا ...  بیشتر این مقاله پویایی‌های علّی بین مصرف انرژی، تولید ناخالص داخلی حقیقی و انتشار دی‌اکسید‌کربن را در حضور تغییرات رژیم با استفاده از هم‌انباشتگی آستانه‌ای گرگوری و هانسن (1996a) و تکنیک علیت گرنجرِ تودا و یاماموتو (۱۹۹۵) در ایران طی دوره زمانی 1347-1393 بررسی می‌کند. وجه کلیدی این مطالعه، بررسی اثرات تغییر رژیم بر روابط بین این سه متغیر است. نتایج، حضور اثرات تغییر رژیم در ارتباطات درونی بین مصرف انرژی، تولید ناخالص داخلی حقیقی و انتشار  را تأیید کرده و نشان می‌دهد که تغییرات ساختاری دارای هر دو اثر اقتصادی و زیست محیطی است. همچنین، نتایج آزمون علیت تودا - یاماموتو بیانگر علیت یک‌طرفه از رشد اقتصادی و مصرف انرژی به انتشارآلاینده و علیت دو طرفه بین رشد اقتصادی و مصرف انرژی است. بنابراین در تولید داخلی برای کاهش دادن انتشار  باید از تکنولوژی‌های کارا در مصرف انرژی بهره برد. از این رو، الحاق سیاست‌های مصرف انرژی و زیست محیطی در برنامه‌های توسعه در دستیابی به رشد و توسعه پایدار ضروری است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 378.66 K

8. اثرات مستقیم و غیرمستقیم وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب

ابوالفضل شاه‌آبادی؛ راضیه داوری کیش؛ حامد صادقی

دوره 11، شماره 1 ، بهار و تابستان 1394، ، صفحه 99-128

چکیده

  اهمیت رشد اقتصادی مستمر و باثبات، دولتمردان را بر آن داشته تا به شناسایی عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی به ویژه در کشورهای غنی از وفور منابع طبیعی بپردازند؛ چرا که این منابع به عنوان نقش تعیین‌کننده در ظرفیت ...  بیشتر اهمیت رشد اقتصادی مستمر و باثبات، دولتمردان را بر آن داشته تا به شناسایی عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی به ویژه در کشورهای غنی از وفور منابع طبیعی بپردازند؛ چرا که این منابع به عنوان نقش تعیین‌کننده در ظرفیت تولید، علاوه بر کانال مستقیم، از کانال غیرمستقیم نیز بر رشد اقتصادی تأثیر دارند. از این رو پژوهش حاضر به بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم وفور منابع طبیعی از کانال انباشت هزینه تحقیق و توسعه داخلی، سرمایه انسانی، انباشت سرمایه فیزیکی، توسعه مالی و آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب غنی از منابع طبیعی با رهیافت پانل دیتا و مدل معادلات همزمان، طی دوره 1996-2014 می‌پردازد. نتایج برآورد نشان می‌دهد، متغیرهای مذکور تأثیر مثبت و معنادار بر رشد اقتصادی دارد و اثر کل ناشی از مجموع اثرات مستقیم و غیرمستقیم وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی نیز مثبت است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 345.95 K

9. برآورد روند شاخص امنیت اقتصادی در ایران (کاربرد منطق فازی)

حسین صادقی سقدل؛ امین گلوانی؛ اعظم خوشخو

دوره 10، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1393، ، صفحه 153-170

چکیده

  امنیت اقتصادی یکی از متغیرهای بسیار مهم و تأثیرگذار بر متغیرهای کلان اقتصادی است که مورد توجه زیاد دولت‌ها، سرمایه‌گذاران و برنامه‌ریزان می‌باشد. دسترسی به اطلاعات امنیت اقتصادی، سرمایه‌گذاران ...  بیشتر امنیت اقتصادی یکی از متغیرهای بسیار مهم و تأثیرگذار بر متغیرهای کلان اقتصادی است که مورد توجه زیاد دولت‌ها، سرمایه‌گذاران و برنامه‌ریزان می‌باشد. دسترسی به اطلاعات امنیت اقتصادی، سرمایه‌گذاران و برنامه‌ریزان را در اتخاذ سیاست‌ها و تصمیمات بهینه بسیار یاری خواهد نمود. بر این اساس در این تحقیق با بکارگیری روش منطق فازی و نرم‌افزار (MATLAB) اقدام به شبیه‌سازی و برآورد شاخص و روند امنیت اقتصادی در ایران برای دوره 1344 تا 1386 نمودیم. معیار فوق از آن جهت دارای اهمیت است که می‌توان تأثیر اجرای سیاست‌های مختلف دولت را بر میزان افزایش و یا کاهش امنیت اقتصادی در کشور بررسی نمود. نتایج برآورد نشان می‌دهد که بیشترین مقدار شاخص امنیت اقتصادی مربوط به سال 1355 و کمترین مقدار آن مربوط به سال 1361 می‌باشد. همچنین در ده سال آخر دوره مورد بررسی، این شاخص روند رو به رشدی از خود نشان داده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 548.05 K

10. اثر اجرای سیاست تعدیل اقتصادی در بخش بهداشت و درمان بر رشد اقتصادی ایران

ناصر الهی؛ مجید رضایی؛ نگار بیرجندی

دوره 10، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1393، ، صفحه 43-66

چکیده

  چکیده بهداشت دارای اثرات خارجی مثبت اجتماعی و فردی است که مهم‌ترین دلیل دخالت دولت و ضرورت هزینه‏های مربوط توسط دولت‏ها در امر بهداشت عمومی جامعه را ناشی می‏شود. از دهة چهل به بعد دولت با برنامه‏ریزی‏های ...  بیشتر چکیده بهداشت دارای اثرات خارجی مثبت اجتماعی و فردی است که مهم‌ترین دلیل دخالت دولت و ضرورت هزینه‏های مربوط توسط دولت‏ها در امر بهداشت عمومی جامعه را ناشی می‏شود. از دهة چهل به بعد دولت با برنامه‏ریزی‏های متفاوت سیاست‏های مختلفی را دنبال کرده که در طی آن گستره و نحوة‏ دخالت دولت در بخش بهداشت و درمان تغییر نموده است. از زمان دولت آقای هاشمی رفسنجانی، در امتداد سیاست تعدیل اقتصادی، خصوصی‏سازی این بخش افزایش یافت و تعرفة‏ سازمان‏های دولتی عرضه‏کنندة خدمات بهداشت و درمان نیز آزادسازی و تعدیل گردید. هدف این مقاله بررسی چگونگی و میزان اثرگذاری اعمال سیاست تعدیل در این بخش بر رشد اقتصادی می‏باشد که با روش مدل خودتوضیحی انتقال ملایم لجستیکی (ال- استار)[1] و با استفاده از داده‏های سری زمانی 1346-1385 انجام می‏شود. نتایج نهایی حاکی از این است که اجرای سیاست‏های تعدیل طی سال‏های 1370-1375 در بخش بهداشت و درمان اثر معنی‏داری بر نرخ رشد اقتصادی ایران نداشته است.   [1].  Logistic Smooth Transition AutoRegressive (L-STAR)

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 486.65 K

11. بررسی آثار کیفیت دولت برکارایی اندازه دولت

هادی حق‌شناس؛ اکبر کمیجانی

دوره 10، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1393، ، صفحه 29-42

چکیده

  هدف اصلی در این مقاله بررسی چگونگی تأثیرگذاری سطح کیفیت دولت بر کارایی اندازه دولت است. برای این منظور، در ابتدا کیفیت دولت بر اساس رهیافت کافمن و دیگران (2006) در چهار سطح خیلی خوب؛ خوب؛ ضعیف؛ و خیلی ...  بیشتر هدف اصلی در این مقاله بررسی چگونگی تأثیرگذاری سطح کیفیت دولت بر کارایی اندازه دولت است. برای این منظور، در ابتدا کیفیت دولت بر اساس رهیافت کافمن و دیگران (2006) در چهار سطح خیلی خوب؛ خوب؛ ضعیف؛ و خیلی ضعیف رتبه‌بندی شده است. سپس یک تابع تولید کاب داگلاس با استفاده از اطلاعات سال‌های 1368 الی 1391 و روش خودبازگشت با وقفه‌های توزیعی (ARDL) برآورد شده است. نتایج حاکی از آن است که سطوح مختلف کیفیت دولت نه تنها آثار متفاوتی بر رشد اقتصادی داشته است، بلکه بر کارایی اندازه دولت نیز تأثیر‌گذار می‌باشد. به طوری که زمانی که کیفیت دولت خیلی خوب است، رشد اقتصادی با سرعت بیشتری افزایش می‌یابد و بزرگ شدن دولت نیز در این شرایط در دو دوره بلندمدت و کوتاه‌مدت اثر مثبت و بیشتری بر رشد اقتصادی دارد. این یافته‌ها لزوم توجه سیاست‌گذاران و مسئولین امر جهت برنامه‌ریزی در خصوص بهبود کیفیت دولت برای افزایش رشد اقتصادی را انعکاس می‌دهد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 392.31 K

12. اثرات غیر‌خطی تورم بر رشد اقتصادی در ایران به روش حد آستانه

اکبر کمیجانی؛ سعید بیات؛ سید محمد هادی سبحانیان

دوره 10، شماره 1 ، بهار و تابستان 1393، ، صفحه 3-22

چکیده

  چکیده مطالعات در مورد ارتباط میان رشد اقتصادی و تورم در کشورهای مختلف، نتایج متفاوتی را در پی داشته است. برخی، به وجود ارتباط منفی میان رشد اقتصادی و تورم اشاره داشته‌اند و برخی دیگر عدم وجود ارتباط معنی‌دار ...  بیشتر چکیده مطالعات در مورد ارتباط میان رشد اقتصادی و تورم در کشورهای مختلف، نتایج متفاوتی را در پی داشته است. برخی، به وجود ارتباط منفی میان رشد اقتصادی و تورم اشاره داشته‌اند و برخی دیگر عدم وجود ارتباط معنی‌دار و یا حتی ارتباط مثبت میان متغیرهای مذکور را گزارش کرده‌اند. در سال‌های اخیر مطالعات محدودی به غیرخطی بودن رابطۀ رشد اقتصادی و تورم پرداخته‌اند. در همین راستا، مطالعه حاضر به تصریح و برآورد یک رابطۀ غیرخطی میان رشد اقتصادی و تورم در ایران طی دورۀ 1338 تا 1386 و با استفاده از الگوی تصحیح خطای آستانه‌ای پرداخته است. نتایج حکایت از وجود یک رابطۀ غیرخطی به صورت U معکوس میان رشد اقتصادی و تورم در ایران دارد. نقطۀ شکست تورم در این تحقیق 9 درصد برآورد شده است. بر اساس نتایج این مطالعه، کاهش نرخ تورم به زیر 10 درصد، به منظور اثرگذاری مثبت بر رشد اقتصادی باید سرلوحه سیاست‌گذاری‌های تورمی بانک مرکزی قرار گیرد.  

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 486.8 K

13. بررسی فرضیه منافع مغز در ایران

ابوالفضل شاه‌آبادی؛ رقیه پوران

دوره 10، شماره 1 ، بهار و تابستان 1393، ، صفحه 133-160

چکیده

  چکیدهاز دیدگاه ادبیات جدید مهاجرت ‌مغزها، احتمال مهاجرت به اقتصادهای با دستمزد بالاتر، بازده انتظاری تحصیلات را برای افراد باقیمانده در وطن افزایش می‌دهد، به همین دلیل افراد را به سرمایه‌گذاری در ...  بیشتر چکیدهاز دیدگاه ادبیات جدید مهاجرت ‌مغزها، احتمال مهاجرت به اقتصادهای با دستمزد بالاتر، بازده انتظاری تحصیلات را برای افراد باقیمانده در وطن افزایش می‌دهد، به همین دلیل افراد را به سرمایه‌گذاری در تحصیلات تشویق می‌کند و از این طریق ممکن است کاهش اولیه در ذخیره سرمایه‌انسانی ناشی از مهاجرت ‌مغزها را جبران کند. در این مطالعه به منظور بررسی فرضیه منافع ‌مغز و محاسبه خالص منافع‌ مغز در ایران، با استفاده از آمار و اطلاعات مهاجرت مغزها به کشورهای گروه هفت طی دوره 1339-1388، اقدام به برآورد سیستم معادلات همزمان متشکل از دو معادله سرمایه‌انسانی و رشد اقتصادی نموده‌ایم. نتایج تجربی نشان می‌دهد فرضیه منافع ‌مغز در ایران تأیید می‌شود (ضریب متغیر مهاجرت مغزها در معادله سرمایه ‌انسانی مثبت است)، اما به دلیل اثر منفی و قوی‌تر مهاجرت مغزها بر رشد اقتصادی، خالص منافع ‌مغز منفی است. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 424.83 K

14. اثر متقابـل آزادسازی مالی و تـورم بر رشـد اقتصـادی

احمد مجتهد؛ اعظم احمدیان

دوره 9، شماره 1 ، بهار و تابستان 1392، ، صفحه 17-28

چکیده

  در این مقاله اثر متقابل آزاد‌سازی مالیو تورم و همچنین اثر متقابل آزاد‌سازی مالی و توسعه مالی رشد اقتصادی کشورهای منطقه منا در دوره 1996-2009 با استفاده از روش داده‌های تابلویی بررسی شده است. مدل مورد بررسی ...  بیشتر در این مقاله اثر متقابل آزاد‌سازی مالیو تورم و همچنین اثر متقابل آزاد‌سازی مالی و توسعه مالی رشد اقتصادی کشورهای منطقه منا در دوره 1996-2009 با استفاده از روش داده‌های تابلویی بررسی شده است. مدل مورد بررسی در این مقاله بسط مدل فراتچر و باسیر (2004) در آزمون اثر آزاد‌سازی مالی بر رشد اقتصادی است. یافته‌های این مقاله حاکی از این است که متغیر اول اثر منفی و متغیر دوم دارای اثر مثبت بر رشد اقتصادی می‌باشد. این موضوع بیانگر آن است که هر چه بی‌ثباتی اقتصادی بالاتر باشد، آزاد‌سازی مالی می‌تواند مانعی برای رشد باشد. همچنین هرچه بازارهای مالی کشوری توسعه‌یافته‌تر باشد، آزاد‌سازی مالی و ورود سرمایه می‌تواند موجبات رشد اقتصادی را فراهم آورد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 164.99 K

15. بررسی آثار سمت تقاضا و سمت عرضه‌ای اندازة دولت: مطالعة موردی اقتصاد ایران (1345-1386)

علی حسین صمدی؛ لیلا کریمی

دوره 8، شماره 2 ، بهار و تابستان 1392، ، صفحه 171-192

چکیده

  مطالعات متعددی در اقتصاد ایران وجود دارد که به بررسی تأثیر اندازة دولت بر رشد اقتصادی پرداخته و به نتایج متفاوتی دست یافته‌اند. برخی از این مطالعات به تأثیر مثبت و برخی دیگر به تأثیر منفی اندازة دولت ...  بیشتر مطالعات متعددی در اقتصاد ایران وجود دارد که به بررسی تأثیر اندازة دولت بر رشد اقتصادی پرداخته و به نتایج متفاوتی دست یافته‌اند. برخی از این مطالعات به تأثیر مثبت و برخی دیگر به تأثیر منفی اندازة دولت بر رشد اقتصادی ایران اشاره می‌کنند. در کلیه این مطالعات تنها به تأثیر سمت تقاضا توجه شده و آثار سمت عرضه‌ای آن مورد غفلت قرار گرفته است. هدف مطالعة حاضر پر کردن این شکاف بوده و به دنبال بررسی آثار سمت تقاضا و سمت عرضه‌ای به طور همزمان (و بنابراین بررسی اثر کل) تغییر در اندازة دولت بر نرخ رشد اقتصادی است. برای رسیدن به این هدف از داده‌های اقتصاد ایران برای دوره زمانی 1345-1386 استفاده شده است. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که اندازة دولت از سمت عرضه  (از طریق بهره‌وری عوامل تولید و نسبت سرمایه‌گذاری خصوصی به تولید) بر نرخ رشد اقتصادی تأثیر منفی داشته و از سمت تقاضا دارای تأثیر مثبت می‌باشد. همچنین این نتیجه حاصل شده است که آثار منفی سمت عرضه بر آثار مثبت سمت تقاضا غلبه کرده و باعث شده است که اثر کل اندازة دولت بر نرخ رشد اقتصادی منفی باشد. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 316.52 K

16. بررسی تأثیر اندازه و کیفیت دولت بر رشد اقتصادی بلند‌مدت کشورهای منتخب: روش میانگین‌گیری مدل بیزینی(BMA)

محسن مهرارا؛ محمد صالح کچویی

دوره 8، شماره 2 ، بهار و تابستان 1392، ، صفحه 193-220

چکیده

  شناسایی متغیرهای تأثیر‌گذار بر رشد اقتصادی، از اهمیت زیادی برای سیاست‌گذاران و اقتصاددانان برخوردار است. در پژوهش حاضر اثر دو متغیر اندازه و کیفیت دولت را بر رشد اقتصادی گروهی از کشورهای در حال توسعه ...  بیشتر شناسایی متغیرهای تأثیر‌گذار بر رشد اقتصادی، از اهمیت زیادی برای سیاست‌گذاران و اقتصاددانان برخوردار است. در پژوهش حاضر اثر دو متغیر اندازه و کیفیت دولت را بر رشد اقتصادی گروهی از کشورهای در حال توسعه با استفاده از رویکرد میانگین‌گیری مدل بیزینی(BMA) بررسی می‌نماییم. نتایج حاصله نشان می‌دهد که متغیر اندازه دولت اثر با اهمیتی بر رشد اقتصادی کشورهای مورد نظر نداشته است. اما اثر متغیر کیفیت دولت بر رشد اقتصادی این کشورها در بلند‌مدت معنی‌دار و مثبت بوده است. با این حال بهبود یک طرفه در یکی از شاخص‌های حکمرانی خوب مانند حق اعتراض و پاسخگویی در غیاب ارتقای سطح کیفیت دولت، حتی ممکن است رشد اقتصادی بلندمدت را کاهش دهد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 346.46 K

17. تأثیر انباشت سرمایه فیزیکی، انسانی و اجتماعی بر رشد اقتصادی ایران در سال‌های 1346-1386

نادر مهرگان؛ اصغر سپهبان قره‌بابا؛ الهام لرستانی

دوره 8، شماره 2 ، بهار و تابستان 1392، ، صفحه 153-170

چکیده

  انباشت سرمایة انسانی و اجتماعی به عنوان عوامل مهم تأثیرگذار بر تشکیل و انباشت سرمایة فیزیکی و رشد اقتصادی که در عین حال بر یکدیگر نیز تأثیر می‌گذارند، محسوب می‌شوند. انباشت سرمایة انسانی، هم به پارامترهای ...  بیشتر انباشت سرمایة انسانی و اجتماعی به عنوان عوامل مهم تأثیرگذار بر تشکیل و انباشت سرمایة فیزیکی و رشد اقتصادی که در عین حال بر یکدیگر نیز تأثیر می‌گذارند، محسوب می‌شوند. انباشت سرمایة انسانی، هم به پارامترهای درونی (کیفیت، کمیت، برابری و التزام اجتماعی) و هم به پارامترهای بیرونی (دانشگاه، صنعت و روابط دولتی) بستگی دارد. از سوی دیگر تقویت جایگاه دین‌مداری، اخلاق‌گرایی، اعتماد و عقلانیت در زندگی شخصی و اجتماعی افراد، تقویت سازمان‌های غیردولتی، آموزش عدالت و برابری اجتماعی، احترام گذاردن به حقوق و اموال دیگران موجب انباشت سرمایه‌های اجتماعی در جامعه می‌شود. در این مقاله رابطة میان انباشت سرمایة اجتماعی، سرمایة انسانی، سرمایة فیزیکی و رشد تولید ناخالص داخلی طی سال‌های 1346- 1386 با استفاده از روش آزمون استاندارد علیت گرنجر و مدل تصحیح خطا مورد مطالعه قرار گرفته و مشخص گردید که در کوتاه‌مدت یک رابطة یک طرفه از انباشت سرمایة فیزیکی به انباشت سرمایة اجتماعی و انباشت سرمایة انسانی و همچنین یک رابطة یک طرفه از رشد اقتصادی به انباشت سرمایة اجتماعی و انباشت سرمایة فیزیکی وجود دارد. اما در بلند‌مدت یک رابطة یک طرفه از انباشت سرمایة انسانی به انباشت سرمایة اجتماعی، یک رابطة دو طرفه میان انباشت سرمایة فیزیکی و انباشت سرمایة اجتماعی، یک رابطة یک طرفه از رشد اقتصادی به انباشت سرمایة اجتماعی وجود دارد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 210.94 K

18. تأثیر تورم بر رشد اقتصادی در ایران: با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم (STR)

فیروز فلاحی؛ حسین اصغرپور؛ محمد علی متفکرآزاد؛ جلال منتظری شورکچالی

دوره 8، شماره 1 ، بهار و تابستان 1391، ، صفحه 47-64

چکیده

  نظریات زیادی در ادبیات اقتصادی به تبیین اثرگذاری تورم بر رشد اقتصادی پرداخته‌اند. این نظریات بسته به شرایط اقتصاد جهانی، دیدگاه‌های متفاوتی درباره نحوه اثرگذاری تورم بر رشد اقتصادی مطرح کرده‌اند. ...  بیشتر نظریات زیادی در ادبیات اقتصادی به تبیین اثرگذاری تورم بر رشد اقتصادی پرداخته‌اند. این نظریات بسته به شرایط اقتصاد جهانی، دیدگاه‌های متفاوتی درباره نحوه اثرگذاری تورم بر رشد اقتصادی مطرح کرده‌اند. از این رو، شناخت چگونگی رابطه بین تورم و رشد در هر اقتصادی مستلزم انجام مطالعات تجربی بوده که ایران نیز از این امر مستثنی نمی‌باشد. لذا در این مطالعه با تاکید بر اثرگذاری غیرخطی تورم بر رشد اقتصادی، فرضیه «اثرگذاری نامتقارن تورم بر رشد اقتصادی ایران» طی دوره 1369:2-1387:2، با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم (STR)، مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج این مطالعه ضمن تأیید فرضیه تحقیق مبنی بر «اثرگذاری نامتقارن تورم بر رشد اقتصادی ایران» نشان می‌دهد تورم طی دوره مورد مطالعه در قالب یک ساختار دو رژیمی بر رشد اقتصادی ایران تأثیر گذاشته است. در ضمن نتایج نشان می‌دهد تورم در رژیم اول (دوره‌هایی با نرخ تورم کمتر از 56/4 درصد) اثر مثبت و در رژیم دوم، نرخ تورم‌های بالای 56/4 درصد، اثر خنثی بر رشد اقتصادی داشته است. علاوه بر این نتایج نشان می‌دهد که متغیرهای تشکیل سرمایه و مخارج مصرفی دولت، می‌تواند با توجه به سطح تورم آثار متفاوت بر رشد اقتصادی داشته باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 454.07 K

19. تحلیلی بر نظریة‌ صادرات منجر به رشد در ایران

آرش هادی‌زاده؛ جعفر عباسی؛ شهریار زروکی

دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1390، ، صفحه 59-74

چکیده

  هدف این مقاله بررسی تجربی نظریة‌ صادرات منجر به رشد با استفاده از الگوی نئو‌کلاسیکی فِدِر در ایران است. به‌این منظور از داده‌های سری زمانی منتشر شده توسط بانک مرکزی ایران برای سال‌های (1386-1338) استفاده ...  بیشتر هدف این مقاله بررسی تجربی نظریة‌ صادرات منجر به رشد با استفاده از الگوی نئو‌کلاسیکی فِدِر در ایران است. به‌این منظور از داده‌های سری زمانی منتشر شده توسط بانک مرکزی ایران برای سال‌های (1386-1338) استفاده شده است.پس از آزمون مانایی متغیرها جهت بررسی رابطة هم‌جمعی بین دو متغیر کلان اقتصادی - صادرات و تولید ناخالص داخلی - از دو روش انگل - گرنجر و یوهانسون استفاده گردید. سپس اثر علّی رشد صادرات بر رشد تولید ناخالص داخلی و رشد سرمایه‌گذاری آزمون شد. سرانجام با برآورد الگوی خود توضیح برداری (VAR) و استفاده از تابع عکس العمل آنی (IRF) و تجزیه واریانس به بررسی چگونگی عکس‌العمل متغیرها به شوک‌‌ها پرداخته شد.نتایج حاصل از تحقیق از روش انگل - گرنجر وجود هم‌انباشتگی بین متغیرهای مدل را تأیید نکرد در حالی که روش یوهانسون وجود یک بردار هم‌جمعی را تأیید کرد. علاوه بر این، وجود رابطه علّی از صادرات به GDP تأیید و از صادرات به سرمایه‌گذاری تأیید نشد. توابع عکس‌العمل آنی نشان دادند که عکس‌العمل GDP وصادرات نسبت به یک انحراف معیار تکانه دارای روندی مشابه است و پس از هفده دوره به روند بلند‌‌مدت خود میل می‌کنند. سرمایه‌گذاری نیز پس از دوره هشتم به روندی دائمی می‌رسد. نتایج تجزیه واریانس حاکی از آن است که در دوره اول صد در صد تغییرات GDP ناشی از خود متغیر و در دوره دوم حدود نود و یک در صد تغییرات GDP از طریق خود متغیر و یک و سه دهم درصد از طریق سرمایه‌گذاری توضیح داده می‌شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 207.71 K

20. اثر حقوق مالکیت معنوی روی رشد اقتصادی: مقایسه کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه اسلامی

محمد حسن فطرس؛ ابوالفضل نجارزاده نوش آبادی

دوره 6، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1389، ، صفحه 155-169

چکیده

  حقوق مالکیت معنوی نقش مهمی در «رشد اقتصادی» بلند مدت جوامع دارد. ازاین‌روی، نهادهای بین‌المللی همچون سازمان تجارت جهانی و سازمان مالکیت معنوی جهانی در سال‌های اخیر، توصیه‌هایی به اعضای خود بر ...  بیشتر حقوق مالکیت معنوی نقش مهمی در «رشد اقتصادی» بلند مدت جوامع دارد. ازاین‌روی، نهادهای بین‌المللی همچون سازمان تجارت جهانی و سازمان مالکیت معنوی جهانی در سال‌های اخیر، توصیه‌هایی به اعضای خود بر تأمین و تقویت این عامل تعیین کننده کرده‌اند. این پژوهش به این پرسش می‌پردازد که آیا حمایت از حقوق مالکیت معنوی اثر متفاوتی روی رشد اقتصادی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه دارد؟ بدین منظور، از داده‌های 15 کشور - در دو گروه توسعه‌یافته (کشورهای G7) و در حال توسعه (کشورهای D8) - برای دوره زمانی (2005-1975) استفاده می‌شود و با استفاده از روش اقتصادسنجی داده‌های تلفیقی، موضوع مورد مطالعه تحلیل می‌شود. یافته‌ها نشان می‌دهند که اثر حمایت از حقوق مالکیت معنوی روی رشد اقتصادی به درجه توسعه اقتصادی کشورهای مورد مطالعه وابسته است. به بیان دیگر، اثر حمایت ازحقوق مالکیت معنوی روی رشد اقتصادی، در کشورهای توسعه‌یافته گروه 7‌G، با توجه به ظرفیت‌های زیربنایی و سطح توسعه یافتگی آن‌ها، نسبت به کشور‌های در حال توسعه گروه D8 بیشتر و با‌ معنا‌تر است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 210.34 K

21. بررسی تأثیر توسعه مالی بر نابرابری درآمدی، مطالعه موردی کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا

علی طیب نیا؛ عباس زارعی؛ حمید یاری

دوره 6، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1389، ، صفحه 137-154

چکیده

  تاکنون مطالعات بسیاری در مورد تأثیر توسعه مالی بر رشد اقتصادی صورت گرفته و کاملاً آشکار گردیده است که توسعه مالی می‌تواند به عنوان یکی از سیاست‌های ارتقا دهنده رشد مطرح شود. اما سؤالاتی که در این زمینه ...  بیشتر تاکنون مطالعات بسیاری در مورد تأثیر توسعه مالی بر رشد اقتصادی صورت گرفته و کاملاً آشکار گردیده است که توسعه مالی می‌تواند به عنوان یکی از سیاست‌های ارتقا دهنده رشد مطرح شود. اما سؤالاتی که در این زمینه مطرح است این است که آیا همه افراد از مزایای توسعه مالی منتفع می‌شوند؟ یا اینکه این مزایا فقط به بخش خاصی از افراد تعلق می‌گیرد؟ سیاست‌های ارتقاء دهنده رشد از جمله توسعه مالی می‌توانند اثرات توزیعی نیز داشته باشند، یا خیر؟ این سیاست‌ها می‌توانند درآمد متوسط جامعه را از طریق افزایش درآمد تمامی افراد ثروتمند و یا افراد فقیر (توزیع خنثی) بهبود بخشند؟ و ... در راستای پاسخ به این سؤالات، این مقاله به بررسی تأثیر توسعه مالی بر نابرابری درآمدی در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا می‌پردازد. بنابراین در ابتدا الگوی توزیع درآمد در این کشورها مشخص گردیده و سپس میزان تأثیر توسعه مالی بر نابرابری درآمدی به دست می‌آید. نتایج حاکی از آن است که توسعه مالی طی سال‌های 1990 تا 2005 باعث کاهش نابرابری درآمدی در این کشورها گردیده و میزان این تأثیر نیز به اندازه‌ای بوده است که می‌تواند به نحوی معنی‌دار، الگوی توزیع درآمد موجود را تغییر دهد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 238.5 K

22. تأثیر متغیرهای کلان بر فقر در ایران (رویکرد بوت استرپ در تحلیل استنتاج آماری)

فرهاد خداداد کاشی؛ محمد نبی شهیکی تاش

دوره 6، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1389، ، صفحه 69-94

چکیده

  عملکرد اقتصاد کلان که به وسیلة معیارهایی مانند تورم، بیکاری، مخارج دولت و رشد اقتصادی سنجیده می‌شود بر سطح فقر ممکن است اثر داشته باشد. در این مقاله به دنبال آن هستیم که چگونگی تأثیر‌گذاری مربوط به ...  بیشتر عملکرد اقتصاد کلان که به وسیلة معیارهایی مانند تورم، بیکاری، مخارج دولت و رشد اقتصادی سنجیده می‌شود بر سطح فقر ممکن است اثر داشته باشد. در این مقاله به دنبال آن هستیم که چگونگی تأثیر‌گذاری مربوط به متغیرهای کلان بر فقر در کشور ایران را بررسی نماییم.نتایج این بررسی مؤید آن است که اولاً، رشد اقتصادی تأثیر معنی‌داری بر شدت فقر در ایران داشته؛ و ثانیاً، ارتباط بین رشد اقتصادی و شاخص فقر آمارتیاسن منفی بوده است، یعنی جریان رشد اقتصادی تأثیرات مثبتی بر کاهش فقر در ایران به همراه داشته است.همچنین یافته‌های این تحقیق بیانگر تأثیر مثبت بیکاری و تورم بر افزایش فقر در ایران بوده است و هزینه‌های تأمین اجتماعی و بهزیستی نسبت به بودجه دولت، تأثیر معنی‌داری بر کاهش فقر نداشته و ضریب جینی تأثیر منفی بر شاخص فقر آمارتیاسن داشته است. همچنین در راستای ارزیابی دقیق‌تر در مورد نتایج به دست آمده در این تحقیق، از روش بوت استرپ برای محاسبه انحراف معیار، فاصله اطمینان و تصحیح اریبی در استنباط آماری استفاده شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 308.63 K